«Η καταστροφή στη Θεσσαλία ήταν τεραστίων διαστάσεων, έπληξε πέρα από τις αγροτικές παραγωγές, υποδομές, με μεγάλες καταστροφές στις υποστηρικτικές όπως αγροτική οδοποιία, τα δίκτυα των ΤΟΕΒ τα αρδευτικά δίκτυα στα χωράφια, είχαμε μία ολιστική καταστροφή» ανέφερε ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιώργος Στρατάκος, επισημαίνοντας, ωστόσο ότι «το πρόβλημα μπορεί να γίνει πρόκληση. Το πρόβλημα να γίνει ευκαιρία». Ο κ. Στρατάκος συμμετείχε στην πρώτη ενότητα της ημερίδας που διοργανώνεται στο πλαίσιο της μεγάλης γιορτής απονομής των βραβείων «Αγρότης της Χρονιάς» που φέτος πραγματοποιείται στην Ξάνθη. Τα σημάδια από τις καταστροφές στη Θεσσαλία είναι ακόμη νωπά και δημιουργούν νέα δεδομένα για την εγχώρια παραγωγή. Η αναζήτηση ενός νέου μοντέλου αγροτικής ανάπτυξης είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Σε αυτή την πρόκληση κλήθηκαν να απαντήσουν οι ομιλητές στην πρώτη ενότητα με τίτλο: «Θεσσαλία, Κλίμα, Ασφάλιση Παραγωγής και νέο μοντέλο Αγροτικής Ανάπτυξης».
«Είμαστε ακόμη στην κορύφωση, μπορεί να έφυγαν τα πλημμυρικά φαινόμενα, εκτός βέβαια από την περιοχή της Κάρλας, αλλά τώρα κάνουμε όλο εκείνο το κανονιστικό πλαίσιο για να μπορέσουμε να δώσουμε στους ανθρώπους τα εργαλεία για να παράγουν, σημείωσε ο κ. Στρατάκος. «Όταν ολοκληρώσουμε, θα έχουμε τον χρόνο να διδαχθούμε να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη, διότι όταν ήρθε ο “Ιανός” είπαμε είναι ένα φαινόμενο το οποίο συμβαίνει στα 200 χρόνια, ξαναήρθε σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα και ένταση στα 2,5 χρόνια και σύμφωνα με αυτά που μας λένε οι επιστήμονες, δυστυχώς θα ξαναέρθει και πρέπει να μας βρει προετοιμασμένους, οχυρωμένους και οι παραγωγοί να ξέρουν ότι τα χρήματά τους δεν θα χαθούν από μια πλημμύρα. Ο γ.γ. του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μίλησε για τους πυλώνες στήριξης: «Τι θα κάνουμε: μέτρο 5.2. Στήριξη της κτηνοτροφίας, ανασύσταση σε ό,τι αφορά τις υποδομές, το υποστηρικτικό υλικό και το ζωικό κεφάλαιο, ανάλογα με το πού είναι η στάνη, δεν έχει αποζημιωτικό χαρακτήρα, είναι για να συνεχίσουν να παράγουν. Θα τους στηρίξουμε στο 100%, σημείωσε. «Δώσαμε ρύθμιση οφειλών του αγροτικού ρεύματος. Ψηφίσαμε το ακατάσχετο και το αφορολόγητο και το ανεκχώρητο για τις αποζημιώσεις.
Εξομοιώσαμε και για τον Εβρο. Για τις παρακάρλιες περιοχές σχεδιάζουμε και περιμένουμε την τελική έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ειδικού προγράμματος που θα καλύπτει για τα χρόνια που οι άνθρωποι αυτοί δεν μπορούν να καλλιεργήσουν, το απολεσθέν εισόδημα. Το ίδιο θα κάνουμε και για τα φερτά υλικά, με κρατικά χρήματα θα τα μεταφέρουμε. Όλα αυτά θα είναι υπό τη σκέπη της Περιφέρειας με χρήματα της κρατικής αρωγής, είπε ο κ. Στρατάκος.
Ο Γιώργος Κουκότσικας, αγρότης, μεσίτης αγροτικών προϊόντων στο Στεφανοβίκειο, ανέφερε ότι η κατάσταση ήταν τραγική. «Αυτά που βιώσαμε ήταν πρωτόγνωρα. Είμαστε από τις περιοχές πλησίον της λίμνης Κάρλας που έχει εξαπλασιαστεί. Σίγουρα η κρίση πρέπει να είναι ευκαιρία και πρέπει να γίνουν πράγματα γρήγορα, άμεσα, να στηριχθεί η παραγωγή. Ένας “Ντάνιελ χωροταξικός” για να στηριχθεί η παραγωγή σε νέα δεδομένα. Βιώνουμε κοινωνικές μεταβολές. Χρειάζεται εντατικοποίηση. Υπάρχουν και άνθρωποι που δεν θέλουν χρήματα θέλουν τη γη τους να δουλέψουν».
