Καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες οδηγούν χιλιάδες πολίτες στις ελληνικές παραλίες, ένα γνώριμο καλοκαιρινό φαινόμενο επιστρέφει με μεγαλύτερη ένταση: η εμφάνιση μεδουσών, και ειδικότερα της μωβ μέδουσας (Pelagia noctiluca), προκαλεί ανησυχία στους λουόμενους, ιδιαίτερα στη Χαλκίδα και τον Βόρειο Ευβοϊκό κόλπο.
Σύμφωνα με τις τελευταίες αναφορές από το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, η έκταση του φαινομένου στον Παγασητικό και τις γειτονικές θαλάσσιες περιοχές είχε αρχικά υποτιμηθεί. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η εξάπλωση των μωβ μεδουσών εξελίσσεται ταχύτερα από τις προβλέψεις, ενώ το φαινόμενο τείνει να αποκτήσει μόνιμα χαρακτηριστικά, δημιουργώντας πιέσεις στο τουριστικό προϊόν και προκαλώντας αβεβαιότητα σε επιχειρηματίες και λουόμενους.
Επώδυνη εμπειρία για τους κολυμβητές
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις κολυμβητών που περιγράφουν επίπονες εμπειρίες από επαφή με τις μέδουσες, με τα σημάδια του τσιμπήματος να διαρκούν ακόμη και πάνω από μία εβδομάδα. Σε πολλές περιπτώσεις, η δυσάρεστη εμπειρία συνοδεύεται από έντονο πανικό, κάτι που οδηγεί συχνά σε αδικαιολόγητη αναστάτωση ή και αποχή από το μπάνιο.
Το πρόβλημα δεν είναι (μόνο) οι μέδουσες
Όπως επισημαίνει η περιβαλλοντική οργάνωση Αρχιπέλαγος, η δημόσια συζήτηση οφείλει να μετατοπιστεί από την κινδυνολογία γύρω από τις μέδουσες προς τα βαθύτερα αίτια του φαινομένου. «Ο πληθυσμός των μεδουσών δεν είναι το βασικό πρόβλημα. Το ζήτημα είναι η απουσία των φυσικών τους θηρευτών, λόγω υπεραλίευσης», αναφέρει χαρακτηριστικά η ομάδα επιστημόνων του οργανισμού.
Όπως εξηγούν, είδη όπως οι τόνοι, οι ξιφίες και διάφορα μεγάλα πελαγικά ψάρια, που παραδοσιακά ρυθμίζουν τους πληθυσμούς των μεδουσών, έχουν μειωθεί δραματικά στα ελληνικά νερά. Παράλληλα, η άνοδος της θερμοκρασίας και η υποβάθμιση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων δημιουργούν ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη των μεδουσών.
Συστάσεις προς τους λουόμενους: Προσοχή, όχι πανικός
Παρά την ένταση του φαινομένου, οι ειδικοί συνιστούν ψυχραιμία. «Η κολύμβηση σε περιοχές με ήπια παρουσία μεδουσών είναι απόλυτα ασφαλής, ιδίως με χρήση μάσκας, που επιτρέπει την έγκαιρη οπτική επαφή με το περιβάλλον», τονίζει η οργάνωση Αρχιπέλαγος. Παράλληλα, προτείνεται η παρατήρηση των ρευμάτων και της φοράς του ανέμου, ώστε να αποφεύγονται περιοχές όπου συγκεντρώνονται μέδουσες.
Πού εντοπίζεται η έξαρση
Το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας εντοπίζει τη μεγαλύτερη πυκνότητα πληθυσμών μωβ μέδουσας στις θαλάσσιες περιοχές γύρω από τη Χαλκίδα και τον Βόρειο Ευβοϊκό κόλπο. Η κατάσταση στη Βόρεια Εύβοια χαρακτηρίζεται ιδιαιτέρως σοβαρή, καθώς η γεωγραφική της θέση την καθιστά φυσική διέξοδο του Παγασητικού προς τα ανοιχτά.
Οδηγίες σε περίπτωση τσιμπήματος
Σε περίπτωση επαφής με μέδουσα:
-
Μην τρίβετε την περιοχή.
-
Ξεπλύνετε με θαλασσινό νερό, όχι με γλυκό.
-
Τοποθετήστε πάγο μέσα σε πετσέτα για μείωση του πόνου.
-
Αποφύγετε την έκθεση στον ήλιο.
-
Εάν παρατηρηθεί έντονη αλλεργική αντίδραση ή δυσκολία στην αναπνοή, αναζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια.
Με τις θερμοκρασίες να ανεβαίνουν και τον τουρισμό να κορυφώνεται, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η έξαρση των μεδουσών είναι ένα σύμπτωμα βαθύτερων προβλημάτων που αφορούν τα θαλάσσια οικοσυστήματα — και απαιτεί ολοκληρωμένη περιβαλλοντική διαχείριση, όχι απλώς εποχικές ανησυχίες.
