Με την Ελλάδα να είναι η δεύτερη ακριβότερη χώρα στην Ευρώπη, σύμφωνα με τα στοιχεία που βρίσκονται στον σχετικό πίνακα της Παγκόσμιας Τράπεζας, το υπουργείο Ανάπτυξης ετοιμάζει άλλο ένα πακέτο παρεμβάσεων ρίχνοντας στη μάχη ένα ψηφιακό «όπλο».
Αναμένεται σύντομα να υπάρξουν ανακοινώσεις στο πλαίσιο της ενδυνάμωσης του ρόλου του καταναλωτή. Οι αλλαγές που σχεδιάζονται αφορούν στην πλατφόρμα του παρατηρητηρίου αγοράς e-Καταναλωτής.
Η πλατφόρμα αναβαθμίζεται, γίνεται πιο χρηστική και ευέλικτη και δίνεται μεγαλύτερη σημασία στα ηλεκτρονικά σούπερ μάρκετ.
Πληροφορίες του πρακτορείου ειδήσεων αναφέρουν πως οι καταναλωτές, με τις αλλαγές στην πλατφόρμα που βρίσκονται προ των πυλών, θα μπορούν να ελέγχουν 3.000 με 3.500 κωδικούς προϊόντων, καινούργιους αλλά και επικαιροποιημένους ενώ η διαδικασία της ένταξης όσο το δυνατόν περισσότερων κωδικών δεν σταματάει.
Επιπλέον, ο νέος e-Καταναλωτής θα έχει τη δυνατότητα σύγκριση του καλαθιού και εύρεσης της φτηνότερης αλυσίδας, που βρίσκεται πιο κοντά του, καθώς και τη δυνατότητα πρότασης χωριστών αγορών σε περισσότερες της μιας αλυσίδες για ακόμη μεγαλύτερη εξοικονόμηση.
Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης η απόφαση (18680/05-03-2024) για το «καλάθι του νοικοκυριού» που ισχύει από τις 13 Μαρτίου 2024 έως και τις 4 Μαΐου 2024. Δηλαδή, αφαιρούνται οι κατηγορίες προϊόντων που αφορούσαν στην περίοδο των Χριστουγέννων και γίνεται προσθήκη επιπλέον κατηγοριών αγαθών για το χρονικό διάστημα της περιόδου της Σαρακοστής 2024.
Υπενθυμίζεται πως, για τις κατηγορίες προϊόντων που εντάσσονται στο «καλάθι του νοικοκυριού» οι υπόχρεες επιχειρήσεις αποστέλλουν στο Υπουργείο Ανάπτυξης τον σχετικό κατάλογο των προϊόντων και ειδικότερα ένα τουλάχιστον προϊόν από κάθε κατηγορία προϊόντων που εντάσσεται στο «καλάθι του νοικοκυριού». Όπου προβλέπεται, οι υπόχρεοι πρέπει να εντάσσουν στον κατάλογο που αποστέλλουν στο υπουργείο τουλάχιστον ένα προϊόν επώνυμης ετικέτας και, φυσικά, από την υποχρέωση εξαιρούνται οι επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν στο καταναλωτικό κοινό προϊόντα επώνυμης ετικέτας στην αντίστοιχη κατηγορία.
