Στο κατάμεστο από κόσμο αίθριο της Δημοτικής Πινακοθήκης Πειραιά, πραγματοποιηθήκαν τη Δευτέρα, 3 Απριλίου με μεγάλη επιτυχία και σε κλίμα συγκίνησης τα εγκαίνια της έκθεσης ζωγραφικής «Αμμόχωστος- Πειραιάς. Διαδρομές Επί Σκοπού».
Ο Δήμος Πειραιά και ο Δήμος Αμμοχώστου στο πλαίσιο αδελφοποίησής τους, παρουσίασαν για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό 25 έργα της Δημοτικής Πινακοθήκης Αμμοχώστου, τα οποία για 45 χρόνια οι Κύπριοι τα θεωρούσαν χαμένα, αφού εγκαταλείφθηκαν στην Αμμόχωστο το 1974 με την εισβολή.
Μεταξύ αυτών και έργα εμβληματικών Ελλήνων καλλιτεχνών, του Χατζηκυριάκου – Γκίκα, του Τσαρούχη, του Μόραλη, του Κόντογλου και άλλων.
Η έκθεση έχει τεθεί υπό την αιγίδα της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, καθώς και του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη.
Ο Δήμαρχος Πειραιά κ. Γιάννης Μώραλης στον χαιρετισμό του, μεταξύ άλλων, τόνισε:
«Πρόκειται για μια έκθεση ορόσημο, όχι μόνο για την πόλη του Πειραιά, αλλά και για την Ελλάδα και για την Κύπρο γιατί αυτά τα έργα μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας σημαντικών Κύπριων αλλά και σημαντικών Ελλήνων ζωγράφων παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Η έκθεση πέρα από την πολιτιστική της σημασία, έχει και μια πολύ σημαντική συμβολική σημασία, καθώς τα έργα αυτά εγκαταλείφθηκαν όταν οι Κύπριοι αναγκάστηκαν εσπευσμένα να εγκαταλείψουν την Αμμόχωστο. Ένας σημαντικός σκοπός της αδελφοποίησης με την Αμμόχωστο – και αυτό είναι μια παράμετρος στη σημερινή έκθεση – είναι να συμβάλλει και ο Πειραιάς στην περαιτέρω διεθνοποίηση του ζητήματος της Αμμοχώστου. Είναι μια κατεχόμενη πόλη, μια ερημωμένη πόλη, μια πόλη- φάντασμα, η μοναδική στον κόσμο για 50 χρόνια. Είχα τη δυνατότητα να την επισκεφθώ μαζί με τον δήμαρχο και άλλους Ελληνοκυπρίους και πραγματικά ήταν μια συγκλονιστική εμπειρία για εμένα. Μια πόλη νεκρή, μια πόλη – φάντασμα, μια πόλη όπου οι άνθρωποι μας έδειχναν τα σπίτια τους που ζούσαν εκεί, οι ίδιοι, οι γονείς τους ή τα παιδιά τους οι πιο μεγάλοι. Μια τραγική εικόνα, η οποία συνεχίζεται εδώ και 50 χρόνια, παρά τις αποφάσεις του ΟΗΕ, παρά το πλήθος αποφάσεων, οι οποίες δεν «ενοχλούν». Ο Πειραιάς με τις δικές του δυνάμεις, με την εξωστρέφεια που τον διακρίνει ως μια πόλη – λιμάνι, μπορεί και αυτός να παίξει ρόλο με τις επαφές μας στο εξωτερικό. Θα ήθελα να συγχαρώ τον Δήμαρχο Αμμοχώστου κ. Σίμο Ιωάννου, γιατί παρά ότι η πόλη δεν λειτουργεί, ο δήμος είναι δραστήριος, να ευχαριστήσω τους δύο Προέδρους, την κυρία Σακελλαροπούλου και τον κύριο Χριστοδουλίδη που έθεσαν αυτή την έκθεση υπό την αιγίδα τους. Είναι μεγάλη τιμή και για την πόλη του Πειραιά και για την Αμμόχωστο».
