H Αθήνα είναι η «καρδιά» της οικονομικής και διοικητικής, επιχειρηματικής και εμπορικής, και τουριστικής δραστηριότητας της χώρας.
Χαρακτηρίζεται από υψηλή αναγνωρισιμότητα & επισκεψιμότητα, τόσο για τουριστικούς σκοπούς όσο και για άλλους, από ένα πλήθος διεθνοποιημένων υπηρεσιών και λειτουργιών, από μεγάλα ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα και ισχυρούς πόλους σε τομείς αιχμής, όπως ο τουρισμός και οι πολιτιστικές και δημιουργικές βιομηχανίες.
Αντίστοιχα, η Αθήνα υποδέχεται σε ετήσια βάση εκατομμύρια επισκεπτών από κάθε σημείο του πλανήτη, προσελκύοντας μάλιστα
τον κύριο όγκο επισκεπτών της Αττικής και της χώρας. Οι επιδόσεις αυτές είναι αποτέλεσμα των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της πόλης – από τα σημαντικά ιστορικά και πολιτιστικά τοπόσημα που συγκεντρώνει εντός των ορίων της έως την προσφορά μεγάλου εύρους υπηρεσιών για τους επισκέπτες και τη δυναμική ανάπτυξη δραστηριοτήτων της δημιουργικής οικονομίας – που την καθιστούν έναν από τους πλέον αναγνωρίσιμους και εξωστρεφείς προορισμούς.
Παρ’ όλα αυτά, η διεθνής εικόνα και η ανταγωνιστικότητα της Αθήνας, πολύ πριν την έλευση του Covid-19, πλήττονταν από διαρθρωτικές αδυναμίες, όπως η χαμηλή διασύνδεσή της με μεταφορικούς κόμβους του ευρωπαϊκού χώρου, η τάση χαμηλής εγκατάστασης διεθνών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στην Αθήνα, η περιορισμένη ανάπτυξη των τεχνολογικών και τηλεπικοινωνιακών υποδομών, η χαμηλή ανάπτυξη και εξωστρέφεια των παρεχόμενων υποστηρικτικών υπηρεσιών, η έντονη αστική και κοινωνική υποβάθμιση της περιόδου της οικονομικής κρίσης, η αύξηση της εγκληματικότητας και της παρανομίας, και η επιδείνωση γενικότερα της καθημερινότητας στο κέντρο της πόλης.
Αναφορικά δε με την τουριστική διάσταση, εδώ και αρκετά χρόνια είχε επισημανθεί πως η Αθήνα χρειάζεται αναβάθμιση των υφιστάμενων υποδομών φιλοξενίας, αλλά και ανάπτυξη νέων (σε ένα ιδιαίτερα πυκνοδομημένο περιβάλλον), συστηματικότερη αξιοποίηση και ανάδειξη του πλούσιου ιστορικού, πολιτιστικού και φυσικού αποθέματος της πόλης, καθώς και κατάλληλη διαχείριση των ροών επισκεψιμότητας ώστε η τουριστική δραστηριότητα να ενισχύεται με όρους βιώσιμους, να αποφεύγονται φαινόμενα κορεσμού και τα οφέλη να διαχέονται στην τοπική οικονομία και κοινωνία.
Αποτέλεσμα των παραπάνω ήταν η Αθήνα, παρά τον κομβικό της ιστορικό και γεωγραφικό ρόλο και τα πολλαπλά της ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, να «απουσιάζει» από το διεθνή ανταγωνισμό των πιο αναγνωρίσιμων και ανταγωνιστικών μητροπόλεων στον κόσμο, να μην συγκαταλέγεται σε κατατάξεις των πλέον εξωστρεφών και ανταγωνιστικών μητροπόλεων ή να συγκαταλέγεται σε ιδιαίτερα χαμηλές θέσεις, καθώς και να μην αναγνωρίζεται ευρύτερα η δυναμική και οι ευκαιρίες που παρουσιάζει η πόλη. Σχετικές προσπάθειες και ενέργειες για βελτίωση των συγκεκριμένων επιδόσεων υπήρξαν στο παρελθόν, σε εθνικό και δημοτικό επίπεδο, αλλά συχνά με βραχυπρόθεσμο ορίζοντα και αποσπασματικό χαρακτήρα, και χωρίς ενιαία στρατηγική κατεύθυνση και αποτελεσματική υλοποίηση.
