Στην κόψη του ξυραφιού βρίσκονται χιλιάδες εργαζόμενοι και συνταξιούχοι με την εισαγόμενη ενεργειακή κρίση, που έχει πυροδοτήσει μεγάλες αυξήσεις σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες. Η εκτίμηση που κυριαρχεί είναι, πως το φαινόμενο θα είναι παροδικό, ουδείς όμως είναι σε θέση να προσδιορίσει τις επιπτώσεις που θα υπάρξουν στην περίπτωση κατά την οποία η διεθνής κρίση συνεχιστεί και τη νέα χρονιά.
Ο πληθωρισμός τον Οκτώβριο σκαρφάλωσε στο 3% από 1,9% το Σεπτέμβριο, με αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι να εκφράζουν την εκτίμηση ότι τα δύσκολα για τα εισοδήματα και τη χώρα συνολικά είναι μπροστά μας. Στο «τραπέζι» βρίσκονται διάφορα σενάρια ενίσχυσης των εισοδημάτων, είναι όμως σαφές ότι τα πάντα θα εξαρτηθούν από τη διάρκεια που θα έχει η κρίση και τις δυνατότητες της κυβέρνησης να ρίξει χρήμα στην αγορά. Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, η κυβέρνηση θα αρχίσει να ξεδιπλώνει την πολιτική της, με την ελπίδα ότι η κρίση θα τελειώσει το συντομότερο δυνατό, προκειμένου η χώρα να κάνει το μεγάλο άλμα προς τα εμπρός.
Νέες παρεμβάσεις
Το μόνο βέβαιο για την ώρα είναι ότι θα υλοποιηθούν συγκεκριμένες παρεμβάσεις που θα έχουν ως αφετηρία την 1η Ιανουαρίου του 2022.
Στο πλαίσιο αυτό, το εισόδημα των μισθωτών θα ενισχυθεί με τα εξής μέτρα:
Α. Κατώτατος μισθός: Η αύξηση θα είναι της τάξης του 2% από την 1η Ιανουαρίου και δεν θα πρέπει να αποκλείεται να είναι ακόμη μεγαλύτερη εάν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας.
Β. Ασφαλιστικές εισφορές: Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3% (1,1% στους εργαζομένους και κατά 1,9% στους εργοδότες) θα διατηρηθεί και την επόμενη χρονιά.
Γ. Εισφορά Αλληλεγγύης: Η απαλλαγή των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα από την εισφορά αλληλεγγύης θα διατηρηθεί και το 2022. Η προοπτική μάλιστα είναι να «παγώσει» μέσα στην επόμενη χρονιά τόσο για τους εργαζόμενους στο δημόσιο όσο και για τους συνταξιούχους.
Το πραγματικό όφελος
Σύμφωνα με υπολογισμούς που έχουν γίνει το ετήσιο όφελος από τη μείωση των εισφορών και των φόρων ανέρχεται σε 160 ευρώ για εργαζόμενο με μεικτό μισθό 700 ευρώ τον μήνα.
Το όφελος φτάνει στα 355 ευρώ για εργαζόμενο με απολαβές 1.000 ευρώ μήνα, σε 389 ευρώ για εργαζόμενο με απολαβές 1.200 ευρώ μήνα και σε 691 ευρώ για εργαζόμενο με απολαβές 2.000 ευρώ μήνα.
Κατώτατος μισθός
Από τη νέα χρονιά αλλάζουν τα δεδομένα για 450.000 εργαζόμενους οι οποίοι αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, καθώς θα ανέλθει στα 663 ευρώ από τα 650 ευρώ που είναι σήμερα ενώ με το επίδομα γάμου ανέρχεται στα 729,30 ευρώ.
Στους υπαλλήλους με τριετίες ο κατώτατος μισθός από την 1η Ιανουαρίου θα είναι υψηλότερος έως και 195 ευρώ, ενώ το κατώτατο ημερομίσθιο των εργατοτεχνιτών θα διαμορφωθεί από 29,04 σε 29,62 ευρώ.
Ειδικότερα:
-για μια τριετία προϋπηρεσία ο άγαμος θα πάρει 663 ευρώ μεικτά από 650 ευρώ σήμερα και 569,4 ευρώ καθαρά από 558 ευρώ σήμερα. Δηλαδή, οι καθαρές αποδοχές θα αυξηθούν κατά 11,16 ευρώ,
-για τρεις τριετίες προϋπηρεσία ο έγγαμος θα πάρει 928,2 ευρώ μεικτά ή 770,12 ευρώ καθαρά με την αύξηση να διαμορφώνεται στα 12,19 ευρώ στα καθαρά,
-για κάθε μια επιπλέον μονάδα αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού (δηλαδή αν γίνει αύξηση 3% αντί για 2%) καθένας από τους εργαζόμενους που αμείβεται με τον κατώτατο, θα λαμβάνει επιπλέον 6 ευρώ στα καθαρά του σε μηνιαία βάση.
Εισφορά Αλληλεγγύης
Για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα αλλά και για χιλιάδες άλλους φορολογουμένους η απαλλαγή από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης, προσφέρει μια σημαντική ανάσα.
Την εισφορά αλληλεγγύης και το επόμενο έτος γλιτώνουν:
-Μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα για τα εισοδήματα που αποκτούν από την 1η Ιανουαρίου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022
-Ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι για τα εισοδήματα του 2021 που θα δηλωθούν το 2022, καθώς και οι αγρότες.
