Βαρύ κλίμα επικράτησε και στη χθεσινή, δεύτερη σε μια εβδομάδα, συνάντηση του οικονομικού επιτελείου της Κυβέρνησης με τους επικεφαλής των συστημικών τραπεζών, η οποία ολοκληρώθηκε με μεγάλες αποκλείσεις για όλα σχεδόν τα θέματα της ατζέντας.
Ενδεικτικό του «βαρομετρικού χαμηλού» που υπήρχε στην πλατεία Συντάγματος χθες το μεσημέρι είναι η νέα «απειλή» του υπουργού οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα για μπλόκο στα μπόνους των τραπεζικών στελεχών στο τέλος του 2022, παρ’ ότι πρακτικά τέτοια δυνατότητα δεν υπάρχει. Υπενθυμίζεται ότι κατά την συνάντηση της περασμένης Πέμπτης ο υπουργός Οικονομικών κλιμάκωσε την πίεση προς τους τραπεζίτες βάζοντας στο τραπέζι των συζητήσεων το ενδεχόμενο επιβολής έκτακτου φόρου, περίπτωση ωστόσο που διάψευσε από το Λονδίνο αμέσως μετά ο ίδιος ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
Τι προτείνουν οι τράπεζες
Χθες οι επικεφαλής των συστημικών τραπεζών προσήλθαν στη συνάντηση ξεκαθαρίζοντας στο οικονομικό επιτελείο ότι το ισπανικό μοντέλο δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην Ελλάδα καθώς η συντριπτική πλειονότητα των προληπτικών δράσεων που προβλέπει, εμπίπτει στην κατηγορία της ρύθμισης και ως εκ τούτου οδηγεί σε αύξηση προβλέψεων και μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων.
Ωστόσο αντιπρότειναν επί της αρχής μια πρόταση που θα προβλέπει την επιδότηση του 50% της αύξησης που έχουν υποστεί από τον Ιούνιο οι ευάλωτοι – μόνο – δανειολήπτες.
Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές οι τέσσερις τραπεζίτες έβαλαν χθες στο τραπέζι ένα πλάνο που μοιάζει με το πρόγραμμα «Γέφυρα» και θα προβλέπει την κάλυψη μέρους (50%) της επιβάρυνσης της δόσης στεγαστικών δανείων που έχει προκύψει από τον Ιούλιο, όταν ξεκίνησε η άνοδος των επιτοκίων της ΕΚΤ, μόνο όμως για ευάλωτα νοικοκυριά σε μια περίμετρο την οποία προσδιορίζουν σε περίπου 30.000. Τα «συμβατά» με τους εποπτικούς κανόνες μέτρα που πρότειναν οι τράπεζες είναι η επιμήκυνση της διάρκειας των δανείων και η μείωση επιτοκίου για τους ευάλωτους.
Το σχέδιο – πρόταση των τραπεζών θα σταλεί προφανώς για έγκριση στη Φρανκφούρτη καθώς θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι δεν τίθεται σε κίνδυνο η υγεία των δανειακών χαρτοφυλακίων και η κεφαλαιακή σταθερότητα των τραπεζών.
Μέχρι στιγμής πάντως παραμένει αδιευκρίνιστο το ποιος θα επωμιστεί το κόστος καθώς η πλευρά των τραπεζών αναφέρει ότι το κόστος επωμίζονται τα πιστωτικά ιδρύματα ενώ πηγές του υπουργείου Οικονομικών αναφέρουν πως προτάθηκε από τις τράπεζες να επωμιστούν το κόστος μισό μισό με το δημόσιο.
Τα κριτήρια υπαγωγής σε αυτή την ομπρέλα προστασίας προτάθηκε από τις τράπεζες να είναι αυτά της Δεύτερης Ευκαιρίας, που σημαίνει εισοδηματικά όρια από 7.500 ευρώ ατομικού εισοδήματος με προσαύξηση 3,500 ευρώ για κάθε έξτρα μέλος του νοικοκυριού και μάξιμουμ εισόδημα 21.000 ευρώ για τις οικογένειες.
