Εξήντα, περίπου, μίλια από τα σύνορα της Ουκρανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, σωρεία αγωγών και αντλιών υποδεικνύουν την επόμενη σημαντική προσπάθεια εξασφάλισης ενεργειακών πόρων της Ε.Ε. και καταπολέμησης της στρατηγικής του Πούτιν.
Μεταξύ των γεωργικών εκτάσεων και των δασών, η μονάδα αποθήκευσης Bilche-Volytsko-Uherske μπορεί να αποθηκεύσει τέσσερις φορές περισσότερο φυσικό αέριο από τη μεγαλύτερη αντίστοιχη μονάδα της Γερμανίας και συνδέεται εύκολα με το υπόλοιπο Ευρωπαϊκό δίκτυο.
Η αποθήκευση φυσικού αερίου σε μία χώρα η οποία δέχεται πυραυλικές επιθέσεις και δολιοφθορές σε κρίσιμες ενεργειακές μονάδες μπορεί να φαίνεται αρχικά ως μία τρελή ιδέα, αλλά έχει αρχίσει να συγκεντρώνει υποστηρικτές, αφού η περιοχή βρίσκεται αρκετά μακριά από την πρώτη γραμμή και μπορεί να αξίζει το αυξημένο ρίσκο.
Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, πια, μελετούν την πιθανότητα της διασύνδεσης του ευρωπαϊκού δικτύου με τη μονάδα αυτή και άλλες μονάδες στην Ουκρανία, η οποία φιλοξενεί και το μεγαλύτερο υπόγειο τέτοιο δίκτυο στην Ευρώπη. Τα αποθέματα αυτά θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν οποιαδήποτε έλλειψη και αύξηση των τιμών εν μέσω του χειμώνα.
Δεδομένης της πληρότητας, σχεδόν, των λοιπών ευρωπαϊκών εγκαταστάσεων (70% και άνω αυτή τη στιγμή), η αποθήκευση φυσικού αερίου στην Ουκρανία θα μπορούσε, επίσης, να προστατεύσει και από τη δημιουργία υπερπροσφοράς τους επόμενους μήνες.
«Η αποθήκευση στη χώρα θα μπορούσε να εξισορροπήσει την προσφορά και τη ζήτηση στις ευρωπαϊκές αγορές το καλοκαίρι του 2023», τόνισε σε ανακοίνωσή της στο Bloomberg η γερμανική εταιρεία κοινής ωφέλειας RWE AG.
Για την αποθήκευση του φυσικού αερίου στην Ουκρανία, οι τιμές θα πρέπει να μειωθούν αρκετά έτσι ώστε να δικαιολογήσουν το κόστος. Η νέα αυτή πρωτοβουλία αποτελεί μέρος μίας γενικότερης προσπάθειας αποφυγής ενός πανικού ο οποίος οδήγησε σε μία διευρυμένη ενεργειακή κρίση πέρυσι. Για την προστασία εταιρειών και καταναλωτών, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είχαν προσφέρει βοήθεια ύψους 646 δισ. ευρώ, κάτι το οποίο δεν μπορούν να επαναλάβουν.
Αν και οι ευρωπαϊκές χώρες αποθήκευαν φυσικό αέριο στην Ουκρανία πριν την εισβολή του 2022, η αποθήκευση ενεργειακών πόρων σε μία εμπόλεμη ζώνη θα ήταν, γενικά, κάτι το ανήκουστο.
Η ενέργεια έχει αποτελέσει «όπλο» της γεωπολιτικής σύγκρουσης από το ξέσπασμα του πολέμου. Η πρόσφατη έκρηξη στο φράγμα Καχόβκα αποτελεί εξαιρετικό παράδειγμα της κατάστασης αυτής. Πέρυσι, το Κρεμλίνο είχε αποφασίσει να περιορίσει σταδιακά την παροχή φυσικού αερίου, προκαλώντας κρίση στις ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας. Οι φόβοι για μία νέα, παρόμοια κατάσταση παραμένουν και η Ουκρανία έχει προσφέρει μία πιθανή λύση.