Οι κατηγορίες των προϊόντων που εντάσσονται στο «καλάθι του νοικοκυριού» είναι:
1. Ρύζι
2. Ψωμί για τοστ
3. Ψωμί φραντζόλα (τυποποιημένο/ συσκευασμένο)
4. Φρυγανιές
5. Μακαρόνια Νο 6
6. Αλεύρι για όλες τις χρήσεις
7. Όσπρια (φακές)
8. Όσπρια (φασόλια)
9. Όσπρια (ρεβύθια)
10. Πάριζα
11. Γαλοπούλα (αλλαντικά)
12. Κατεψυγμένα ψάρια
13. Νωπό χοιρινό (συσκευασμένο ή μη)
14. Νωπό κοτόπουλο (συσκευασμένο ή μη)
15. Νωπό μοσχάρι (συσκευασμένο ή μη)
16. Γάλα φρέσκο πλήρες
17. Γάλα φρέσκο με χαμηλά λιπαρά
18. Γάλα υψηλής παστερίωσης (μακράς διάρκειας) πλήρες
19. Γάλα υψηλής παστερίωσης (μακράς διάρκειας) με χαμηλά λιπαρά
20. Γάλα εβαπορέ
21. Γιαούρτι από γάλα αγελάδας χωρίς γεύσεις
22. Γιαούρτι από γάλα αγελάδας χωρίς γεύσεις με χαμηλά λιπαρά
23. Τυρί φέτα
24. Λευκό τυρί
25. Τυρί γκούντα
26. Τυρί με χαμηλά λιπαρά
27. Χυμός τομάτας διατηρημένος
28. Αυγά (κλωβοστοιχίας και αχυρώνα)
29. Μαργαρίνες
30. Ελαιόλαδο
31. Ηλιέλαιο
32. Κατεψυγμένα λαχανικά (τουλάχιστον δύο από αρακάς, μπάμιες, φασολάκια)
33. Λευκή ζάχαρη
34. Γλυκαντικές ουσίες κατάλληλες για διαβητικούς
35. Προϊόντα βρώμης (τουλάχιστον ένα)
36. Κρέμα βρεφικής ηλικίας
37. Γάλα βρεφικής ηλικίας
38. Ελληνικός καφές
39. Στιγμιαίος καφές
40. Γαλλικός καφές
41. Χυμός πορτοκάλι
42. Απορρυπαντικά πλυντηρίου ρούχων (υγρά και σε σκόνη – όχι ταμπλέτες)
43. Απορρυπαντικά για σφουγγάρισμα και καθαρισμού επιφανειών – χλωρίνες
44. Απορρυπαντικά πιάτων για πλύσιμο στο χέρι
45. Χαρτί κουζίνας
46. Χαρτί υγείας
47. Οδοντόκρεμες
48. Σερβιέτες ή ταμπόν
49. Σαμπουάν
50. Σαπούνια σε στερεή κατάσταση
51. Πάνες ακράτειας
52. Πάνες για μωρά
53. Μωρομάντηλα
54. Σαμπουάν για μωρά
55. Τροφές για σκύλους
56. Τροφές για γάτες
Από 13 Μαρτίου 2024 έως και 4 Μαΐου 2024 «Καλάθι της Σαρακοστής»
57. Χαλβάς
58. Νηστίσιμες Σαλάτες (αλοιφές – λ.χ. μελιτζανοσαλάτες, ταραμοσαλάτες κ.ο.κ.)
59. Κατεψυγμένα θαλασσινά (δύο τουλάχιστον είδη)
Συχνότητα αποστολής του καταλόγου προϊόντων και ενημέρωση κοινού
Οι υπόχρεοι πρέπει να στέλνουν στο υπουργείο Ανάπτυξης τον κατάλογο με τα προϊόντα σε εβδομαδιαία βάση, κάθε Τετάρτη έως τις 9:00 π.μ. Η αποστολή του καταλόγου προϊόντων για τις επιχειρήσεις που είναι υπόχρεες αποστολής στοιχείων στην ηλεκτρονική πλατφόρμα e-katanalotis, γίνεται μέσω της πλατφόρμας και για τις λοιπές επιχειρήσεις η αποστολή των καταλόγων γίνεται με λίστα που αποστέλλεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση gen-sec@mindev.gov.gr.
Σε ό,τι αφορά στην ενημέρωση του καταναλωτικού κοινού για τα προϊόντα που συμμετέχουν στο «καλάθι του νοικοκυριού» αυτή γίνεται υποχρεωτικά:
α) Μέσω ειδικού σήματος που τοποθετείται επί των προϊόντων ή στο φυσικό ή στον ηλεκτρονικό χώρο πώλησής τους ή σε κάθε μέσο με το οποίο τα προϊόντα διαφημίζονται στον καταναλωτή,
β) μέσω ανάρτησης, στην είσοδο κάθε καταστήματος, ευκρινούς λίστας/καταλόγου των προϊόντων που συνθέτουν το καλάθι του νοικοκυριού καθώς και των τιμών στις οποίες προσφέρονται τα προϊόντα,
γ) μέσω ξεχωριστού σημείου πώλησης, σε περίοπτη θέση του καταστήματος, στο οποίο τοποθετούνται και διατίθενται στο καταναλωτικό κοινό συγκεντρωμένα τα προϊόντα
Το ειδικό σήμα τοποθετείται υποχρεωτικά δίπλα στην ένδειξη τιμής αγοράς κάθε προϊόντος που έχει ενταχθεί στο «καλάθι του νοικοκυριού» στο ράφι σε διακριτό καρτελάκι.