Τη βούληση και την πρόθεσή του να επιδιώξει ξανά τις συγκλίσεις που έχει ανάγκη το «σήμερα» και το «αύριο» της Αθήνας, εξέφρασε ο Δήμαρχος Αθηναίων και επικεφαλής της παράταξης «Αθήνα Ψηλά» Κώστας Μπακογιάννης σε εφ’ όλης της ύλης συνέντευξή που παραχώρησε,επισημαίνοντας με έμφαση πως η τοπική αυτοδιοίκηση απαιτεί «ενότητα δυνάμεων», διότι όπως τόνισε χαρακτηριστικά: «η λακκούβα δεν έχει ιδεολογία, ούτε τα σκουπίδια έχουν χρώμα».
Ερωτηθείς σχετικά, ο κ. Μπακογιάννης τόνισε πως η προεκλογική περίοδος επιβάλλει και προσφέρεται για σοβαρή συζήτηση επί των θέσεων και των προτάσεων, για αναζήτηση πεδίων σύγκλισης, παρά τις διαφωνίες που είναι λογικές και θεμιτές στο πλαίσιο μιας δημοκρατίας, αλλά είναι ταυτόχρονα και ευκαιρία έμπρακτης απόδειξης του πολιτικού πολιτισμού όλων.
«Θέλουμε συνεργασία, θέλουμε συνεννόηση, θέλουμε συναίνεση. Όποιος ξέρει εμένα, ξέρει πως δουλεύω… Πρακτικά προσπαθώ πάντοτε να ανοίγομαι. Έχω ήδη μιλήσει στο τηλέφωνο και με τους κ. Ζαχαριάδη και Δούκα και βεβαίως με τον κ. Σοφιανό οποίος ήδη υπηρετεί στο δημοτικό μας συμβούλιο. Την επόμενη μέρα είναι ξεκάθαρο πως θα κάνω μεγάλη προσπάθεια να είμαστε όλοι μαζί και να ενώσουμε τις δυνάμεις μας. […] Για μένα είναι επίσης ξεκάθαρο ότι η λακκούβα δεν έχει ιδεολογία, ότι τα σκουπίδια δεν έχουν χρώμα».
Σχετικά με το θέμα της ασφάλειας το οποίο συζήτησε σε πρόσφατη συνάντησή του με τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη κ. Γ. Οικονόμου, ο κ. Μπακογιάννης τόνισε ότι ήδη υπάρχει σημαντική ενίσχυση στις γειτονιές, παραμένει όμως, ως αίτημα της πόλης η προληπτική, συστηματική κοινοτική αστυνόμευση, ο «αστυνομικός της γειτονιάς», με τη συνδρομή των καμερών, όπως γίνεται σε άλλες πόλεις από το Λονδίνο έως το Βελιγράδι.
Απαντώντας σε ερώτηση για τις πλατείες στις οποίες κατασκευάζονται οι σταθμοί του Μετρό, ο κ. Μπακογιάννης σημείωσε ότι προχωρούν οι ανοιχτοί αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί, που επελέγησαν προκειμένου να διαμορφωθεί μια μοναδική αισθητική «ταυτότητα» σε καθεμία από αυτές.
«Μιλάμε για ιστορικές πλατείες, όπως η πλατεία Κολωνακίου, όπως είναι η πλατεία Εξαρχείων, για ιστορικούς χώρους όπως ο χώρος μπροστά στο Πνευματικό Κέντρο στην Ακαδημίας. Για το λόγο αυτό, συμφωνήσαμε με το Μετρό και με το Υπουργείο Υποδομών, όταν ακόμη ήταν υπουργός ο κ. Καραμανλής, να κάνουμε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς. Αυτοί οι διαγωνισμοί είναι ήδη στον αέρα και έχουν κατατεθεί οι συμμετοχές και προχωράμε».
Από το Σεπτέμβριο του 2019, θέσαμε σε εφαρμογή ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την ώθηση της αναπτυξιακής διαδικασίας στο Δήμο Αθηναίων, για την ενίσχυση της εξωστρέφειας
και της ανταγωνιστικότητας, για τη στήριξη των επιχειρήσεων και της επιχειρηματικότητας στην πόλη – με έμφαση στους τομείς του τουρισμού και της δημιουργικής οικονομίας, καθώς και για την προώθηση αναπτυξιακών και επενδυτικών προτεραιοτήτων και για την ανάδειξη της Αθήνας όχι μόνο ως τουριστικού, αλλά και ως επιχειρηματικού και επενδυτικού προορισμού.
Αξιοποιώντας την εμπειρία και τεχνογνωσία των υπηρεσιών του Δήμου και της Εταιρείας Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής του Δήμου Αθηναίων (ΕΑΤΑ Α.Ε.), τους πόρους από τις διαθέσιμες χρηματοδοτικές πηγές και τα υφιστάμενα θεσμικά εργαλεία, προχωρήσαμε σε ένα πλέγμα παρεμβάσεων για την στήριξη της τοπικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας, την προώθηση της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας, τον «έξυπνο» και βιώσιμο παραγωγικό μετασχηματισμό, την ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων
που διαθέτει η Αθήνα και των ευκαιριών που παρουσιάζει, και ευρύτερα την ανάδειξη της Αθήνας ως ενός ελκυστικού προορισμού πολλαπλών διαστάσεων και ευκαιριών. O σχεδιασμός μας αυτός λειτουργεί συμπληρωματικά ως προς τις παρεμβάσεις – μεγάλες και μικρότερες – που ξεκινήσαμε να υλοποιούμε για να αναβαθμίσουμε την πόλη, το κέντρο και τις γειτονιές λειτουργικά και αισθητικά, να βελτιώσουμε την πρόσβαση σε όλα τα σημεία ενδιαφέροντος και την προσβασιμότητα και κινητικότητα, να αναβαθμίσουμε τις υποδομές στο δημόσιο χώρο και σε κάθε γειτονιά της πόλης, να προωθήσουμε τη βιώσιμη και έξυπνη αστική κινητικότητα, και να αναζωογονήσουμε το κτιριακό απόθεμα του Δήμου. Πρόκειται για ένα ευρύ σύνολο παρεμβάσεων που συμβάλλουν στη βελτίωση και ανάδειξη της εικόνας της Αθήνας, στην ενίσχυση της επισκεψιμότητας και της ελκυστικότητάς της, και βέβαια στην τόνωση της οικονομικής, εμπορικής, επιχειρηματικής και τουριστικής δραστηριότητας.
H έλευση, όμως, της πανδημίας του Covid-19 στις αρχές του 2020, και τα εκτεταμένα μέτρα περιορισμού της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας για τη μείωση της διασποράς, δημιούργησαν μια πρωτοφανή κατάσταση για την Αθήνα και την καθημερινότητά της, με πολλούς τομείς της τοπικής οικονομίας να «παγώνουν» τη λειτουργία τους.
Ο Δήμος Αθηναίων, αντιλαμβανόμενος την κρισιμότητα της κατάστασης, την αβεβαιότητα για την εξέλιξη της πανδημίας, αλλά και την ανάγκη μετριασμού των επιπτώσεών της, έλαβε σειρά μέτρων όχι μόνο για την προστασία της δημόσιας υγείας και τη στήριξη της κοινωνικής συνοχής, αλλά και για τη στήριξη της οικονομίας της πόλης, με έμφαση σε τέσσερις βασικούς τομείς: την επιχειρηματικότητα, την απασχόληση, τον πολιτισμό και τον τουρισμό, και την ψηφιακή μετάβαση και καινοτομία.
Το σχέδιο για τη στήριξη της τοπικής οικονομίας είχε ως στόχους του να μείνουν ανοιχτές οι επιχειρήσεις της πόλης – υπό τους περιορισμούς των αποφάσεων της Πολιτείας – και να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας που κινδυνεύσαν από την υγειονομική κρίση, καθώς και
να προετοιμαστεί η τοπική οικονομία για την επανεκκίνησή της αμέσως μόλις ξεκινήσει η άρση των περιοριστικών μέτρων.
Το σχέδιο ανακοινώθηκε και εφαρμόζεται από το Νοέμβριο του 2020, κατόπιν διαβούλευσης με όλους τους παραγωγικούς και κοινωνικούς φορείς, ενώ τα μέτρα και οι παρεμβάσεις που περιέχει χρηματοδοτήθηκαν από ευρωπαϊκές και συγχρηματοδοτούμενες πηγές, χωρίς να επιβαρύνεται ο προϋπολογισμός του Δήμου.
Η άμεση ανταπόκριση του Δήμου Αθηναίων στα νέα δεδομένα συντέλεσε στο μετριασμό των επιπτώσεων της πανδημίας στις επιχειρήσεις της πόλης και τους εργαζόμενους στο μέγιστο δυνατό βαθμό, αλλά και να προωθεί ο παραγωγικός μετασχηματισμός και να αναπτυχθούν περαιτέρω κρίσιμοι κλάδοι της αθηναϊκής οικονομίας, καθώς και να περάσει άμεσα αυτή σε τροχιά ανάκαμψης με τη σταδιακή άρση των μέτρων, όπως αποτυπώθηκε και στα δεδομένα της τουριστικής κίνησης της θερινής περιόδου του 2022.
H στρατηγική διαχείρισης του τουριστικού προϊόντος της Αθήνας έλαβε διεθνούς αναγνώρισης.