Το καλοκαίρι είναι εδώ και επίσημα πλέον και πολλοί είναι οι εργαζόμενοι που ήδη έχουν αρχίσει να υπολογίζουν πότε θα αιτηθούν να λάβουν την άδεια που δικαιούνται από την εργασία τους.
Ο χρόνος χορήγησης των αδειών καθορίζεται κατόπιν συμφωνίας μεταξύ μισθωτών και εργοδότη. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, τουλάχιστον οι μισοί από τους μισθωτούς πρέπει να πάρουν άδεια μέσα στο χρονικό διάστημα από 1η Μαΐου μέχρι 30 Σεπτεμβρίου.
Ο εργασιακός νόμος 4808/2021 φέρνει αλλαγές στην ετήσια άδεια των εργαζομένων.
-
Ποιοι εργαζόμενοι δικαιούνται την ετήσια άδεια
-
Πότε καταβάλλεται το επίδομα αδείας
Τι λέει ο νόμος
Συγκεκριμένα:
Νόμος 4808/2021 – ΦΕΚ Τεύχος A 101/19.06.2021
Για την Προστασία της Εργασίας – Σύσταση Ανεξάρτητης Αρχής «Επιθεώρηση Εργασίας» – Κύρωση της Σύμβασης 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για την εξάλειψη της βίας και παρενόχλησης στον κόσμο της εργασίας – Κύρωση της Σύμβασης 187 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για τo Πλαίσιο Προώθησης της Ασφάλειας και της Υγείας στην Εργασία – Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1158 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου 2019 για την ισορροπία μεταξύ της επαγγελματικής και της ιδιωτικής ζωής, άλλες διατάξεις του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και λοιπές επείγουσες ρυθμίσεις.
Εξάντληση άδειας
Άρθρο 61
Χρονικό όριο εξάντλησης ετήσιας άδειας αναψυχής
- Στην παρ. 1 του άρθρου 4 του α.ν. 539/1945 (Α’ 229) το τρίτο εδάφιο τροποποιείται ως προς την υποχρέωση σε παροχή άδειας από τον εργοδότη στον μισθωτό μέχρι το τέλος εκάστου ημερολογιακού έτους ακόμη κι αν δεν ζητηθεί, προστίθεται τέταρτο εδάφιο, σχετικά με την εξάντληση της δικαιούμενης ετήσιας άδειας εντός του πρώτου τριμήνου του επόμενου ημερολογιακού έτους και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Η χρονική περίοδος χορηγήσεως της αδείας κανονίζεται μεταξύ εργοδότου και μισθωτού, του πρώτου υποχρεουμένου να χορηγήσει την αιτηθείσαν άδειαν το πολύ εντός διμήνου από της υπό του δευτέρου διατυπώσεως της σχετικής αιτήσεως. Πάντως το ήμισυ τουλάχιστον των κατ’ έτος, εν εκάστη επιχειρήσει, δικαιουμένων αδείας δέον να ικανοποιούνται εντός του από 1ης Μαΐου μέχρι 30 Σεπτεμβρίου χρονικού διαστήματος. Η κατά τα ανωτέρω απαιτουμένη αίτησις σκοπεί μόνον εις τον προσδιορισμόν των χρονικών ορίων, εντός των οποίων υφίσταται υποχρέωσις διά την χορήγησιν της αδείας και δεν αποτελεί τυπικήν προϋπόθεσιν διά την υπό του μισθωτού, κατά τας διατάξεις του παρόντος νόμου, άσκησιν του εις άδειαν μετ’ αποδοχών δικαιώματος αυτού. Η δικαιούμενη, κατ’ έτος, άδεια πρέπει να εξαντλείται μέχρι το πρώτο τρίμηνο του επόμενου ημερολογιακού έτους.»
