Μεγαλώνουν οι κοινωνικοοικονομικές αντιθέσεις μεταξύ της Ελλάδας και της υπόλοιπης Ευρωπαϊκής Ένωσης. Την ίδια στιγμή που ο ελληνικός πληθωρισμός αυξάνεται, εν αντιθέσει με αυτόν της Ευρωζώνης, που μειώνεται, επίκειται η δημιουργία άλλου ενός χάσματος.
Ειδικότερα, την ίδια στιγμή που σε αρκετά κράτη-μέλη της οικονομικοπολιτικής ένωσης πειραματίζονται με την εβδομάδα των τεσσάρων ημερών εργασίας χωρίς μείωση των αμοιβών των εργαζομένων και τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, στη χώρα μας η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Συγκεκριμένα, έθεσε σε εφαρμογή για Δημόσιο, ΔΕΚΟ, τράπεζες και ιδιωτικό τομέα την 6η μέρα εργασίας για τις επιχειρήσεις, τους οργανισμούς και τις εκμεταλλεύσεις συνεχούς λειτουργίας, που εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας, με τους εργαζόμενους να αμείβονται επιπλέον για την 6η μέρα με το 40% του ημερομισθίου και το 115% αν είναι αργία. να ισχύσει από την 1η Ιουλίου. Αυτό αναμένεται να τεθεί σ’ εφαρμογή από 1/7/2024.
Νόμος Γεωργιάδη
Πρόκειται για την ενεργοποίηση του άρθρου 25 του νόμου 5053/23 (πρόσφατος εργασιακός νόμος Γεωργιάδη, ο οποίος όριζε με υπουργική απόφαση -113169/7421/28/12/2023- την έναρξη της 6ήμερης εργασίας για όσους εργάζονται με πενθήμερο, από την 1η Μαρτίου 2024).
Με βάση την απόφαση, όλες οι παραπάνω επιχειρήσεις για το προσωπικό τους, προκειμένου να κάνουν χρήση της έκτης μέρας της εβδομάδας, πρέπει να δηλώσουν αρχικά και υπευθύνως στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ ότι ανήκουν στη συγκεκριμένη κατηγορία επιχειρήσεων.
Η απασχόληση των εργαζομένων, κατά την πρόσθετη ημέρα, δεν δύναται να υπερβαίνει τις 8 ώρες, ενώ δεν επιτρέπεται η πραγματοποίηση υπερεργασίας και υπερωριακής απασχόλησης από τον εργαζόμενο.
Οι ανωτέρω εργοδότες υποχρεούνται να καταχωρίζουν τα στοιχεία των χρονικών ορίων εργασίας των εργαζομένων τους που θα απασχοληθούν κατά την έκτη ημέρα, στη δήλωση οργάνωσης του χρόνου εργασίας πριν από την ανάληψη υπηρεσίας από τους εργαζόμενους.
Υποχρεώσεις
Οι εργοδότες επιχειρήσεων ή εκμεταλλεύσεων που δεν είναι από τη φύση τους συνεχούς λειτουργίας, αλλά είναι δυνατόν να λειτουργούν κατά τις ημέρες Δευτέρα έως και Σάββατο, επί είκοσι τέσσερις (24) ώρες, με σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών και στις οποίες οι εργαζόμενοι απασχολούνται σε πενθήμερη εβδομαδιαία εργασία, προκειμένου, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, κατά τις οποίες η επιχείρηση παρουσιάζει απρόβλεπτα ιδιαίτερα αυξημένο φόρτο εργασίας, να κάνουν χρήση της έκτης ημέρας της εβδομάδας, πρέπει:
Να έχουν δηλώσει αρχικά και υπευθύνως στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ ότι ανήκουν στη συγκεκριμένη κατηγορία επιχειρήσεων.
Να δηλώνουν, κάθε φορά που επιθυμούν να κάνουν χρήση της 6ης ημέρας, εκ των προτέρων και σε κάθε περίπτωση πριν από την ανάληψη υπηρεσίας από τους εργαζόμενους, στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ ότι η επιχείρηση ή εκμετάλλευση παρουσιάζει ιδιαίτερα αυξημένο φόρτο εργασίας, κατά μια συγκεκριμένη περίοδο. Η ειδική συνθήκη του απρόβλεπτα ιδιαίτερα αυξημένου φόρτου εργασίας υπόκειται σε έλεγχο της αρμόδιας υπηρεσίας της Επιθεώρησης Εργασίας.
Η απασχόληση των εργαζομένων, κατά την πρόσθετη ημέρα, δεν δύναται να υπερβαίνει τις οκτώ ώρες. Κατά την ημέρα αυτήν δεν επιτρέπεται η πραγματοποίηση υπερεργασίας και υπερωριακής απασχόλησης από τον εργαζόμενο.
Στην περίπτωση που η απασχόληση συμπίπτει με Κυριακή ή αργία, ο εργαζόμενος θα λάβει επιπλέον του 40% και την προσαύξηση 75%, ήτοι συνολικά 115%. Η απασχόληση την 6η μέρα εντός της ίδιας εβδομάδας δεν χορηγεί ημέρα εβδομαδιαίας ανάπαυσης (ρεπό), εκτός εάν αυτή συμπέσει με εξαιρέσιμη μέρα.
