Με ποσοστό 62,76%, ο Τουφάν Ερχιουρμάν επικράτησε του Ερσίν Τατάρ στις παράνομες «εκλογές» στα κατεχόμενα, με τη συμμετοχή να φτάνει το 65%. Το αποτέλεσμα θεωρείται καθαρή αποδοκιμασία του απερχόμενου ηγέτη, ο οποίος συνδέθηκε με την πολιτική απόλυτης ευθυγράμμισης προς την Άγκυρα και τη γραμμή της «λύσης δύο κρατών».
Κατά την πενταετή του θητεία, ο Τατάρ υπήρξε υπέρμαχος μιας αδιάλλακτης στάσης στο Κυπριακό, απορρίπτοντας κάθε ομοσπονδιακή προοπτική και ενισχύοντας την εξάρτηση του ψευδοκράτους από την Τουρκία, τόσο στην οικονομία όσο και στη διοίκηση. Η ψήφος υπέρ του Ερχιουρμάν ερμηνεύεται από αναλυτές ως αντίδραση σε αυτό το καθεστώς κηδεμονίας, με μήνυμα υπέρ της αξιοπρέπειας και της θεσμικής κανονικότητας, αλλά και της χαλάρωσης της τουρκικής επιτήρησης.
Διεθνή μέσα ενημέρωσης σχολίασαν ότι το αποτέλεσμα συνιστά «στροφή προσδοκιών» και πιθανή ευκαιρία για επανεκκίνηση των συνομιλιών υπό τον ΟΗΕ.
Η στάση Ερχιουρμάν και τα πρώτα μηνύματα
Στην πρώτη δημόσια του ομιλία, ο Ερχιουρμάν μίλησε για «νίκη όλων» και «αδελφοσύνη όλων των πολιτών», ανεξαρτήτως καταγωγής — μια ρητορική που νομιμοποιεί την παρουσία των εποίκων ως «πολιτών» του ψευδοκράτους, με συνέπειες για το μέλλον των διαπραγματεύσεων.
Παράλληλα, απέφυγε να αναφερθεί ευθέως στη μορφή λύσης που προκρίνει, ενώ δήλωσε ότι σε ζητήματα «εξωτερικής πολιτικής» θα ενεργεί σε συνεννόηση με την Τουρκία, όπως –όπως είπε– έκαναν και οι προκάτοχοί του.
Αντιδράσεις από την Άγκυρα
Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συνεχάρη τον Ερχιουρμάν, κάνοντας λόγο για «ωφέλεια για τις χώρες μας και την περιοχή». Παρόμοια μηνύματα στήριξης απέστειλαν το τουρκικό ΥΠΕΞ και άλλοι θεσμικοί παράγοντες.
Ωστόσο, παραφωνία αποτέλεσε η παρέμβαση του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ο οποίος αμφισβήτησε το αποτέλεσμα, ζητώντας μάλιστα το ψευδοκράτος να εξετάσει την ένταξή του στην Τουρκία.
Το μείγμα αυτών των αντιδράσεων αποτυπώνει τη διπλή τακτική της Άγκυρας: διατήρηση του ελέγχου με εναλλαγές τόνων, ανάλογα με τις διπλωματικές της επιδιώξεις.
Η επόμενη μέρα
Ο απερχόμενος Ερσίν Τατάρ αναγνώρισε την ήττα του, αποδίδοντας όμως το αποτέλεσμα σε «εξωτερικούς παράγοντες». Μίλησε για περίοδο «αναστοχασμού», χωρίς να αναλάβει ευθύνη, αφήνοντας αιχμές για τα κόμματα που στήριξαν άλλες υποψηφιότητες.
Από την άλλη πλευρά, η Λευκωσία αντιμετώπισε το αποτέλεσμα με συγκρατημένη αισιοδοξία. Ο πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης εξέφρασε ετοιμότητα για συνάντηση με τον Ερχιουρμάν στο πλαίσιο του ΟΗΕ.
Η πρόεδρος της Βουλής Αννίτα Δημητρίου υπογράμμισε ότι το αποτέλεσμα συνιστά απόρριψη της λύσης δύο κρατών, ενώ ο γγ του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου έκανε λόγο για μήνυμα υπέρ της επανένωσης και ομοσπονδιακής λύσης με πολιτική ισότητα.
Το κλειδί στην Άγκυρα
Οι εξελίξεις θυμίζουν προηγούμενες περιόδους «ελπίδας» με τους Ταλάτ (2005) και Ακιντζί (2015), όταν παρά την καλή διάθεση των Τουρκοκυπρίων η Τουρκία παρέμεινε ο τελικός ρυθμιστής.
Το ερώτημα σήμερα είναι εάν η Άγκυρα θα επιτρέψει πραγματική πρόοδο στο Κυπριακό ή απλώς θα αξιοποιήσει τη νίκη Ερχιουρμάν για διπλωματική ωραιοποίηση της στάσης της.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η Τουρκία δύσκολα θα εγκαταλείψει τη ρητορική των «δύο κρατών», ωστόσο η παρουσία ενός πιο μετριοπαθούς συνομιλητή στα κατεχόμενα της επιτρέπει να «στρογγυλέψει» τις γωνίεςκαι να εξυπηρετήσει ευρύτερους στόχους:
-
Προσέγγιση με την Ευρωπαϊκή Ένωση και συμμετοχή σε βιομηχανικά ή αμυντικά προγράμματα (όπως το SAFE).
-
Ρόλο στις ενεργειακές εξελίξεις της Ανατολικής Μεσογείου.
-
Ομαλοποίηση σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες, με φόντο τη συζήτηση για τα νέα μαχητικά αεροσκάφη.
Στην παρούσα φάση, το ζητούμενο δεν είναι μόνο οι προθέσεις του Ερχιουρμάν, αλλά κατά πόσο η Άγκυρα θα επιτρέψει ουσιαστικές διαπραγματεύσεις και θα αποφύγει τετελεσμένα, ιδίως στο περιουσιακό και στις ελληνοκυπριακές ιδιοκτησίες στα κατεχόμενα.