Μεταφορά άδειας
Άρθρο 132
Μεταφορά ετήσιας κανονικής αδείας και παρατάσεις λόγω της πανδημίας – Τροποποίηση του άρθρου 69 του ν. 4756/2020
Η παρ. 1 του άρθρου 69 του ν. 4756/2020 (Α’ 235) τροποποιείται ως προς τον χρόνο μεταφοράς της ετήσιας κανονικής άδειας του έτους 2020 και το άρθρο διαμορφώνεται ως εξής:
Άδεια εργαζομένων σε αναστολή
«Άρθρο 69
Μεταφορά ετήσιας κανονικής άδειας έτους 2020 εργαζομένων με συμβάσεις εργασίας που τελούν σε αναστολή
Επιχειρήσεις – εργοδότες που απασχολούν εργαζόμενους, των οποίων η σύμβαση εργασίας έχει τεθεί σε αναστολή από τον Μάρτιο του 2020 και συνεχίζει να τελεί σε αναστολή αδιαλείπτως ή κατά διαστήματα μέχρι την 30η Ιουνίου 2021, δύνανται, κατά παρέκκλιση των σχετικών διατάξεων περί ετήσιας κανονικής άδειας, να μεταφέρουν το σύνολο ή το υπόλοιπο των δικαιούμενων ημερών της ετήσιας κανονικής άδειας του έτους 2020, κατά τμήματα και έως τις 31.12.2022.
Κατά τα λοιπά, εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις για τη χορήγηση της ετήσιας κανονικής άδειας και του επιδόματος αδείας.».
Το υπουργείο εξέδωσε οδηγό με σύντομες ερωτήσεις και απαντήσεις για όλα όσα ισχύουν φέτος σχετικά με την άδεια των εργαζομένων.
Είμαι εργαζόμενος στον ιδιωτικό τομέα. Πότε είμαι δικαιούχος κανονικής άδειας;
Δικαιούσαι να λάβεις κανονική άδεια με αποδοχές, από την έναρξη της απασχόλησής σου στην επιχείρηση
Ποιος αποφασίζει για τη χορήγηση της κανονικής άδειας;
Ο χρόνος που ο εργαζόμενος θα λάβει την κανονική άδειά του καθορίζεται με συμφωνία μεταξύ αυτού και του εργοδότη. Αν ο μισθωτός ζητήσει την άδεια του, τότε ο εργοδότης υποχρεούται να του τη δώσει υποχρεωτικά εντός δύο μηνών
Ποιες μέρες υπολογίζονται στην κανονική άδεια;
Στην κανονική άδεια υπολογίζονται μόνο οι εργάσιμες ημέρες. Δεν συμπεριλαμβάνονται οι Κυριακές, και οι αργίες. Δεν μπορούν να συμψηφιστούν ημέρες αποχής του μισθωτού από την εργασία του λόγω βραχείας διάρκειας ασθένειας, στράτευσης, απεργίας, ανωτέρας βίας. Επίσης στις ημέρες κανονικής άδειας δεν μπορούν να συμψηφιστούν οι ημέρες ειδικών αδειών που προβλέπονται για τους μισθωτούς. (π.χ. άδεια γάμου ή κυήσεως κλπ). Για τους εργαζόμενους με πενθήμερο δεν περιλαμβάνεται στον αριθμό ημερών αδείας, οι ημέρες της εβδομαδιαίας ανάπαυσης (ρεπό)
Πότε πρέπει να χορηγείται η κανονική άδεια;
«1. Η χρονική περίοδος χορηγήσεως της αδείας κανονίζεται μεταξύ εργοδότου και μισθωτού, του πρώτου υποχρεουμένου να χορηγήσει την αιτηθείσαν άδειαν το πολύ εντός διμήνου από της υπό του δευτέρου διατυπώσεως της σχετικής αιτήσεως. Πάντως το ήμισυ τουλάχιστον των κατ’ έτος, εν εκάστη επιχειρήσει, δικαιουμένων αδείας δέον να ικανοποιούνται εντός του από 1ης Μαΐου μέχρι 30 Σεπτεμβρίου χρονικού διαστήματος. Η κατά τα ανωτέρω απαιτουμένη αίτησις σκοπεί μόνον εις τον προσδιορισμόν των χρονικών ορίων, εντός των οποίων υφίσταται υποχρέωσις διά την χορήγησιν της αδείας και δεν αποτελεί τυπικήν προϋπόθεσιν διά την υπό του μισθωτού, κατά τας διατάξεις του παρόντος νόμου, άσκησιν του εις άδειαν μετ’ αποδοχών δικαιώματος αυτού. Η δικαιούμενη, κατ’ έτος, άδεια πρέπει να εξαντλείται μέχρι το πρώτο τρίμηνο του επόμενου ημερολογιακού έτους.»