Ο Δήμαρχος Αμμοχώστου κ. Σίμος Ιωάννου στον χαιρετισμό του, μεταξύ άλλων, επεσήμανε:
«Είναι τεράστια συγκίνηση και υπερηφάνεια που βρισκόμαστε σήμερα εδώ, στη Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά, προκειμένου να παρουσιάσουμε στο ελλαδικό κοινό έργα τέχνης Κύπριων και Ελλήνων ζωγράφων, τα οποία για 45 ολόκληρα χρόνια θεωρούσαμε χαμένα, αφού εγκαταλείφθηκαν στην Αμμόχωστο το 1974, μετά τον βίαιο ξεριζωμό.
Η σημερινή μέρα, τα εγκαίνια της έκθεσης «Αμμόχωστος-Πειραιάς, Διαδρομές Επί Σκοπού», αποτελεί για εμάς ορόσημο. Ένα σημαντικότατο πολιτιστικό γεγονός που στέλνει ένα ανανεωμένο μήνυμα δυναμισμού και υπόσχεσης πως ουδέποτε ξεχνούμε και αέναα αγωνιζόμαστε για να διατηρήσουμε ζωντανή τη μνήμη της Αμμοχώστου μας, ελπίζοντας και διεκδικώντας την απελευθέρωση του τόπου μας.
Η έκθεση αυτή αποτελεί πολύτιμο αλλά μικρό τεκμήριο της ζωής, της πολιτιστικής δράσης, της ανάπτυξης και ενός λαμπρού μέλλοντος γεμάτου υποσχέσεις και προσδοκίες για τον κόσμο της πόλης μας, ενός μέλλοντος που μας στέρησαν. Αυτή η έκθεση είναι σύμβολο της ζωής που μας έκλεψαν, της χαμένης μας νιότης. Ένα παράθυρο στη ζωντάνια και τη δράση των Αμμοχωστιανών που ο τουρκικός στρατός αντικατέστησε με τον μαρασμό και τη φθορά. Η προσωρινή Πινακοθήκη του Δήμου Αμμοχώστου επιβεβαιώνει τον ρόλο της ως κιβωτός της κυπριακής και της ελληνικής τέχνης της τότε εποχής».
Ο Υφυπουργός Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Μιχάλης Χατζηγιάννης στον χαιρετισμό του, μεταξύ άλλων, επεσήμανε:
«Με μεγάλη ικανοποίηση και συγκίνηση χαιρετίζω την πρωτοβουλία για τη διοργάνωση της Έκθεσης «Αμμόχωστος-Πειραιάς, Διαδρομές επί σκοπού». Μια έκθεση η οποία αποτελεί συνδιοργάνωση του Υφυπουργείου Πολιτισμού και των Δήμων Αμμοχώστου και Πειραιά και τελεί υπό την αιγίδα της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας κυρίας Κατερίνας Σακελλαροπουλου και του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας κυρίου Νίκου Χριστοδουλίδη. Είναι λοιπόν μεγάλη τιμή και χαρά που χαιρετίζω την πολύ σημαντική και συγκινητική αποψινή εκδήλωση. Θέλω ακόμα, να εξάρω τις προσπάθειες μιας αξιοθαύμαστης ομάδας ανθρώπων που αγαπούν και νοιάζονται για τον πολιτισμό και την τέχνη και αγωνίζονται για τη διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Ευχαριστώ ιδιαίτερα τη Δικοινοτική Τεχνική Επιτροπή για τον Πολιτισμό, που με τον αγώνα της κατάφερε να επιστραφούν τα έργα από την Τουρκοκυπριακή στην Ελληνοκυπριακή Κοινότητα και για τις συνεχείς προσπάθειές της να αναστηλώσει ναούς, τεμένη και άλλα οικοδομήματα, ιστορικά αποτυπώματα της ιστορίας της Κύπρου.
Η έκθεση «Αμμόχωστος-Πειραιάς, Διαδρομές Επί Σκοπού» αποτελεί ένα κορυφαίο πολιτιστικό γεγονός, που αναδεικνύει τη δύναμη της τέχνης και της πολιτιστική μας κληρονομιάς. Ένα γεγονός το οποίο στέλνει ένα δυνατό μήνυμα για τον αγώνα μας να κρατήσουμε ζωντανή τη μνήμη της Αμμοχώστου μας. Ευχή όλων μας είναι η επιστροφή όλων των ιστορικών έργων σε μια ελεύθερη Αμμόχωστο».