Ο πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Ελλάδας Δημήτρης Ντογκούλης αφού μοιράστηκε με τους συνομιλητές του στατιστικά στοιχεία (189 χιλιάδες στρέμματα του πιο παραγωγικού τμήματος της Θεσσαλίας είναι κάτω από το νερό, από 2,5 έως 9 μέτρα, 840 χιλιάδες στρέμματα βρέθηκαν κάτω από το νερό κ. ά.), τόνισε ότι η «καταστροφή είναι εξαιρετικά δυσανάλογη και χρειάζεται έναν αυστηρό σχεδιασμό που θα φέρει πολύ με στοχευμένες ενέργειες για την ανασύνταξη της Θεσσαλίας. Το σίγουρο και αυτό που μας χαροποιεί είναι ότι έχει πέσει το βάρος από όλα τα υπουργεία στην ανασύνταξη των αντιπλημμυρικών ζωνών, στη δημιουργία νέων εγγειοβελτιωτικών έργων ώστε η Θεσσαλία να μπορέσει να διαχειριστεί το νερό». Ο πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Ελλάδας σημείωσε ότι δίνεται έμφαση σε τρεις κατευθύνσεις. «Να δημιουργήσουμε μοντέλο υδρονομικής προσέγγισης, τα εύκολα δηλαδή οι καθαρισμοί των υδατορεμάτων, των αποστραγγιστικών ώστε να μη βιώσουμε το ίδιο σκηνικό, δουλεύουμε με προγράμματα από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, έχει ανακοινωθεί το μέτρο 5.2. για την πλήρη ανασύνταξη του αγροτικού κόσμου, μέτρο εξαιρετικά στοχευμένο με τη δημιουργία κτηνοτροφικών πάρκων ακόμη και σε μη πληγείσες περιοχές και μονάδες υψηλών προδιαγραφών». Ο κ. Ντογκούλης ανέφερε ότι θα υπάρχει μέτρο για αποζημίωση του χαμένου εισοδήματος στους αγρότες της περιοχής αλλά το πιο βασικό είναι να δημιουργηθεί μια στοχοθέτηση για το πού θα πάει η Θεσσαλία από εδώ και πέρα. Ίσως αυτό να καταργήσει την κρίση και να δημιουργήσει την ευκαιρία. Για να προχωρήσει άμεσα η παραγωγή, ο κ. Ντογκούλης επισήμανε την άμεση ενεργοποίηση αντιπλημμυρικής θωράκισης και προστασίας, οργανωμένο, ολοκληρωμένο σχέδιο μεταφοράς φερτών από τα αγροτεμάχια για να μπορέσουν να επανέλθουν στην αρχική τους μορφή τα χωράφια «για να μπορέσουμε να μιλήσουμε τον Απρίλιο για σπορές στα χωράφια που αποστραγγίστηκαν, το δεύτερο, μια στοχευμένη στρατηγική πώς θα μπορέσουν να επανέλθουν αυτά τα αγροτεμάχια, και τρίτο άμεση αποκατάσταση του χαμένου εξοπλισμού, χρηματοδότηση δηλαδή για να μπορέσει να δουλέψει ο παραγωγός».
Ο καθηγητής Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Χαράλαμπος Κασίμης τόνισε μεταξύ άλλων ότι «δεν έχουμε μια σαφή εκτίμηση των πραγματικών προβλημάτων και του πραγματικού κόστους, έχουμε στο τραπέζι διαφορετικές προσεγγίσεις ως προς τις λύσεις, δεν έχουμε σχέδιο για την επόμενη μέρα», υποστήριξε. «Ο πολίτης – παραγωγός αυτό που έχει εισπράξει θετικά είναι η αποκατάσταση ως προκαταβολή, μέρος των ζημιών. Για να μπορέσουμε να αποκαταστήσουμε την κοινωνική και παραγωγική ζωή του τόπου, πρέπει να διασφαλίσουμε μια κανονικότητα στη ζωή των ανθρώπων». Ο κ. Κασίμης επισήμανε ότι επείγουν «μέτρα που θα έχουν ποιότητα, ταχύτητα και εύρος να αποκατασταθεί η κανονικότητα. Ποιο θα είναι το παραγωγικό σχέδιο; Πρέπει να ανασχεδιάσουμε τις παραγωγές και τον τρόπο καλλιέργειας. Τι θα πρότεινε ο καθηγητής; «Θα άλλαζα μια σειρά μέτρων του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης. Θέλουμε μοντέλο γεωργίας με προϊόντα ποιότητας και ταυτότητας, μοντέλο με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα και θα δίνει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην ελληνική γεωργία. Μια στρατηγική ανακατεύθυνση του προγράμματος και επίσης μια αναμόρφωση εργαλείων πολιτικής για γενναία δημογραφική ανανέωση».