Τα αιτήματα Σταϊκούρα
Από την πλευρά της η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών ζήτησε από τις τράπεζες την αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων κατά μισή ποσοστιαία μονάδα. Σε ότι αφορά στο μέτωπο των δανείων, το κλίμα πυροδότησε το γεγονός ότι μετά την συνάντηση της περασμένης εβδομάδας, στο υπουργείο οικονομικών καλλιεργήθηκε η εντύπωση που η πλευρά των τραπεζών θα εξετάσει το λεγόμενο ισπανικό μοντέλο, γεγονός που διαψεύστηκε με το καλημέρα της συνάντησης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι αρμόδιες πηγές του υπουργείου Οικονομικών αναφέρουν πως αιφνιδιάστηκαν χθες ακούγοντας τους τραπεζίτες να ξεκαθαρίζουν ότι το ισπανικό μοντέλο «έχει πεθάνει» και δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην τρέχουσα ελληνική συγκυρία καθώς τα περιθώρια επιμηκύνσεων έχουν εξαντληθεί.
Υπ’ αυτές τις συνθήκες η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών διεύρυνε την πίεση σε όλα τα μέτωπα βάζοντας στο τραπέζι από προμήθειες και μπόνους έως στεγαστικά δάνεια, επιτοκιακά περιθώρια και επιτόκια καταθέσεων.
Η ανακοίνωση του Υποικ
Είναι χαρακτηριστικό ότι όπως ανακοίνωσε αμέσως μετά τη συνάντηση το υπουργείο Οικονομικών συζητήθηκαν:
Κατάθεση πρότασης των τραπεζών για πρόγραμμα στήριξης ενήμερων ευάλωτων δανειοληπτών, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τους ευρωπαϊκούς εποπτικούς κανόνες, χωρίς δημοσιονομικό κόστος. Η Κυβέρνηση ζητά αυτή να κατατεθεί τις επόμενες δύο εβδομάδες.
Κατάθεση προτάσεων των τραπεζών με σκοπό την αύξηση της εγκρισιμότητας των αιτήσεων του εξωδικαστικού μηχανισμού που αφορούν τους ενήμερους δανειολήπτες τους. Οι σχετικές προτάσεις εκτιμάται ότι θα υποβληθούν μέχρι τέλους του έτους.
Αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων και μείωση των αυξημένων επιτοκίων χορηγήσεων ως αποτέλεσμα της αύξησης των επιτοκίων της ΕΚΤ. Τα πιστωτικά ιδρύματα αναμένεται να κινηθούν, διακριτά και ανεξάρτητα, προς αυτή την κατεύθυνση το προσεχές διάστημα. Η Ελληνική Κυβέρνηση ζητά αυτό να γίνει άμεσα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τη μεγάλη αύξηση του επιτοκιακού περιθωρίου των τραπεζών το τελευταίο διάστημα.
Επαναξιολόγηση του κόστους προμηθειών των τραπεζών στις απλές τραπεζικές συναλλαγές. Η Ελληνική Κυβέρνηση παρουσίασε λίστα σχετικών προμηθειών, η οποία θα αξιολογηθεί από το κάθε τραπεζικό ίδρυμα, διακριτά και ανεξάρτητα.
Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση «η Ελληνική Κυβέρνηση ξεκαθάρισε στις διοικήσεις των τραπεζών ότι, για την ίδια, δεν υφίσταται ζήτημα απόδοσης bonus στα υψηλόβαθμα τραπεζικά στελέχη για το 2022».
Στη συνάντηση Σταϊκούρα με τους επικεφαλής των συστημικών τραπεζών, μετείχαν ακόμα εκπρόσωποι της Τράπεζας της Ελλάδος, ο Γενικός Γραμματέας Δημοσιονομικής Πολιτικής Θάνος Πετραλιάς, η Ειδική Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους Μαριαλένας Αθανασοπούλου και ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνώμων Μιχάλης Αργυρού.
Πάντως οι δύο πλευράς συμφωνήσαν ότι μετά την απάντηση του SSM στο σχέδιο των τραπεζών θα υπάρξει και νέο ραντεβού των τραπεζιτών με τον Υπουργό Οικονομικών σε περίπου δύο εβδομάδες.