Οι έμμεσες διαπραγματεύσεις που αποσκοπούν στην επίτευξη τελικής συμφωνίας για το αμερικανικό ειρηνευτικό σχέδιο στη Γάζα συνεχίζονται την Τρίτη στο Σαρμ Ελ Σέιχ της Αιγύπτου, με στόχο τον τερματισμό του πολύμηνου πολέμου.
Παλαιστίνιοι και Αιγύπτιοι αξιωματούχοι ανέφεραν στο BBC ότι οι συνομιλίες επικεντρώνονται στη δημιουργία των απαραίτητων συνθηκών για μια συμφωνία ανταλλαγής κρατουμένων: την απελευθέρωση όλων των Ισραηλινών ομήρων με αντάλλαγμα την απελευθέρωση μεγάλου αριθμού Παλαιστίνιων φυλακισμένων.
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ δήλωσε το περασμένο Σάββατο ότι «ελπίζει να ανακοινώσει σύντομα την απελευθέρωση ομήρων», ενώ ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ και επικεφαλής της ειρηνευτικής πρωτοβουλίας, Ντόναλντ Τραμπ, εξέφρασε την πεποίθηση ότι «μια βιώσιμη συμφωνία είναι πλέον εφικτή».
Διαπραγματεύσεις υπό τη σκιά της αιματοχυσίας
Οι συνομιλίες πραγματοποιούνται δύο χρόνια μετά την επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ, στις 7 Οκτωβρίου 2023, που προκάλεσε τον θάνατο περίπου 1.200 ανθρώπων και την απαγωγή 251. Από τότε, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Γάζας, περισσότεροι από 67.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί, ανάμεσά τους 18.000 παιδιά.
Στη Σαρμ Ελ Σέιχ, οι αντιπροσωπείες του Ισραήλ και της Χαμάς συμμετέχουν σε χωριστές συναντήσεις με Αιγύπτιους και Καταρινούς μεσολαβητές. Η πρώτη φάση της υπό διαμόρφωση συμφωνίας προβλέπει την απελευθέρωση 48 ομήρων — εκ των οποίων εκτιμάται ότι μόνο 20 βρίσκονται εν ζωή — έναντι εκατοντάδων Παλαιστίνιων κρατουμένων.
Από τον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ δήλωσε πως «η Χαμάς έχει ήδη συναινέσει σε κρίσιμα σημεία», προσθέτοντας ότι «όλες οι πλευρές πρέπει να κινηθούν άμεσα».
Το ειρηνευτικό σχέδιο των 20 σημείων
Το σχέδιο που έχει συμφωνηθεί μεταξύ Τραμπ και Νετανιάχου περιλαμβάνει κατάπαυση του πυρός, απελευθέρωση των ομήρων και είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα. Παράλληλα, αποκλείει οποιαδήποτε μελλοντική συμμετοχή της Χαμάς στη διακυβέρνηση της περιοχής, ενώ αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ίδρυσης ανεξάρτητου Παλαιστινιακού κράτους.
Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, ωστόσο, ξεκαθάρισε ότι «δεν υπάρχει καμία αναφορά σε παλαιστινιακό κράτος στη συμφωνία», υπογραμμίζοντας τη διαφωνία του με ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Από την πλευρά της, η Χαμάς δηλώνει διατεθειμένη να απελευθερώσει όλους τους Ισραηλινούς κρατουμένους, ζωντανούς και νεκρούς, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, αλλά δεν έχει αποδεχθεί ακόμα την απαίτηση για αφοπλισμό ή αποχώρηση από τη διακυβέρνηση της Γάζας.
Αντιδράσεις και συγκρατημένες ελπίδες
Η στάση της Χαμάς χαρακτηρίστηκε από διεθνείς αναλυτές ως «απροσδόκητα μετριοπαθής», ένδειξη πιθανών εξωτερικών πιέσεων από συμμάχους της. Η Παλαιστινιακή Αρχή χαιρέτισε την πρωτοβουλία Τραμπ ως «ειλικρινή και αποφασιστική», ενώ θετικά σχόλια ήρθαν και από τη Βρετανία, το Κατάρ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ακόμη και το Ιράν, παραδοσιακός υποστηρικτής της Χαμάς, εμφανίζεται πιο διαλλακτικό, εξέλιξη που προκάλεσε αίσθηση στους διπλωματικούς κύκλους.
Ωστόσο, οι ισραηλινές επιθέσεις στη Λωρίδα της Γάζας συνεχίζονται. Ο εκπρόσωπος της Πολιτικής Άμυνας της περιοχής, Μαχμούντ Μπασάλ, δήλωσε ότι «εδώ και τέσσερις εβδομάδες δεν έχει επιτραπεί η είσοδος ανθρωπιστικής βοήθειας», ενώ περισσότεροι από 200.000 κάτοικοι έχουν εγκαταλείψει τη Γάζα Σίτι.
Παρά τη συνεχιζόμενη βία, διπλωμάτες εκτιμούν ότι η παρούσα φάση των διαπραγματεύσεων είναι «η πιο κρίσιμη από την έναρξη του πολέμου». Αν υπάρξει συμφωνία, αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει το πρώτο βήμα για τον τερματισμό των συγκρούσεων και την αναδιαμόρφωση του πολιτικού χάρτη της Μέσης Ανατολής.
Όπως δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες:
«Το ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ αποτελεί μια ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί. Ο κόσμος χρειάζεται επιτέλους ένα τέλος σε αυτή την τραγωδία.»
