Την πλήρη ψηφιοποίηση –με ταυτόχρονη απλοποίηση- της διαδικασίας πιστοποίησης αναπηρίας, δηλαδή τη δημιουργία «ψηφιακών ΚΕΠΑ», καθώς και την θέσπιση του πλαισίου για την Κάρτα Αναπηρίας προβλέπει, μεταξύ άλλων, τροπολογία του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων που κατατέθηκε στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης «Αναδυόμενες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, ενίσχυση της ψηφιακής διακυβέρνησης και άλλες διατάξεις».
Μείωση ταλαιπωρίας
Τα Υπουργεία Εργασίας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης προωθούν μια σημαντική ψηφιακή μεταρρύθμιση για τα άτομα με αναπηρία, με στόχο να βελτιωθεί η καθημερινότητά τους και να μειωθεί δραστικά η ταλαιπωρία που υφίστανται. Με τις ρυθμίσεις που περιέχονται στην τροπολογία, ανοίγει ο δρόμος ώστε από το φθινόπωρο, όλη η διαδικασία πιστοποίησης αναπηρίας μέσω των ΚΕΠΑ να γίνεται ηλεκτρονικά. Οι ασφαλισμένοι θα χρειάζεται να επισκεφθούν μια μόνο φορά τα ΚΕΠΑ, την ημέρα της εξέτασης τους και όχι σε προηγούμενα στάδια της διαδικασίας (π.χ. για να υποβάλλουν αυτοπροσώπως αίτηση για την πιστοποίηση αναπηρίας όπως γινόταν μέχρι τώρα), κάτι που «μεταφράζεται» σε κατάργηση χιλιάδων επισκέψεων στα ΚΕΠΑ. Όλες δηλαδή οι διαδικασίες-πλην της ιατρικής εξέτασης του αιτούντος από την υγειονομική επιτροπή- θα γίνονται ψηφιακά, κάτι που συνιστά άλμα στην εξυπηρέτηση των ατόμων με αναπηρία.
Το φθινόπωρο σε λειτουργία
Μέσα στο φθινόπωρο πρόκειται να ενεργοποιηθούν σύμφωνα με τον υπουργό Κωστη Χατζηδάκη τα «Ψηφιακά ΚΕΠΑ». Ο ίδιος εξήγησε ότι «Από τις 15 Σεπτεμβρίου οι ασφαλισμένοι θα κάνουν όλη τη διαδικασία με ψηφιακό τρόπο και θα επισκέπτονται μόνο μια φορά τα ΚΕΠΑ, την ημέρα της εξέτασης τους για τη σχετική γνωμάτευση από τους γιατρούς. Όλες οι διαδικασίες που σχετίζονται με τα ΚΕΠΑ -με την εξαίρεση της γνωμάτευσης των γιατρών- θα γίνονται πλέον ηλεκτρονικά στα ΚΕΠΑ όλης της Ελλάδας. Από την αίτηση που θα κάνει ο ανάπηρος για να πάρει κάποια σύνταξη ή επίδομα έως το τελικό πιστοποιητικό που θα πάρει».
Σημειώνεται ότι παράλληλα με την απλοποίηση και την επιτάχυνση των διαδικασιών καταργείται η υποχρέωση καταβολής παραβόλου -ύψους 46 ευρώ ανά αίτηση- για όλες τις κατηγορίες αιτούντων πιστοποίησης αναπηρίας.