Ο διευθύνων σύμβουλος, της εταιρείας Efthymiadis Agrotechnology Group, Θύμης Ευθυμιάδης σημείωσε ότι «το τι θα καλλιεργούμε στη Θεσσαλία δεν έχει να κάνει μόνο με το νερό, άρα πρέπει να παραμείνουμε σε αρδευόμενες καλλιέργειες αλλά πρέπει πάμε σε ορθολογικότερη χρήση των υδάτινων πόρων. Καλά τα χρήματα που πήραν οι παραγωγοί, το θέμα είναι να φτιάξουμε γρήγορα κάποιες υποδομές για τις φετινές σπορές. Να βοηθήσουμε τις αγρότες μας να παράξουν και να έχουν εισόδημα. Ο κ. Ευθυμιάδης ανέφερε ότι έχουν καταλήξει ως κλάδος όχι ως εταιρεία στο να παράγουν σπόρους δυναμικής καλλιέργειες που είναι το βαμβάκι. «Φέτος δυστυχώς έχουμε χάσει το 95% τελικά των χωραφιών που ήταν φέτος να παράξουν βαμβάκι κι εμείς χάσαμε ως βιομηχανίες την πρόσβαση στην πρώτη ύλη. Έχουμε χάσει πάνω από 4,5 χιλιάδες τόνους σπόρο. Έχω αμφιβολία αν το στοκ σε σπόρο θα μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες των παραγωγών φέτος και θα πρέπει και η πολιτεία να στηρίξει αυτή τη βιομηχανία, να πάρει αυτά τα μέτρα ώστε οι σπόροι που είναι επενδυμένοι να μπορέσουν να καλλιεργηθούν». Ο κ. Ευθυμιάδης συμπλήρωσε ότι «Αυτό που μπορεί να βοηθήσει είναι μια μορφή ασφάλισης, που λέγεται παραμετρική ασφάλιση. Η τεχνολογία βοηθάει πλέον να κρατάμε στοιχεία, έτσι συμπληρωματικά με την αποζημίωση του ΕΛΓΑ, ανάλογα με τις παραμέτρους και τις καλλιέργειες να πληρώνει μία ασφάλιση, η οποία να αρχίσει να δίνει χρήματα χωρίς να έρθει κάποιος ελεγκτής στο χωράφι».
«Στο χώρο της αγροτιάς είμαστε σε θέση μάχης. Είμαστε όλοι Θεσσαλοί, γιατί μεθαύριο μπορεί να συμβεί κάπου αλλού. Θα πρέπει να σταματήσουμε αυτή την έκφραση “ δυστυχώς το πάθαμε”, είπε χαρακτηριστικά ο Γιώργος Ποντίκας, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Syngenta Hellaς. Το θέμα είναι πώς μπορώ να σχεδιάσω, να απαλύνω τον πόνο βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα. Όλοι μας, όλες οι εταιρείες εφοδίων περνάνε τα εφόδια των παραγωγών μέσα από μια διαδικασία πιστώσεων» για να συμπληρώσει μεταξύ άλλων: «Θέλουμε οι αγρότες να παραμείνουν στις θέσεις τους, αυτή είναι η πρώτη κίνηση και έτσι διευκολύνουμε όλους τους συνεργάτες να μπορέσουν να εισπράξουν από τον παραγωγό και να πληρώσουν κι εμάς. Έτσι θα συνεχίσουμε τα επόμενα χρόνια μέχρι την αποκατάσταση». Ο κ. Ποντίκας σημείωσε ότι το 2024 φαίνεται πιο δύσκολο. «Ειπώθηκε το ζήτημα του σπόρου. Πρέπει να έχουμε την πολιτική βούληση να σπείρει ο παραγωγός ό,τι μπορεί ό,τι υπάρχει απόθεμα». Συντονιστής της πρώτης ενότητας ήταν ο Γιάννης Πανάγος, διευθυντής – εκδότης της εφημερίδας Agrenda.
Ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιώργος Στρατάκος είχε την ευκαιρία στο τέλος της συζήτησης να κάνει έναν απολογισμό των αποζημιώσεων και της κρατικής αρωγής μέχρι αυτή την ώρα.
Η ημερίδα με θέμα: «Ασυμμετρίες του χθες, ψηφιακός μετασχηματισμός και νέα μοντέλα συνεργασίας στην αγροτική παραγωγή», αποτελεί πέρα από τα βραβεία, μια ευκαιρία για οργανωμένη ανταλλαγή απόψεων πάνω στα κρίσιμα ζητήματα του αγροτικού τομέα. Το συνέδριο αποτελεί διοργάνωση της εφημερίδας Agrenda σε συνεργασία με την Tsomokos Communication.