Η αποθήκευση του φυσικού αερίου θα προσφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη στην πληγείσα από τον πόλεμο Ουκρανία και θα δημιουργήσει «ασπίδα προστασίας» σε περίπτωση που το Κρεμλίνο προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει την ενέργεια ως μοχλό πίεσης.
Οι αποθηκευτικοί χώροι της Ουκρανίας οι οποίοι βρίσκονται μέχρι και 2 χιλιόμετρα κάτω από τη γη, ξεπερνούν τα 30 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Η Uktransgaz προσφέρει το 1/3 των αποθηκών αυτών, το οποίο αποτελούσε και το 10% της συνολικής ζήτησης του δ’ τριμήνου του 2022 της Ε.Ε.
«Η ουκρανική αγορά προσφέρει αποθήκες σταθερού κόστους, κάτι το οποίο την μετατρέπει σε μία πολύ ελκυστική επιλογή», τόνισε το στέλεχος της Axpo, Μάρκο Σάαλφρανκ, υπογραμμίζοντας πως «το ρίσκο, όμως, πρέπει να παραμείνει χαμηλό για να επιτευχθεί μία τέτοια συμφωνία».
Δεδομένου του ότι οι ασφαλιστικές αποφεύγουν την Ουκρανία, η γενικότερη επιθυμία όσον αφορά για την αποθήκευση φυσικού αερίου στη χώρα θα εξαρτηθεί στις εξασφαλίσεις τις οποίες θα προσφέρει η Ε.Ε.
Η Κομισιόν μελετά την «βιωσιμότητα των εξασφαλίσεων που προσφέρονται από δημόσιες οντότητες όσον αφορά την πιθανότητα χρήσης των αποθηκευτικών χώρων στην Ουκρανία». Η Uktransgaz από την πλευρά της προσπαθεί να προσφέρει εξασφαλίσεις μέσω των οποίων θα μπορούσε να περιορίσει τους κινδύνους από τον πόλεμο έτσι ώστε να μετατρέψει την Ουκρανία στην «power bank» της Ευρώπης η οποία θα μπορεί να αντισταθμίζει οποιεσδήποτε ελλείψεις και να «επαναφορτίζει» τη Γηραιά Ήπειρο.
Ο χρόνος, όμως, τελειώνει. Οι αποθηκευτικοί χώροι της Ευρώπης αναμένεται να γεμίσουν μέχρι τις αρχές Σεπτεμβρίου, με τη ζήτηση για φυσικό αέριο και θέρμανση να μην ξεκινά μέχρι τα τέλη του ίδιου μήνα, κάτι το οποίο δημιουργεί κίνδυνο υπερπροσφοράς, ο οποίος θα μπορούσε να μεταβληθεί απότομα σε έλλειψη σε περίπτωση ψυχρού κύματος.
Χωρίς την παροχή ρωσικού φυσικού αερίου η οποία έχει σχεδόν τελειώσει, οι ευρωπαϊκές αγορές αερίου είναι πολύ πιο εύθραυστες από το παρελθόν, κάτι το οποίο τις κάνει ευάλωτες σε απότομες μεταβολές.
Η χρήση των ουκρανικών αποθηκευτικών χώρων θα μπορούσε να προστατεύσει εναντίον μίας τέτοιας «τραμπάλας» των τιμών. Η Axpo έχει χρησιμοποιήσει τους ουκρανικούς αποθηκευτικούς χώρους πριν τον πόλεμο και μελετά τη βιωσιμότητα μίας νέας, τέτοιας συμφωνίας αυτή τη στιγμή. Παρ’ όλα αυτά, οι εξασφαλίσεις των κυβερνήσεων και οι εξελίξεις όσον αφορά τον πόλεμο θα είναι καίριας σημασίας, ιδιαίτερα δεδομένης και της πρόσφατης έκρηξης στο φράγμα.