Κάρτα αναπηρίας
«Οι ψηφιακές τεχνολογίες θα αξιοποιηθούν άλλωστε για να βοηθήσουν τα άτομα με αναπηρία και όταν πρόκειται να ασκούν τα δικαιώματά τους και να λαμβάνουν τις παροχές τους με την Κάρτα Αναπηρίας, που θα αρχίσει να χορηγείται από την 1η Νοεμβρίου. Πρόκειται για ακόμα μια σημαντική μεταρρύθμιση που έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, θα χρησιμοποιείται για όλες ανεξαιρέτως τις επαφές με το Δημόσιο και γι’ αυτό το λόγο θα κάνει λιγότερο δύσκολη την καθημερινότητα των αναπήρων συμπολιτών μας στην επαφή τους με το Δημόσιο», υπογράμμισε ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Πρόσθεσε δε ότι «για όλες αυτές τις ρυθμίσεις λάβαμε υπόψη τις παρατηρήσεις της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ) και προχωράμε στις δυο αυτές σημαντικές μεταρρυθμίσεις με την σύμφωνη γνώμη τους». Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Χατζηδάκης είχε νωρίτερα σήμερα το πρωί συνάντηση με τον πρόεδρο της ΕΣΑμεΑ κ. Γιάννη Βαρδακαστάνη.
Οι βασικές ρυθμίσεις
Ο Υπουργός Εργασίας περιέγραψε τις βασικότερες ρυθμίσεις της τροπολογίας ως εξής:
Πρώτον, δημιουργείται Εθνική Πύλη Αναπηρίας, δηλαδή ενιαία ψηφιακή πλατφόρμα που λειτουργεί ως υπηρεσία μιας στάσης και συγκεντρώνει τις βασικές λειτουργίες που ενδιαφέρουν τα άτομα με αναπηρία (πιστοποίηση από ΚΕΠΑ, μητρώο και κάρτα αναπηρίας, μητρώο παροχών). «Πρόκειται δηλαδή για το ηλεκτρονικό σημείο επαφής των ΑμεΑ με το Δημόσιο για όλες τις επιμέρους πληροφορίες ή υπηρεσίες που χρειάζονται».
Δεύτερον, αναμορφώνεται πλήρως η διαδικασία πιστοποίησης της αναπηρίας από τα ΚΕΠΑ, που εφεξής θα γίνεται ψηφιακά με μια αίτηση και θα καταλήγει στην έκδοση μιας ενιαίας ιατρικής γνωμάτευσης/πιστοποίησης για κάθε χρήση.
«Συμπερασματικά, απλουστεύεται και ψηφιοποιείται η αξιολόγηση της αναπηρίας στα ΚΕΠΑ, προκειμένου οι πολίτες να μην υφίστανται την ταλαιπωρία που υφίστατο μέχρι σήμερα», είπε ο κ. Χατζηδάκης.
Τρίτον, δρομολογείται ακόμα μια σημαντική μεταρρύθμιση και για τις υγειονομικές επιτροπές που θα στελεχώνονται πλέον όχι μόνο από ιατρούς του δημοσίου, αλλά και από ιδιώτες ιατρούς, οι οποίοι όμως θα πρέπει να έχουν εγγραφεί σε ένα ειδικό μητρώο. Πρόκειται για το Ειδικό Σώμα Ιατρών (ΕΣΙ), στο οποίο εγγράφονται ιατροί αφού ολοκληρώσουν επιτυχώς ειδική εκπαίδευση.
Τέταρτον, καθιερώνεται το Ψηφιακό Μητρώο Αναπηρίας, στο οποίο καταγράφονται τα άτομα με αναπηρία που είναι δικαιούχοι παροχών. Όπως σημείωσε ο κ. Χατζηδάκης, με το Ψηφιακό Μητρώο θα πάρει «σάρκα και οστά» η μεταρρύθμιση της Κάρτας Αναπηρίας που θα αντλεί τα στοιχεία της από αυτό. «Μέσω της Κάρτας, τα άτομα με αναπηρία μπορούν να πιστοποιούν την ιδιότητά τους, προκειμένου να ασκούν τα αντίστοιχα δικαιώματά τους. Η Κάρτα Αναπηρίας αποδεικνύει την ταυτότητα του κατόχου της και τη ιδιότητα του ατόμου με αναπηρία έναντι κάθε δημόσιας αρχής και τρίτου. Θα αντικαταστήσει οποιοδήποτε έγγραφο/πιστοποιητικό χρησιμοποιείται σήμερα και θα την επιδεικνύουν οι δικαιούχοι στις δημόσιες υπηρεσίες για να εξυπηρετούνται κατά προτεραιότητα, στους πολιτιστικούς χώρους για να έχουν δωρεάν είσοδο, στα μέσα μαζικής μεταφοράς για δωρεάν εισιτήριο».