Επιτρέπεται η τμηματική χορήγηση της κανονικής άδειας;
Επιτρέπεται κατ΄ εξαίρεση η κατάτμηση του χρόνου της κανονικής άδειας σε δύο περιόδους, λόγω σοβαρής ή επείγουσας ανάγκης της επιχείρησης, εκ των οποίων η πρώτη θα διαρκεί τουλάχιστον (6) ημέρες.
Η άδεια μπορεί να δοθεί και σε περισσότερες των δύο περιόδων εκ των οποίων η μία να διαρκεί τουλάχιστον 10 ημέρες για την πενθήμερη εργασία ή 12 ημέρες για την εξαήμερη εργασία, μετά από αίτημα του εργαζόμενου προς τον εργοδότη.
Για την κατάτμηση της άδειας δεν απαιτείται έγκριση του ΣΕΠΕ
Σε περιπτώσεις επιχειρήσεων που απασχολούν τακτικό και εποχικό προσωπικό και παρουσιάζουν ιδιαίτερη σώρευση εργασίας που οφείλεται στο είδος ή στο αντικείμενο εργασιών τους, σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο του έτους, για το τακτικό προσωπικό, ο εργοδότης δύναται να χορηγεί το τμήμα της αδείας των 10 εργασίμων ημερών επί πενθημέρου ή 12 επί εξαημέρου, οποτεδήποτε εντός του ημερολογιακού έτους.
Πόσες μέρες άδειας δικαιούμαι;
Για το 1ο και 2ο ημερολογιακό έτος, η άδεια υπολογίζεται αναλογικά με τους μήνες εργασίας.
Η αναλογία αυτή είναι 1,66 ημέρες άδειας/μήνα εργασίας επί πενθημέρου και 2 ημέρες άδειας/μήνα εργασίας επί εξαημέρου για το 1ο έτος. Για το 2ο έτος και μετά τη συμπλήρωση 12 μηνών από την ημερομηνία πρόσληψης, η αναλογία είναι 1,75 ημέρες άδειας/μήνα εργασίας επί πενθημέρου και 2,08 ημέρες άδειας/μήνα εργασίας επί εξαημέρου. Κατά το 3ο ημερολογιακό έτος, καθώς και τα επόμενα, ο εργαζόμενος δικαιούται να λάβει ολόκληρη την κανονική άδειά του και σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο του έτους αυτού. Η άδεια αυτή, υπολογίζεται στις 22 ημέρες επί πενθημέρου και τις 26 επί εξαημέρου, με τη συμπλήρωση των 24 μηνών από την πρόσληψη εντός του 3ου αυτού ημερολογιακού έτους.
Ποιος είναι ο ανώτατος αριθμός ημερών κανονικής άδειας;
Εργαζόμενοι που έχουν συμπληρώσει 10 χρόνια στον ίδιο εργοδότη ή προϋπηρεσία 12 ετών σε οποιοδήποτε εργοδότη, δικαιούνται άδεια 30 εργάσιμων ημερών, επί εξαημέρου ή 25 εργασίμων ημερών, επί πενθημέρου. Όσοι έχουν συμπληρώσει 25 χρόνια υπηρεσίας ή προϋπηρεσίας δικαιούνται 26 ημέρες επί πενθημέρου και 30 ημέρες άδεια επί εξαημέρου.
Δικαιούμαι αποδοχές κατά το διάστημα της άδειας;
Ναι, ο εργαζόμενος κατά τη διάρκεια της άδειας του δικαιούται τις αποδοχές που θα έπαιρνε αν εργαζόταν. Επίσης δικαιούται επίδομα αδείας, το οποίο είναι ίσο με τις αποδοχές των ημερών αδείας, με ανώτατο όριο το μισό μισθό για τους αμειβομένους με μισθό, ή 13 ημερομίσθια για τους αμειβομένους με ημερομίσθιο.
Πότε καταβάλλονται οι αποδοχές άδειας και το επίδομα άδειας;
Οι αποδοχές και το επίδομα άδειας προκαταβάλλονται στον εργαζόμενο κατά την ημέρα έναρξης της άδειας του.
