Η «Συμμαχία των Τραπεζών για ένα Μηδενικό Αποτύπωμα» (Net-Zero Banking Alliance) είναι μια πρωτοβουλία που ξεκίνησε το 2021 στα πλαίσια του Συνεδρίου του ΟΗΕ για το Κλίμα. Σκοπός της είναι να καθοδηγήσει τον χρηματοπιστωτικό τομέα προς την επίτευξη μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα έως το 2050.
Η συμμαχία περιλαμβάνει τράπεζες από όλο τον κόσμο, οι οποίες δεσμεύονται να αναπτύξουν και να υλοποιήσουν στρατηγικές για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα στις χρηματοοικονομικές τους δραστηριότητες, καθώς και για την υποστήριξη της μετάβασης προς μια πιο βιώσιμη οικονομία.
Η συμμετοχή των τραπεζών σε αυτήν την πρωτοβουλία είναι ένα βήμα προς τη δημιουργία μιας πιο βιώσιμης και κλιματικά φιλικής χρηματοοικονομίας.
Πόσο μπορεί να επιβαρύνει ο χρηματοπιστωτικός τομέας το περιβάλλον;
Μπορεί, με διάφορους τρόπους:
Χρηματοοικονομική στήριξη των βιομηχανιών με υψηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου: Ορισμένες τράπεζες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα μπορεί να παρέχουν χρηματοδότηση σε βιομηχανίες παραγωγής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα ή εκμετάλλευσης αγροτικών εκτάσεων, που οδηγούν σε αποψίλωση δασών.
Κλίμακα επιχειρήσεων: Οι χρηματοπιστωτικές επενδύσεις σε μεγάλες επιχειρήσεις με μεγάλη κλίμακα παράγουν συχνά μεγάλες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Αποτυχημένη αξιολόγηση κινδύνου: Οι χρηματοπιστωτικές εταιρείες ενδέχεται να μη λαμβάνουν επαρκώς υπόψη το περιβαλλοντικό ρίσκο κατά τη χορήγηση δανείων ή την επένδυση σε έργα ή επιχειρήσεις που μπορεί να προκαλέσουν περιβαλλοντική ζημία.
Μπορεί να επιβαρύνουν οι ίδιες οι τράπεζες το περιβάλλον;
Οι τράπεζες λειτουργούν συχνά σε μεγάλα κτίρια με κέντρα δεδομένων που απαιτούν μεγάλη ενεργειακή κατανάλωση για τη λειτουργία τους, καθώς και για τον φωτισμό και την ψύξη/θέρμανσή τους. Επίσης, παρά την αυξανόμενη ψηφιοποίηση, πολλές τράπεζες ακόμα χρησιμοποιούν μεγάλες ποσότητες χαρτιού για την εκτύπωση εγγράφων. Η συνεχώς αυξανόμενη χρήση τεχνολογίας από τις τράπεζες οδηγεί σε μεγάλες ποσότητες τεχνολογικών αποβλήτων, όπως παλιοί υπολογιστές, εκτυπωτές, και άλλα ηλεκτρονικά εξαρτήματα.
«Γνώθι σαυτόν»
Πολλές τράπεζες αναγνωρίζουν τη σημασία της βιώσιμης λειτουργίας και έχουν αρχίσει να λαμβάνουν μέτρα για τη μείωση του αποτυπώματος τους στο περιβάλλον, μέσω της ενίσχυσης των πρακτικών βιώσιμης διαχείρισης και της επένδυσης σε πράσινα έργα και πρωτοβουλίες. Στην Ελλάδα η πρώτη τράπεζα που εντάχθηκε στην πρωτοβουλία Net-Zero Banking Alliance ήταν η Apha Bank.
To παράδειγμα της Alpha Bank
«Στο νέο οικονομικό περιβάλλον που διαμορφώνεται, οι τράπεζες διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη μετάβαση της οικονομίας, αφενός χρηματοδοτώντας επενδύσεις σε νέες υποδομές αειφορίας και αφετέρου αναπτύσσοντας χρηματοδοτικές υπηρεσίες και προϊόντα που θα βοηθήσουν τους πελάτες τους να επενδύσουν στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματός τους, μας λέει ο κ. Δημήτρης Καζάζογλου – Σκούρας, Governance and Sustainability Director της Alpha Bank».
Αναφορικά με τους λόγους που οδήγησαν την απόφαση συμμετοχής στη συμμαχία, ο κ. Δημήτρης Καζάζογλου-Σκούρας αναφέρει:
“Είναι βασική μας πεποίθηση ότι όλη η οικονομία διεθνώς και τοπικά, πρόκειται να μετασχηματισθεί ριζικά, μεταβαίνοντας σε βιώσιμα πρότυπα.
Η κίνησή μας αποτελεί έμπρακτη απόδειξη της προσήλωσης μας στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την υιοθέτηση των στόχων της «Συμφωνίας των Παρισίων» για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών έως το 2050, δεσμευόμενοι να θέσουμε στόχους για τις χρηματοδοτήσεις μας, που να υποστηρίζουν τον σκοπό αυτό.
Η συμμετοχή μας ενισχύει τη γνώση και την εξέλιξη μεθοδολογιών στη δράση για το κλίμα. Η τράπεζά μας συμμετέχει σε ομάδες εργασίας που αναπτύσσουν περαιτέρω βέλτιστες πρακτικές για τον τραπεζικό κλάδο.
Ταυτόχρονα, βελτιώνουμε την τεχνογνωσία και τις δυνατότητες μας, να υποστηρίξουμε τους πελάτες μας στην κρίσιμη διαδικασία της υλοποίησης των δικών τους επενδύσεων βιωσιμότητας, συνεισφέροντας έτσι στην συνολική μετάβαση της ελληνικής οικονομίας.
Τέλος, η ένταξή μας ενισχύει τις σχέσεις μας με επενδυτές, πελάτες, και ρυθμιστικές αρχές που δίνουν προτεραιότητα στη βιωσιμότητα.
Στόχος της Alpha Bank είναι η υποστήριξη μιας περιβαλλοντικά βιώσιμης οικονομίας με μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Όπως αναφέρει ο κ. Καζάζογλου-Σκούρας, η τράπεζα έχει καταρτίσει ένα φιλόδοξο σχέδιο, με κύριο στόχο την αύξηση των βιώσιμων χρηματοδοτήσεων και τη μείωση των χρηματοδοτήσεων εκείνων που ενδέχεται να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Επιπλέον, έχουν αναπτυχθεί πολιτικές και διαδικασίες για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος λειτουργίας, με πρωταρχικό στόχο την επίτευξη μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών (net-zero emissions) και άλλων στόχων που συνδέονται με τον σκοπό αυτό”.
Δράσεις που σχετίζονται με αυτή την κατεύθυνση είναι η χρηματοδότηση βιώσιμων έργων με διάθεση κεφαλαίων σε πράσινες και κοινωνικά χρήσιμες επενδύσεις, σύμφωνα με το «Πλαίσιο Βιώσιμης Χρηματοδότησης» που έχει θεσπίσει και εφαρμόζει η Alpha Bank, με έμφαση στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, των κτιριακών υποδομών και των μεταφορών. Μία άλλη ενέργεια που υλοποιείται είναι η μείωση των λειτουργικών εκπομπών με μια σειρά μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης στο σύνολο των καταστημάτων, των χώρων γραφείων και των κέντρων δεδομένων (data centers). Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν επίσης τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, τη βελτιστοποίηση της κατανάλωσης ενέργειας και την υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών στις καθημερινές λειτουργίες του Ομίλου. Ταυτόχρονα οι πελάτες τράπεζας ενημερώνονται για μια πιο βιώσιμη επιχειρηματική καθημερινότητα μέσα από συμβουλευτικές υπηρεσίες, ευέλικτες χρηματοδοτικές λύσεις καθώς και πρόσβαση σε κεφάλαια μέσω εργαλείων, όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα.
ESG δράσεις
Όπως ενημερώνει ο κ. Δημήτρης Καζάζογλου – Σκούρας, “έχουμε δεσμευτεί για χορήγηση €3 δισ. σε βιώσιμες χρηματοδοτήσεις μέχρι το 2025. Από το σύνολο του όγκου των βιώσιμων χρηματοδοτήσεων, στοχεύουμε να διαθέσουμε τουλάχιστον €1 δισ. για τα συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2025. Είμαστε ήδη σε καλό δρόμο για την επίτευξη των στόχων αυτών, έχοντας ξεπεράσει τον στόχο του 1ου χρόνου και σχεδιάζουμε να αυξήσουμε τους μελλοντικούς στόχους. Επιπλέον, δεν χρηματοδοτούμε επενδύσεις στην εξόρυξη λιγνίτη ή πετρελαίου, καθώς και συγκεκριμένες δραστηριότητες που βλάπτουν την βιοποικιλότητα, τους βιοτόπους και τους υδάτινους πόρους. Όσον αφορά στην επίτευξη μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών στις δικές μας λειτουργίες, μεταξύ άλλων δράσεων, στοχεύουμε στη μείωση του ετήσιου ποσοστού χρήσης χαρτιού κατά 50% έως το τέλος του 2025 σε σύγκριση με το 2019, στην αναβάθμιση φωτισμού σε φωτισμό τεχνολογίας LED σε όλο το Δίκτυο, στην αντικατάσταση του 70% του στόλου της Τράπεζας με ηλεκτρικά ή plug-in υβριδικά οχήματα. Σημειώνουμε ότι η ηλεκτρική ενέργεια για όλα μας τα Κτίρια και Καταστήματα προέρχεται από 100% ανανεώσιμες πηγές”.
Το τελευταίο έτος, η Alpha Bank προχώρησε στην ίδρυση της Ακαδημίας ESG, η οποία παρέχει ένα πολυετές σχέδιο εξειδικευμένης κατάρτισης για όλους τους εργαζομένους. Το ταξίδι στην ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων είναι απαιτητικό, πλην όμως, απαραίτητο για τη διασφάλιση της ανθεκτικότητας. Συνεπώς, η δέσμευσή της Alpha Bank για την κλιματική ουδετερότητα συνιστά αναπόσπαστο μέρος της συνολικής στρατηγικής για τη δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας για την κοινωνία και τους επενδυτές.
Πηγή: epixeiro.gr