Διευκόλυνση
«Με άλλα λόγια» -εξήγησε ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων– «δεν θα χρειάζεται οι ανάπηροι να βγάζουν κάθε λίγο και λιγάκι νέο πιστοποιητικό που θα αποδεικνύει ότι πράγματι είναι ανάπηροι όταν έρχονται σε επαφή με μια δημόσια υπηρεσία. Η Κάρτα Αναπηρίας θα βγαίνει μια φορά και θα τους καλύπτει για όλες τις υπηρεσίες, διευκολύνοντας τα άτομα με αναπηρία στις καθημερινές συναλλαγές τους». Ο ίδιος υπογράμμισε ότι με νομοτεχνική βελτίωση σε συνέχεια παρατηρήσεων της ΕΣΑμεΑ, στο Μητρώο Αναπηρίας θα εγγράφονται όσοι έχουν αναπηρία από 50% και πάνω, έναντι 67% που αναγραφόταν στ αρχικό κείμενο της τροπολογίας.
Πέμπτον, με το Μητρώο Παροχών τα άτομα με αναπηρία θα βρίσκουν το σύνολο των δικαιωμάτων και παροχών που δικαιούνται καταγεγραμμένα σε ένα ηλεκτρονικό τόπο και μπορούν να πληροφορούνται τις ειδικότερες προϋποθέσεις για το καθένα.
«Πρόκειται για ρυθμίσεις εκσυγχρονισμού που κάνουν λιγότερο δύσκολη τη ζωή των αναπήρων, βελτιώνουν την καθημερινότητά τους και βρίσκουν θετική απήχηση από τους ίδιους τους ενδιαφερόμενους. Γι’ αυτό και ελπίζω να ψηφιστούν από όλα τα κόμματα της Βουλής», κατέληξε ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
Ας δούμε όμως ακόμα πιο αναλυτικά τι ακριβώς φέρνει αυτή η νέα υπηρεσία του υπουργείου Εργασίας με την ψηφιοποίηση των ΚΕΠΑ και την έκδοση Κάρτας αναπηρίας.
Εθνική Πύλη Αναπηρίας
- Δημιουργείται Εθνική Πύλη Αναπηρίας, δηλαδή ενιαία ψηφιακή πλατφόρμα που λειτουργεί ως υπηρεσία μιας στάσης και συγκεντρώνει τις βασικές λειτουργίες που ενδιαφέρουν τα άτομα με αναπηρία:
α. πιστοποίηση από ΚΕΠΑ
β. μητρώο και κάρτα αναπηρίας
γ. μητρώο παροχών.
Μέσω της Εθνικής Πύλης τα άτομα με αναπηρία:
Έχουν πρόσβαση στα προσωπικά τους δεδομένα που τηρούνται στο Ψηφιακό Μητρώο ΑμεΑ.
Υποβάλλουν αίτημα για αξιολόγηση και πιστοποίηση αναπηρίας.
Υποβάλλουν αίτημα για χορήγηση Κάρτας Αναπηρίας.
Εξυπηρετούνται για συνταξιοδοτικές, επιδοματικές, κοινωνικές και οικονομικές παροχές ή κοινωνικές υπηρεσίες, που προβλέπονται από τη νομοθεσία για τα άτομα με αναπηρία.
Πληροφορούνται για τις διαθέσιμες παροχές και τα κριτήρια επιλεξιμότητας για τις παροχές αυτές.
Διαδικασία πιστοποίησης
- Αναμορφώνεται πλήρως η διαδικασία πιστοποίησης της αναπηρίας από τα ΚΕΠΑ, που εφεξής θα γίνεται ψηφιακά με μια αίτηση και θα καταλήγει στην έκδοση μιας ενιαίας ιατρικής γνωμάτευσης/πιστοποίησης.