-Όσοι έχουν εισοδήματα από ενοίκια.
Το «πάγωμα» της εισφοράς αλληλεγγύης σηματοδοτεί επί της ουσίας και την κατάργησή της, καθώς το 2023 θα διεξαχθούν, εκτός απροόπτου, εθνικές εκλογές και είναι εξαιρετικά δύσκολο να την επαναφέρει η κυβέρνηση.
Ασφαλιστικές εισφορές
Με τροπολογία που ψηφίστηκε πρόσφατα στη Βουλή, προβλέπεται η παράταση της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών έως και τις 31 Δεκεμβρίου 2022. Η εξέλιξη αυτή είναι ευνοϊκή για τους εργαζόμενους, καθώς πρακτικά σημαίνει ότι περιορίζεται το μισθολογικό κόστος έως το τέλος του επόμενου έτους.
Έτσι, οι εισφορές θα παραμείνουν και το 2022 στο 20% για κύρια σύνταξη, 7,10% υπέρ υγείας, 6,5% για επικουρική ασφάλιση και 3,06% για ανεργία και άλλους συνεισπραττόμενους κλάδους υπέρ ΟΑΕΔ.
Με βάση αυτά τα δεδομένα το συνολικό ποσοστό των εισφορών διαμορφώνεται στο 36,66% από 40,56%.
Η μείωση επιμερίζεται σε -1,79 ποσοστιαίες μονάδες για τον εργοδότη και -1,21 ποσοστιαίες μονάδες για τους εργαζομένους, περιορίζοντας τη συνολική επιβάρυνσή τους.
Η μείωση αφορά τις εισφορές υπέρ τρίτων και δεν θίγει τις ανταποδοτικές εισφορές κύριας και επικουρικής ασφάλισης.
Το όφελος είναι διπλό καθώς:
-για τους εργοδότες ξεπερνά τα 12 ευρώ για τον κατώτατο μισθό και τα 35 ευρώ εάν ο μισθός είναι άνω των 2.000 ευρώ
-για τους εργαζόμενους ο κατώτατος μισθός των 663 ευρώ (μικτά) θα διαμορφωθεί στα 569,39 (καθαρά). Για μικτούς μισθούς της τάξης των 2.000 ευρώ το κέρδος θα είναι 23 ευρώ το μήνα.
Πέραν της μείωσης των 3 μονάδων, κατά το β΄ εξάμηνο του 2022 προβλέπεται και νέα μισής ποσοστιαίας μονάδας (0,50) για τις εισφορές της επικουρικής ασφάλισης, στο πλαίσιο της εφαρμογής του νόμου Κατρούγκαλου.
Νέο ταμείο επικουρικής
Το ασφαλιστικό τοπίο αλλάζει ριζικά για όσους μπουν στην αγορά εργασίας από το 2022, καθώς, τίποτα δεν θα είναι το ίδιο στις επικουρικές συντάξεις.
Οι εισφορές που πληρώνει ο κάθε νέος εργαζόμενος θα πηγαίνουν στη δική του σύνταξη, η οποία θα υπολογίζεται στη βάση του σωρευμένου ποσού εισφορών και αποδόσεων.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, η μηνιαία επικουρική σύνταξη εργαζόμενου που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό (650 ευρώ) και διαθέτει 40 χρόνια ασφάλισης διαμορφώνεται με το υφιστάμενο σύστημα στα 153 ευρώ.
Με το νέο κεφαλαιοποητικό σύστημα η σύνταξη μπορεί να ανέλθει στα 219 ευρώ, να αυξηθεί δηλαδή κατά 43%, με αποδόσεις που θα είναι ίσες με τον μέσο όρο των κεφαλαιοποιητικών συνταξιοδοτικών συστημάτων των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ.
Συνταξιοδότηση
Το 2022 θεωρείται χρονιά μεγάλων ανατροπών για όσους δεν κατάφεραν να κατοχυρώσουν ευνοϊκότερα όρια συνταξιοδότησης έως το τέλος Δεκεμβρίου. Στο πλαίσιο αυτό για να βγει κανείς με πλήρη σύνταξη, θα πρέπει στα 62 του να έχει 40 χρόνια ασφάλισης, αλλιώς θα πρέπει να περιμένει έως τα 67 εάν έχει λιγότερα από 40 χρόνια ασφάλισης.
Οι ασφαλισμένοι ασφαλώς και μπορούν να βγουν με μειωμένη σύνταξη στο 62ο έτος της ηλικίας τους, αλλά το πιθανότερο είναι, πως το ποσό που θα λάβουν δεν θα είναι αυτό που θα τους εξασφαλίζει ικανοποιητικό επίπεδο ζωής. Οι αλλαγές πάντως από το 2022 δεν αφορούν όλους τους ασφαλισμένους, καθώς δεν θίγονται όσοι έχουν τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης και την ηλικία σύνταξης έως 31/12/2021.
Για όσους έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα αλλά συμπληρώνουν το μεταβατικό όριο μετά την 1/1/2022, η σύνταξή τους καταβάλλεται κατά το έτος που συμπληρώνεται το νέο -μεταβατικό -όριο ηλικίας.