Υπενθυμίζεται ότι οι επιχειρήσεις που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία μπορούν να αποκτούν πρόσβαση στο ειδικό σήμα αποστέλλοντας σχετικό αίτημα στην ηλεκτρονική διεύθυνση gen-sec@ mindev.gov.gr, πρέπει να διασφαλίζουν την επάρκεια των προϊόντων που συμμετέχουν στο καλάθι και πως για τις επιχειρήσεις που παραβιάζουν τη νομοθεσία επιβάλλονται διοικητικές κυρώσεις.
Χαρακτηριστικό είναι πως στην τελευταία έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ), που παρουσιάζει το ΒΗΜΑ, εννέα στους δέκα καταναλωτές δηλώνουν ότι δυσκολεύονται οικονομικά και ελάχιστοι ελπίζουν πως κάτι θα αλλάξει τους επόμενους μήνες. Για να τα βγάλουν πέρα τα νοικοκυριά εφαρμόζουν σειρά πρακτικών προκειμένου να καταφέρουν να καλύψουν τις ανάγκες τους στα είδη παντοπωλείου διαπιστώνοντας πως η μάχη με την ακρίβεια εξελίσσεται σε «Λερναία Ύδρα».
Με το crash test τιμών στο ράφι να αποδίδει σε περιορισμένα προϊόντα, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, παραδέχεται ότι χάνει στη μάχη για την αντιμετώπιση της ακρίβειας.
«Ξέρω ότι δεν έχουμε κερδίσει ακόμη τη μάχη με την ακρίβεια, ακούμε τον κόσμο, αλλά διαβεβαιώνω ότι δεν θα καταθέσουμε τα όπλα, θα συνεχίσουμε τις παρεμβάσεις στη διαμόρφωση των τιμών και τους ελέγχους για να χτυπήσουμε την αισχροκέρδεια», υποστήριξε στην καθιερωμένη εβδομαδιαία του ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Παρά τη μικρή αποκλιμάκωση του πληθωρισμού σε σχέση με τον Ιανουάριο και τις κυβερνητικές κορώνες για μετωπική μάχη κατά της ακρίβειας οι τιμές βασικών τροφίμων όπως τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά και οι βρεφικές και παιδικές τροφές παραμένουν στα ύψη. Απογοητευτικά είναι τα στοιχεία για την κατηγορία «τρόφιμα παντοπωλείου», που περιλαμβάνει και το ελαιόλαδο.
Σημειώνεται ότι στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, καθ’ όλο το 2023 καταγράφονται αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων ως αποτέλεσμα του αυξημένου κόστους παραγωγής και των ακραίων κλιματικών φαινομένων. H κατηγορία «τρόφιμα παντοπωλείου», που περιλαμβάνει και το ελαιόλαδο, καταγράφει αύξηση κατά 5,18%.
Σε σχέση με τον Ιανουάριο, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον Φεβρουάριο δείχνουν μικρές μειώσεις σε βασικά είδη διατροφής, όπως τυριά (-0,7%), γιαούρτι (-2,5%), αλλαντικά (-2,4%), χοιρινό-πουλερικά (-1,2%), ψωμί και δημητριακά (-0,5%), αλλά και νέες αυξήσεις σε μοσχάρι (1,1%), ψάρια (3,3%), αναψυκτικά-χυμοί (2,6%), αυγά (4,4%).
Η αύξηση στη δαπάνη ανά επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ αντανακλά αποκλειστικά την άνοδο του κόστους των προϊόντων λόγω πληθωρισμού, αφού το καλάθι παραμένει μισοάδειο.