Ο μισθωτός που δεν έλαβε την άδειά του από πταίσμα του εργοδότη δικαιούται, ευθύς μόλις λήξει το ημερολογιακό έτος εντός του οποίου έπρεπε να την είχε πάρει, τις αποδοχές της άδειας του αυξημένες κατά 100% . Το επίδομα άδειας δεν διπλασιάζεται.
Η εργασιακή σχέση έληξε πριν την λήξη του έτους. Τι προβλέπεται για την άδεια και το επίδομα άδειας;
Σε περίπτωση λύσης της εργασιακής σχέσης με οποιονδήποτε τρόπο και εφόσον δεν έχει ληφθεί η κανονική άδεια, ο μισθωτός δικαιούται τις αποδοχές τις οποίες θα έπαιρνε αν του είχε χορηγηθεί άδεια. Επίσης, δικαιούται και το επίδομα αδείας, με τον περιορισμό του μισού μισθού ή των 13 ημερομισθίων, ανάλογα εάν αμείβονται με μισθό, ή ημερομίσθιο.
Επιτρέπεται ο συμψηφισμός των αποδοχών άδειας και του επιδόματος άδειας με καταβαλλόμενες αποδοχές ανώτερες των νομίμων;
Όχι δεν επιτρέπεται. Οποιαδήποτε συμφωνία μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου για συμψηφισμό με τυχόν υπέρτερες των νομίμων καταβαλλόμενες αποδοχές προς τις οφειλόμενες αποδοχές και το επίδομα αδείας, είναι άκυρη
Εργαζόμενος, αρρώστησε κατά τη διάρκεια της άδειας του. Τι ισχύει στη περίπτωση αυτή;
Εργαζόμενος που αρρώστησε, ενώ κάνει χρήση της κανονικής του άδειας , μπορεί να διεκδικήσει το διάστημα της ασθένειας του, ως κανονική άδεια αργότερα.
Μπορεί να γίνει απόλυση εργαζόμενου που βρίσκεται σε κανονική άδεια;
Όχι αυτό απαγορεύεται
Μπορώ να απασχοληθώ σε άλλο εργοδότη κατά τη διάρκεια της άδειας μου;
Όχι αυτό δεν επιτρέπεται
Εργάζομαι με σύστημα εκ περιτροπής απασχόλησης. Πως υπολογίζονται οι ημέρες άδειας;
Οι ημέρες άδειας στην εκ περιτροπής εργασία είναι συνάρτηση του αριθμού ημερών που παρέχεται εργασία και της υπηρεσίας ή προϋπηρεσίας του εργαζόμενου.
Για τον υπολογισμό των ημερών άδειας, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τους παρακάτω συντελεστές:
0,08 (24:300) Χ ημέρες εργασίας, για το 1ο έτος
0,083333 (25:300) Χ ημέρες εργασίας, για το 2ο έτος
0,086667 (26:300) Χ ημέρες εργασίας, για το 3ο μέχρι και 10ο έτος
0,1 (30:300) Χ ημέρες εργασίας, για 10 χρόνια στον ίδιο εργοδότη ή 12 συνολικά
0,103333 (31:300) Χ ημέρες εργασίας, για 25 χρόνια υπηρεσίας συνολικά
Πως υπολογίζεται η άδεια σε μικτό σύστημα απασχόλησης; (πλήρες και εκ περιτροπής)
Θα πρέπει να γίνουν δύο ξεχωριστοί υπολογισμοί, ένας για το διάστημα της πλήρους απασχόλησης και ένας για το διάστημα της εκ περιτροπής απασχόλησης.
Ποια στοιχεία πρέπει να τηρεί η επιχείρηση για τις άδειες των μισθωτών;
Ο εργοδότης οφείλει να τηρεί το ειδικό βιβλίο αδειών, το οποίο μπορεί να είναι και σε μορφή μηχανογραφημένων σελίδων. Το βιβλίο θα πρέπει να βρίσκεται στην επιχείρηση και να τίθεται στη διάθεση των ελεγκτικών οργάνων.
Υποχρεούται επίσης ο εργοδότης, να γνωστοποιεί ηλεκτρονικά στον πληροφοριακό σύστημα -ΕΡΓΑΝΗ-, εντός του Ιανουαρίου, τα στοιχεία των εργαζομένων που πήραν την ετήσια άδεια και το επίδομα αδείας κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος.