Ο Δήμος Βύρωνα, τιμώντας τα 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή, παρουσιάζει στον Δημοτικό Κινηματογράφο “Νέα Ελβετία” μια σειρά ντοκιμαντέρ 10 επεισοδίων – με την ευγενική παραχώρηση της ΕΡΤ 3- με τίτλο “Μια κληρονομία” σε σκηνοθεσία Κυριακής Μάλαμα και σενάριο Φανής Τουπαλγίκη.
Οι ημερομηνίες προβολής είναι:
Σάββατο 26 Νοεμβρίου 2022,
- Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2022,
- Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2022,
- Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου 2022
- Παρασκευή 9 Δεκεμβρίου 2022
Η ώρα προβολής είναι στις 8.00 μ.μ. και η είσοδος είναι ελεύθερη
Η σειρά των ντοκιμαντέρ, με την συμμετοχή πολύ καλών ηθοποιών, ευαισθησία και λιτότητα, επιχειρεί να αφουγκραστεί τις αφηγήσεις των προγόνων και να φανταστεί τον κόσμο τους έχοντας ως σημείο αναφοράς το παρόν.
Με στοιχεία δραματοποίησης, που περιέχουν λόγο και δράση, παρένθετα στις αφηγήσεις των προσφύγων θα συνδέουν, υπογραμμίζουν, αντιλαλούν, πλαισιώνουν τα θραύσματα των ιστοριών που μας κληροδότησαν.
Να αναρωτηθούμε, να σκεφτούμε και να προβληματιστούμε για την ειρήνη και τον πόλεμο, για τη συνύπαρξη με τον Άλλο, για τους μηχανισμούς της καταστροφής, για τις παραδόσεις και τις αξίες του παρελθόντος, για την πρόοδο και τις διαδρομές της, για το μίσος και τη βαρβαρότητα, την αλληλεγγύη και την αγάπη, τον σεβασμό και την πίστη, τις συγγένειες και τις αντιπαλότητες, τον παραλογισμό και την απώλεια, την προσφυγιά και την εξαθλίωση, τη μνήμη και τη λήθη, το χθες και το σήμερα.
* Στις προβολές θα τηρηθούν τα ισχύοντα υγειονομικά πρωτόκολλα.
* Συγκεντρώνουμε τρόφιμα μακράς διάρκειας για την ενίσχυση των Κοινωνικών Δομών του Δήμου μας (Κοινωνικό Παντοπωλείο & Παροχή Συσσιτίου) την ημέρα και κατά την διάρκεια των προβολών στο Δημοτικό Κινηματογράφο “Νέα Ελβετία”.
ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΚΑΙ ΣΕΙΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΝΤΟΚΥΜΑΝΤΕΡ
ΣΑΒΒΑΤΟ 26 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2022
Κομμάτια και θρύψαλα
Ο ελληνικός στρατός αποβιβάζεται στη Μικρά Ασία. Δυο γυναίκες παρακολουθούν τις σκηνές σε μια μεγάλη οθόνη και σχετικά αποσπάσματα από τις αφηγήσεις των προσφύγων. Προσπαθούν να καταλάβουν και να νιώσουν όσα λένε. Η μία πανηγυρίζει με μια μικρή σημαία στο χέρι. “Τους ‘κάναν θρύψαλα τους Τούρκους!” Κομμάτια και θρύψαλα θα αφήσει πίσω του ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, εκατομμύρια νεκρούς και πρόσφυγες. Οι πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής θα φτάσουν στην κυριολεξία ξυπόλητοι σε μια χώρα που θα κηρύξει πτώχευση το’32. Οι γυναίκες παρακολουθούν τις αφηγήσεις τους και μπαίνουν μέσα στις ιστορίες τους.
