Σε φάση πλήρους επανεξέτασης βρίσκεται το μέτρο της φορολογικής έκπτωσης για ηλεκτρονικές πληρωμές, το οποίο εφαρμόστηκε το 2022 με στόχο την αύξηση των συναλλαγών μέσω POS και τη μείωση της φοροδιαφυγής σε επαγγέλματα υψηλής επικινδυνότητας. Παρά την αύξηση στις ηλεκτρονικές συναλλαγές, η συμπεριφορά των φορολογουμένων δεν φαίνεται να έχει αλλάξει ουσιαστικά, καθώς οι συναλλαγές με μετρητά και χωρίς απόδειξη συνεχίζουν να κυριαρχούν σε αρκετούς κλάδους, όπως η οικοδομή.
Το υφιστάμενο πλαίσιο προβλέπει φορολογική έκπτωση 30% επί των ηλεκτρονικών πληρωμών σε συγκεκριμένες επαγγελματικές υπηρεσίες, με ανώτατο ποσό έκπτωσης τα 2.200 ευρώ ετησίως για υψηλά εισοδήματα. Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία, η πλειονότητα των φορολογουμένων είτε δεν αξιοποίησε το μέτρο είτε το αγνόησε πλήρως.
Γιατί δεν λειτούργησε το μέτρο:
Δύο βασικοί λόγοι φαίνεται να υπονόμευσαν την αποτελεσματικότητά του:
-
Οι φορολογούμενοι με χαμηλά ή μηδενικά κέρδη (π.χ. συνταξιούχοι, μισθωτοί, αγρότες) δεν είχαν ουσιαστικό όφελος από την έκπτωση.
-
Το συμφέρον του καταναλωτή γέρνει υπέρ της πληρωμής με μετρητά και χωρίς απόδειξη, αφού η εξοικονόμηση είναι άμεση, σε αντίθεση με τη φορολογική έκπτωση που αποδίδεται με καθυστέρηση.
Ενδεικτικά, για εργασία 100 ευρώ μέσω POS με ΦΠΑ, ο καταναλωτής πληρώνει 124 ευρώ και κερδίζει φορολογικά μόλις 8,20 ευρώ. Αντιθέτως, με πληρωμή χωρίς απόδειξη, εξοικονομεί απευθείας 24 ευρώ.
Οι επαγγελματικοί κλάδοι που καλύπτονται:
Το μέτρο αφορά συνολικά 20 επαγγέλματα, όπως υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους, κομμωτήρια, παιδική φροντίδα, ταξί, σχολές χορού, γυμναστήρια, φωτογράφους, νομικές υπηρεσίες, κτηνίατρους και οικιακούς βοηθούς.
Τα επόμενα βήματα:
Με την ισχύ του μέτρου να εκπνέει στο τέλος του 2025, το οικονομικό επιτελείο επεξεργάζεται διάφορα σενάρια. Στο τραπέζι βρίσκονται τόσο η πλήρης κατάργηση του κινήτρου όσο και η ενίσχυσή του – με σκέψεις για διπλασιασμό του ορίου έκπτωσης στα 4.400 ευρώ για υψηλά εισοδήματα.
Η ισχύουσα κλίμακα έκπτωσης:
-
Έως 450 € για εισοδήματα έως 10.000 €
-
Έως 1.100 € για εισοδήματα 10.000–20.000 €
-
Έως 1.400 € για εισοδήματα 20.000–30.000 €
-
Έως 1.800 € για εισοδήματα 30.000–40.000 €
-
Έως 2.200 € για εισοδήματα άνω των 40.000 €
Η αποτίμηση της αποτελεσματικότητας του μέτρου θα αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για τη διαμόρφωση της νέας φορολογικής στρατηγικής στον τομέα των ηλεκτρονικών συναλλαγών, σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της διαφάνειας και περιορισμού της παραοικονομίας.