Ο τέως Υφυπουργός Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Γιάννης Τουμαζής στον χαιρετισμό του, μεταξύ άλλων, υπογράμμισε:
«Είμαι ιδιαίτερα συγκινημένος για τη σημερινή εκδήλωση εδώ, στον Πειραιά και αυτό για πάρα πολλούς λόγους. Κυρίως, γιατί είμαι και εγώ από την Αμμόχωστο, όπου και έζησα μέχρι τα δεκατέσσερα μου χρόνια και επίσης γιατί βλέπω ξανά μερικά από τα αριστουργήματα της Δημοτικής Πινακοθήκης της πόλης μας, στη διαδικασία της επιστροφής των οποίων είχα τη μεγάλη τύχη αλλά και την τιμή να έχω ενεργό εμπλοκή. Τα έργα αυτά μέσα από τη μεγάλη καλλιτεχνική τους σημασία, καταδεικνύουν ξεκάθαρα το υψηλότατο πολιτιστικό επίπεδο της πόλης μας τις δεκαετίες από το 1950 μέχρι και το 1974, αλλά και την αγάπη πολλών και σημαντικών Αμμοχωστιανών για τη γενέθλιά τους πόλη. Η συμβολική χειρονομία της λειτουργίας της προσωρινής Δημοτικής Πινακοθήκης Αμμοχώστου στο Μουσείο Thalassa, στην Αγία Νάπα, αλλά και η σημερινή διαδρομή ορισμένων από τα έργα στον Πειραιά, αποτέλεσμα της αγαστής συνεργασίας των Δήμων Πειραιά και Αμμοχώστου, είναι θεωρώ κινήσεις προσωρινές. Προσωρινές, γιατί παραμένει ακόμα ανοικτή η δυνατότητα της «επιστροφής». Η ίδια η έννοια της «επιστροφής», ξεκινώντας από τις αμοιβαίες χειρονομίες των δύο κοινοτήτων για την «επιστροφή» των έργων, αναδεικνύει ταυτόχρονα κάτι από τις παραδοξότητες που διακρίνουν το κυπριακό πρόβλημα, δεδομένου ότι εδώ ο όρος δεν παραπέμπει στο γεγονός της επιστροφής στον πρωτογενή χώρο – την Αμμόχωστο και τη Δημοτική Πινακοθήκη – αλλά, υπό αυτή την έννοια πάντα, σε μια μορφή «εκτοπισμού».
Και ετούτο, σε πλήρη αντίθεση με την «επιστροφή» που προσδοκούμε όταν αναφερόμαστε στο δράμα που έζησε ο τόπος μας, με τους ανθρώπινους εκτοπισμούς και την απώλεια της μισής μας πατρίδας. Ας ευχηθούμε λοιπόν ότι πολύ σύντομα θα καταστεί δυνατή η τελική επιστροφή των ιστορικών αυτών έργων στην Αμμόχωστο, σε συνθήκες ελευθερίας και ειρήνης».
Η Διευθύντρια Πολιτισμού του Δήμου Πειραιά κα Ευαγγελία Μπαφούνη, στον χαιρετισμό της, ανέφερε:
«Η αδελφοποίηση του Δήμου Πειραιά με τον Δήμο Αμμοχώστου αποτέλεσε την αφορμή για πολλούς από εμάς να έρθουμε πιο κοντά και να κατανοήσουμε καλύτερα κάτι που όλοι νομίζουμε ότι γνωρίζουμε, την Κύπρο.
Κατά τη διάρκεια της φιλοξενίας στον Πειραιά της αντιπροσωπείας του Δήμου Αμμοχώστου, με επικεφαλής τον Δήμαρχο Σίμο Ιωάννου, πληροφορηθήκαμε τις περιπέτειες της Δημοτικής Πινακοθήκης Αμμοχώστου, καθώς και την τύχη των αγνοούμενων επί 45 χρόνια έργων της, από το 1974∙ έργα σημαντικά, όχι μόνο για την ιστορία της τέχνης της Κύπρου, αλλά και για την παγκόσμια ιστορία. Ο σχεδιασμός της φιλοξενίας τους, προσωρινά, στο Μουσείο της Θάλασσας, στην Αγία Νάπα, έως ότου επιστρέψουν στην πραγματική τους στέγη στη Αμμόχωστο, αποτέλεσε για τον Δήμο Πειραιά μια πρόκληση για πολλούς λόγους.