Πρωταγωνιστούν: Μάνια Παπαδημητρίου, Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου
Ξένη χώρα
Οι πρόσφυγες αφηγούνται ιστορίες, όπως τις θυμούνται χρόνια μετά, να φτάνουν στην Ελλάδα πεινασμένοι και ξυπόλητοι, όπως οι σημερινοί πρόσφυγες παντού στον κόσμο. Τους αποδεκατίζουν το κρύο και οι αρρώστιες. Οι τουρκόφωνοι δεν μπορούν να συνεννοηθούν με τα κρατικά όργανα από την παλιά Ελλάδα. Στην εβραϊκή αγορά της Θεσσαλονίκης αισθάνονται αμήχανα. Πολλοί φεύγουν στα χωριά χωρίς να έχουν ιδέα από αγροτικές δουλείες. Οι πάλαι ποτέ αστοί που κατάντησαν πρόσφυγες σαστίζουν με τη φτώχεια της “Ψωροκώσταινας”. Όλοι λένε πως οι γονείς τους επιθυμούσαν να γυρίσουν πίσω και πως έφυγαν από τη ζωή με αυτό τον καημό. Ένας σύγχρονος θεατής παρακολουθεί τις αφηγήσεις τους. Προβληματίζεται, αναρωτιέται και μοιράζεται τα πάθη τους ταξιδεύοντας ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν.
Πρωταγωνιστούν: Φάνης Μουρατίδης
ΔΕΥΤΕΡΑ 28 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2022
Του καιρού γυρίσματα
Οι αφηγήσεις των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής αναπτύσσονται γραμμικά από τα ευτυχισμένα παιδικά τους χρόνια, στην πατρίδα έως τον ξεριζωμό και τη νοσταλγία που δε σβήνει χρόνια μετά. Μιλούν για τα σχολεία και τα παιχνίδια τους, τις εκκλησίες και τους ευεργέτες της κοινότητάς τους, τον πλούτο και τα επαγγέλματα των δικών τους, τις σχέσεις τους με τους Τούρκους γείτονες, τα βάσανα της εξορίας, τη νοσταλγία για τη χαμένη πατρίδα και την επιστροφή στο γενέθλιο σπίτι. Μια γυναίκα, παρακολουθώντας τους αφηγητές αναρωτιέται, σχολιάζει, συμπάσχει μαζί τους…
Πρωταγωνιστούν: Αγγελική Λεμονή
Η μάνα μου
Κεντρικό άξονα του επεισοδίου αποτελούν οι αφηγήσεις των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής για τη μάνα τους, την αδερφή, τη γιαγιά τους. Τις γυναίκες αυτές, που έφτασαν εδώ, μέσα στη μαύρη τους δυστυχία, τις κούρευαν με τη μηχανή που κούρευαν τα πρόβατα από το φόβο των επιδημιών. Οι γυναίκες αυτές θα μηχανευτούν με απαράμιλλη τόλμη και εφευρετικότητα ιδιοφυή τεχνάσματα για να σώσουν τα παιδιά τους τα χρόνια της φωτιάς, ενώ κάποιες από αυτές θα φύγουν με το κλειδί της πόρτας του σπιτιού τους στην τσέπη. Μια γυναίκα παρακολουθεί τις ιστορίες τους και χάνεται μέσα σ αυτές….
Πρωταγωνιστούν: Όλια Λαζαρίδου
ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2022
Αδερφέ μου, που είσαι;
Τέσσερα παιδιά από τα χωριά της Ορντού και της Σεβάστειας καταθέτουν τα βάσανα και τα πάθη τους κατά τους χαλεπούς καιρούς της εξορίας στην Ανατολία του 1920, όπως τα θυμούνται πολλά χρόνια μετά. Ο ένας έχασε όλους τους δικούς του και παραλίγο να μείνει κι αυτός, μικρό παιδί, σε μια οικογένεια Κούρδων. Ο αδερφός του έμεινε εκεί. Δεν τον ξαναείδε. Ο άλλος έχασε εκεί τον αδερφό του, που μετά από πολλά χρονιά τον ξαναβρήκε στα βάθη της Τουρκίας. Δυο αδερφές κι ένας αδερφός χάθηκαν μικρά παιδιά στους δρόμους της εξορίας και ξαναβρέθηκαν εδώ στην Ελλάδα, στη Βέροια. Δυο νέοι παρακολουθούν τις ιστορίες τους πάνω σε μια μεγάλη θεατρική σκηνή ακολουθώντας τα βήματά τους…
Πρωταγωνιστούν: Πέτρος Μάλαμας,’Ελενα Μαυρίδου
Πιστεύω εις έναν Θεό
Το βασικό συστατικό των ελληνορθόδοξων κοινοτήτων της οθωμανικής αυτοκρατορίας ήταν η χριστιανική πίστη και λατρεία με κέντρο την εκκλησία. Τον κύριο άξονα της ταινίας συνθέτουν αποσπάσματα αφηγήσεων των προσφύγων για τις θρησκευτικές τους παραδόσεις στις πατρίδες τους. Απηχούν έναν κόσμο που χάθηκε στις φλόγες της Καταστροφής. Ένας σύγχρονος άντρας τους αφουγκράζεται με προσοχή….