Πιο συγκεκριμένα, το νέο ψηφιακό σύστημα λειτουργίας του ΚΕΠΑ:
Παρέχει τη δυνατότητα στον πολίτη να υποβάλει ηλεκτρονικά αίτηση για αξιολόγησή του από τα ΚΕΠΑ μόνο με τα απαραίτητα για την πιστοποίηση της αναπηρίας του στοιχεία.
Επιτρέπει στον ιατρό ψηφιακά να δημιουργήσει και να οριστικοποιήσει τον Εισηγητικό Φάκελο.
Προβλέπει την ηλεκτρονική διακίνηση του Ιατρικού Εισηγητικού Φακέλου.
Παρέχει άμεση πληροφόρηση στο ΚΕΠΑ για την οριστικοποίηση της αίτησης και του φακέλου προκειμένου να κανονιστεί ραντεβού για την αξιολόγηση.
Οδηγεί σε έκδοση Ενιαίας Γνωμάτευσης και Γνωστοποίησης της Πιστοποίησης Αναπηρίας, δεσμευτικής για όλες τις υπηρεσίες του Δημοσίου, με την οποία ο πολίτης θα έχει πρόσβαση σε όλες τις παροχές και διευκολύνσεις που προβλέπονται στη νομοθεσία για τη στήριξη των Ατόμων με Αναπηρία και δικαιούται στη βάση των επιμέρους διατάξεων.
Συμπερασματικά, απλουστεύεται και ψηφιοποιείται η αξιολόγηση της αναπηρίας στα ΚΕΠΑ, προκειμένου οι πολίτες να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους και να λαμβάνουν την απαραίτητη πιστοποίηση γρήγορα και αποτελεσματικά. Επιπροσθέτως καταργείται η υποχρέωση καταβολής παραβόλου για όλες τις κατηγορίες αιτούντων.
Ειδικό Σώμα Ιατρών
- Δημιουργείται νέο Ειδικό Σώμα Ιατρών (ΕΣΙ), στο Μητρώο του οποίου θα εγγράφονται οι ιατροί που στελεχώνουν τις υγειονομικές επιτροπές. Το ΕΣΙ δεν θα αποτελείται πλέον μόνο από ιατρούς του ΕΦΚΑ και του ΕΟΠΠΥ, αλλά και από ιδιώτες ιατρούς, οι οποίοι θα πρέπει να ολοκληρώσουν επιτυχώς σχετικό σεμινάριο. Με τον τρόπο αυτό αντιμετωπίζεται η ανάγκη εμπλουτισμού του Σώματος με νέους γιατρούς και σύγχρονες ειδικότητες.
Ψηφιακό Μητρώο Αναπηρίας
- Καθιερώνεται το Ψηφιακό Μητρώο Αναπηρίας, στο οποίο καταγράφονται τα άτομα με αναπηρία που είναι δικαιούχοι παροχών. Μέσω της Κάρτας Αναπηρίας, η οποία αντλεί τα στοιχεία της από το Μητρώο, τα άτομα με αναπηρία μπορούν να πιστοποιούν την ιδιότητά τους, προκειμένου να ασκούν τα αντίστοιχα δικαιώματά τους. Η Κάρτα Αναπηρίας που αποδεικνύει την ταυτότητα του κατόχου της και τη ιδιότητα του ατόμου με αναπηρία έναντι κάθε δημόσιας αρχής και τρίτου θα αντικαταστήσει οποιοδήποτε έγγραφο/πιστοποιητικό χρησιμοποιείται σήμερα. Πρόκειται για μια ακόμα σημαντική ψηφιακή μεταρρύθμιση που θα χρηματοδοτηθεί με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και θα διευκολύνει τα άτομα με αναπηρία στην καθημερινότητά τους και στις συναλλαγές τους με τους δημόσιους φορείς.
Μητρώο Παροχών
- Τέλος, στο Μητρώο Παροχών τα άτομα με αναπηρία έχουν το σύνολο των δικαιωμάτων και παροχών που δικαιούνται συγκεντρωμένα σε ένα ηλεκτρονικό τόπο και μπορούν να πληροφορούνται τις ειδικότερες προϋποθέσεις για το καθένα.