Εν πρώτοις, η καλλιτεχνική αξία των έργων υπαγόρευε την έκθεσή τους σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κοινό, εκτός Κύπρου. Παράλληλα, όμως, παρουσίαζε ιδιαίτερο ενδιαφέρον ο τρόπος ανάκτησής τους, ύστερα από μια υποδειγματική συνεργασία μεταξύ των μελών της Τεχνικής Επιτροπής για τον Πολιτισμό, που είχε συγκροτηθεί από εκπροσώπους τόσο της Ελληνοκυπριακής, όσο και της Τουρκοκυπριακής κοινότητας του νησιού∙ συνεργασία, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει μάθημα προσέγγισης μεταξύ κοινοτήτων, που τις χώρισαν εχθροπραξίες, σε σχολές διπλωματίας. Τέλος, αποδεικνύεται μεγάλο δίδαγμα για το ότι η πολιτιστική κληρονομιά κάθε λαού είναι αναπαλλοτρίωτη και ανήκει σε αυτόν που τη δημιούργησε.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους συνεργάτες μου στη Δημοτική Πινακοθήκη και την Προϊσταμένη της Πινακοθήκης Σ. Τζιώτη για τη σημαντική συμβολή τους».
Στα εγκαίνια της έκθεσης παρευρέθηκαν:
Η εκπρόσωπος του Πρωθυπουργού, Γενική Γραμματέας Σύγχρονου Πολιτισμού κα Ελένη Δουνδουλάκη, ο εκπρόσωπος του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης πρώην Υπουργός Ναυτιλίας και Βουλευτής κ. Θοδωρής Δρίτσας, ο πρώην Υπουργός Υγείας της Κύπρου κ. Μιχάλης Χατζηπατέλας, ο Βουλευτής κ. Γιάννης Μελάς, ο Πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ελλάδα κ. Κυριάκος Κενεβέζος, ο Επιτετραμμένος της Πρεσβείας της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ελλάδα, κ. Ιωάννης Αδάμου, ο Δήμαρχος της Αγίας Νάπας κ. Χρήστος Ζαννέττος, ο Δήμαρχος Καισαριανής κ. Χρήστος Βοσκόπουλος, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Παναγιώτης Αβραμίδης, οι Αντιδήμαρχοι κ.κ. Δημήτρης Καρύδης, Παναγιώτης Ρέππας, Λεωνίδας Μανωλάκος, Δημήτρης Αράπης, Γρηγόρης Καψοκόλης και οι κυρίες Αθηνά Γλύκα – Χαρβαλάκου και Αντωνία Καρακατσάνη. Οι Εντεταλμένοι Δημοτικοί Σύμβουλοι : κα Αλεξάνδρα – Γερασιμούλα Τουμαζάτου και κ. Χαρουτιούν Μαρκαριάν και η Δημοτική Σύμβουλος κα Σταυρούλα Μελά. Ο Πρόεδρος του Ο.Π.Α.Ν. κ. Ιωσήφ Βουράκης, ο Πρόεδρος της Β΄ Δημοτικής Κοινότητας κ. Αλέξανδρος Νανόπουλος, επίσημη αντιπροσωπεία του Δήμου Αμμοχώστου, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης κ. Σπύρος Σπυρίδων, ο Πρόεδρος της Σχολικής Επιτροπής Α΄ θμιας εκπαίδευσης κ. Χρήστος Μακρής, η Προϊσταμένη της Δημοτικής Πινακοθήκης Πειραιά κα Σταυρούλα Τζιώτη κ.ά.
Τέλος, στην επίσημη ιστοσελίδα του Δήμου Πειραιά μπορείτε να βρείτε αναλυτικά τις ομιλίες στον σχετικό σύνδεσμο (link).