Σε περιπτώσεις που επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις έχουν νυχτερινές βάρδιες πενθημέρου (00:00-06:00), δεν επιτρέπεται επ’ ουδενί η απασχόλησή τους 6η μέρα κατά τη νυχτερινή βάρδια.
Παραδείγματα
Για παράδειγμα, εργαζόμενος που εργάζεται από Δευτέρα έως Παρασκευή και εκτάκτως χρειάζεται να εργαστεί και το Σάββατο της ίδιας εβδομάδας, το Σάββατο θα πληρωθεί με το επιπλέον 40%, χωρίς να λάβει πρόσθετη μέρα ανάπαυσης.
Άλλος εργαζόμενος εργάζεται από Δευτέρα έως Πέμπτη και την Παρασκευή έχει νόμιμη άδεια απουσίας και το Σάββατο προγραμματισμένη εργασία. Το Σάββατο θα πληρωθεί το ημερομίσθιό του προσαυξημένο κατά 30%, χωρίς να λάβει επιπλέον μέρα ανάπαυσης.
Να σημειωθεί ότι εκτός των ιδιωτικών επιχειρήσεων, 6η μέρα μπορούν να απασχοληθούν εργαζόμενοι σε ΟΤΑ, ΔΟΥ, ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ και άλλες επιχειρήσεις του ευρύτερου τομέα που σχετίζονται με εργασίες που εξυπηρετούν το κοινό.
Το πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ θα ορίζει την εφαρμογή για την εξαήμερη εργασία για Δημόσιο, ΔΕΚΟ, τράπεζες και ιδιωτικό τομέα, την εξαήμερη εργασία για τις επιχειρήσεις, τους οργανισμούς και τις εκμεταλλεύσεις συνεχούς λειτουργίας που εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας.
Οι εργαζόμενοι θα αμείβονται επιπλέον για την έκτη ημέρα με το 40% του ημερομισθίου και το 115% αν είναι αργία. Η εφαρμογή της εξαήμερης εργασίας από την 1η Ιουλίου θα συνδυαστεί με την ψηφιακή κάρτα σε βιομηχανία και λιανικό εμπόριο. Ηδη στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ γίνονται δοκιμές.
Το άρθρο 25 του 5053/2023 ορίζει την έναρξη της εξαήμερης εργασίας για όσους εργάζονται με πενθήμερο. Ετσι, πλέον καθίσταται επιτρεπτή η απασχόληση κατά την έκτη ημέρα της εβδομάδας υπό τους παρακάτω όρους και προϋποθέσεις:
• Πρώτον, ορίζεται υποχρεωτική προδήλωσή της στο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ σε κάθε περίπτωση. Δηλαδή, δήλωση και απόδειξη ενώπιον της Επιθεώρησης Εργασίας του αιφνίδιου και εξαιρετικού φόρτου εργασίας για τις επιχειρήσεις μη συνεχούς λειτουργίας.
• Δεύτερον, δεν υπάρχει δυνατότητα υπέρβασης των 8 ωρών ημερησίως, με απαγόρευση υπερεργασίας και υπερωρίας.
• Τρίτον, το ημερομίσθιο για την έκτη ημέρα απασχόλησης θα είναι προσαυξημένο κατά 40%.
Διαφορά
Η κύρια διαφορά με το σημερινό καθεστώς είναι πως πλέον οι επιχειρήσεις θα έχουν τη δυνατότητα σύμβασης εξαήμερης απασχόλησης και όχι «σύμβασης πενθήμερης απασχόλησης με προσθήκη της έκτης ημέρας». Μέχρι σήμερα η εξαήμερη απασχόληση προβλέπεται κυρίως σε κλαδικές συμβάσεις, όπως στον κλάδο του επισιτισμού και του τουρισμού.
Μάλιστα σε αυτές τις περιπτώσεις προβλέπεται ότι εάν οι μισθωτοί στον επισιτισμό εργαστούν σε ημέρες ανάπαυσής τους, λαμβάνουν πρόσθετη αμοιβή και συγκεκριμένα αποζημίωση ίση με ένα ημερομίσθιο για κάθε ημέρα ανάπαυσης που εργάστηκαν, η οποία θα καταβάλλεται προσαυξημένη κατά 75% εφόσον η απασχόληση σε ημέρα ανάπαυσης λάβει χώρα καθ’ ημέραν Κυριακή ή σε ημέρα θεσμοθετημένης από την εργατική νομοθεσία αργίας.
Σύμφωνα με τη 14.02.1984 ΕΓΣΣΕ, η εβδομαδιαία διάρκεια της εργασίας είναι 40 ώρες (συμβατικό εβδομαδιαίο ωράριο), ενώ παράλληλα με την ΕΓΣΣΕ καθιερώθηκε το πενθήμερο σύστημα εργασίας, κατά το οποίο ο χρόνος εργασίας της έκτης ημέρας κατανέμεται σε πέντε ημέρες (5 x 8 = 40 ώρες ανά εβδομάδα), χωρίς όμως να καταργηθεί το σύστημα εξαήμερης εργασίας.
Το πλήρες συμβατικό ωράριο εργασίας των 40 ωρών και η δυνατότητα κατανομής των ωρών εργασίας σε πέντε ή σε έξι ημέρες της εβδομάδας καταγράφηκαν και επιβεβαιώθηκαν και με το άρθρο 55 του Ν. 4808/2021.