Οι καταναλωτικές πιστώσεις είναι δάνεια τα οποία δίνονται για την αγορά καταναλωτικών αγαθών και υπηρεσιών. Συχνά χρησιμοποιούνται για αγορές αυτοκινήτων, ειδών και συσκευών οικιακής χρήσης καθώς και για ταξίδια.
Η ΕΕ έχει θεσπίσει κανόνες για τις καταναλωτικές πιστώσεις οι οποίοι αποσκοπούν στην προστασία των Ευρωπαίων καταναλωτών και την ενίσχυση της αγοράς καταναλωτικών δανείων.
Οι τωρινοί κανόνες καλύπτουν καταναλωτικές πιστώσεις ύψους 200 ευρώ έως και 75.000 ευρώ, και απαιτούν από τους πιστωτές να παρέχουν πληροφορίες που να επιτρέπουν στους δανειολήπτες να συγκρίνουν τις διάφορες προσφορές και να λαμβάνουν ενημερωμένες αποφάσεις. Οι καταναλωτές έχουν 14 μέρες στη διάθεσή τους για να αποσυρθούν από συμφωνία πίστωσης κι έχουν τη δυνατότητα πρόωρης εξόφλησης του δανείου, μειώνοντας έτσι το κόστος.
Οι κανόνες αυτοί υιοθετήθηκαν το 2008 και πρέπει να επικαιροποιηθούν για να προσαρμοστούν στις σημερινές συνθήκες.
Αναθεώρηση της νομοθεσίας
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της οικονομίας έχει φέρει νέους παίκτες και προϊόντα στην αγορά, συμπεριλαμβανομένων μη τραπεζικών φορέων όπως είναι οι εφαρμογές συμμετοχικής χρηματοδότησης (crowdfunding) βάσει δανεισμού.
Αυτό σημαίνει, για παράδειγμα, ότι είναι ευκολότερο για κάποιον να δανειστεί μικρές ποσότητες χρημάτων στο διαδίκτυο. Προκύπτουν επίσης νέοι τρόποι ψηφιακής κοινοποίησης δεδομένων και αξιολόγησης της φερεγγυότητας των καταναλωτών μέσω συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης οι οποίοι πρέπει να εξεταστούν.
Οι ισχύοντες κανόνες δεν προστατεύουν αρκετά τους ευάλωτους καταναλωτές που κινδυνεύουν να υπερχρεωθούν. Επιπλέον, δεν είναι εναρμονισμένοι μεταξύ των διάφορων κρατών μελών.
Νέοι κανόνες
Τα μέλη της κοινοβουλευτικής επιτροπής για την εσωτερική αγορά και την προστασία των καταναλωτών ενέκριναν έκθεση σχετικά με τους νέους κανόνες στις 12 Ιουλίου 2022. Οι προτεινόμενοι κανόνες ορίζουν ότι οι πιστωτές πρέπει να ενημερώνουν με διαφάνεια τους καταναλωτές και να τους παρέχουν εύκολη πρόσβαση σε όλες τις βασικές πληροφορίες, οποιαδήποτε συσκευή κι αν χρησιμοποιούν.
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες οι καταναλωτές πρέπει να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τη χρηματοπιστωτική και οικονομική τους κατάσταση, προκειμένου να διευκολύνεται η αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας. Ωστόσο, τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που βρίσκονται σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης ή τα δεδομένα υγείας δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται.
Οι ευρωβουλευτές υπογραμμίζουν ότι οι νέοι κανόνες θα πρέπει να καλύπτουν πιστώσεις ύψους έως και 150.000 ευρώ, με κάθε χώρα να καθορίζει το ανώτατο όριο βάσει των τοπικών συνθηκών. Ζητούν επίσης τη νομοθετική ρύθμιση των ολοένα και συχνότερων περιπτώσεων υπέρβασης και υπερανάληψης.