Πρωταγωνιστούν: Γιάννης Ηλιόπουλος
ΤΕΤΑΡΤΗ 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2022
Με την ψυχή στο στόμα
Το επεισόδιο αφηγείται την ιστορία του Κυριάκου Ποιμενίδη, ο οποίος καταθέτει τη δική του προσωπική αλήθεια για όσα έζησε παιδί στην πατρίδα του: μια συγκλονιστική αφήγηση για τις φοβερές μέρες του 1920 στο Καβάκ, στα περίχωρα της Σαμψούντας, και την οδυνηρή περιπλάνηση των ελληνορθόδοξων γυναικόπαιδων του χωριού στους δρόμους της εξορίας μέχρι το Νότο της Τουρκίας, κοντά στα σύνορα με τη Συρία. Ταυτόχρονα ένας ώριμος άντρας, περικυκλωμένος σήμερα από τις αφηγήσεις του πρόσφυγα, προσπαθεί να μπει στον δικό του χαμένο κόσμο, να τον νιώσει και να τον καταλάβει.
Πρωταγωνιστούν: Ακύλλας Καραζήσης
Μας πήρε ο αέρας και μας σήκωσε
Πάνω στα πλοία της προσφυγιάς, διψασμένοι και πεινασμένοι, προπαντός διψασμένοι, μικροί, μεγάλοι, μωρά. Λιπόθυμοι οι ορεσίβιοι του Πόντου που δεν κατείχαν από θάλασσα. Πρώτη φορά την έβλεπαν στη ζωή τους. Στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας και το λιμάνι της Μερσίνας, περίμεναν τα πλοία της ανταλλαγής. Οι ανταλλάξιμοι, μαύροι από το κάρβουνο, όπως το εμπόρευμα που κουβαλούσε το πλοίο της ανταλλαγής. Έφτασαν και νοίκιασαν κάποιοι που μπορούσαν στην οδό Δεσπεραί και οι άλλοι, οι εντελώς χαμένοι, στριμώχτηκαν στις παράγκες της Καλαμαριάς. Μια νέα γυναίκα παρακολουθεί τις αφηγήσεις τους και βυθίζεται μέσα στις ιστορίες τους, μονολογώντας:
Πρωταγωνιστούν: Μαρία Σκουλά
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2022
Τα νερά της λήθης
Μια σύγχρονη γυναίκα κουβαλάει τις αφηγήσεις – θραύσματα των αναμνήσεών των προσφύγων – μέσα σε ένα φορητό υπολογιστή. Περιπλανιέται στη Θεσσαλονίκη, περιμένει σ’ έναν έρημο σιδηροδρομικό σταθμό, βρίσκεται στα ιαματικά νερά, ψάχνει στα παλαιοπωλεία. Προσπαθεί να τους καταλάβει, να τους νιώσει και να μιλήσει μαζί τους μπαίνοντας στον κόσμο τους.
Πρωταγωνιστούν: Έφη Δρόσου
Ψίχουλα ιστορίας
Ένας νεαρός άνδρας στην Εθνική Βιβλιοθήκη, ακούγοντας ιστορίες της Μικρασιατικής Καταστροφής προβληματίζεται για την Ιστορία, εκκινώντας από την προβληματική του Ευρυπίδη, που με αφορμή τον Τρωικό Πόλεμο, αναρωτιέται «τι να ‘ναι αυτό που μας κυβερνά, να ‘ναι Θεός ή Τύχη;» Στην αίθουσα της Παλαιάς Βουλής- όπου το στρατοδικείο καταδίκασε σε θάνατο το ’22, 6 από τους 8 κατηγορούμενους της Μικρασιατικής Καταστροφής- παρακολουθεί έκπληκτος αφηγήσεις προσφύγων για τα στρατοδικεία που δίκαζαν ελληνορθόδοξους της Ανατολίας τα χρόνια της φωτιάς.
Πρωταγωνιστούν: Αλέξανδρος Λογοθέτης