Πιο γρήγορα αλλά «ψαλιδισμένο» θα λαμβάνουν από εδώ και στο εξής όσοι μισθωτοί βγαίνουν στη σύνταξη το εφάπαξ. Αυτό θα συμβαίνει καθώς ο νόμος Κατρούγκαλου άλλαξε τον τρόπο υπολογισμού του εφάπαξ στο Δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, με τη μείωση να φτάνει μέχρι και το 23%.
Το εφάπαξ, συγκεκριμένα, βγαίνει μειούμενο για τα έτη συνταξιοδότησης που συμπληρώνονται από 1/1/2014 και έπειτα, καθώς με τον Ν. 4387/2016, γνωστό και ως νόμο Κατρούγκαλου, οι εισφορές που πληρώνονται από το 2014 και μετά στα ταμεία Πρόνοιας του Δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα δεν έχουν ανταποδοτικότητα.
Τα ποσά
Επομένως, με την αλλαγή του υπολογισμού, ένας υπάλληλος ο οποίος συνταξιοδοτείται το 2022 με 35ετία θα λάβει δύο τμήματα εφάπαξ με τα εξής ποσά:
- Το πρώτο τμήμα του εφάπαξ θα είναι για τα έτη έως το 2013 και θα υπολογιστεί με το 60% του μέσου όρου των μηνιαίων αποδοχών της πενταετίας 2009-2013, επί τα έτη ασφάλισης έως το 2013.
- Το δεύτερο τμήμα του εφάπαξ θα είναι η επιστροφή των εισφορών που πλήρωσε από το 2014 έως το 2022, χωρίς τόκο.
*Παράδειγμα
Υπάλληλος που το 2022 θα έχει κλείσει 35ετία, έχει «κλειδώσει» το παλιό εφάπαξ για 28 χρόνια που έχει έως το 2014. Για τα υπόλοιπα οκτώ θα έχει άτοκη επιστροφή εισφορών.
Παράλληλη έκδοση
Το σχέδιο για παράλληλη έκδοση της κύριας σύνταξης μαζί με το εφάπαξ έχει ξεκινήσει στο Δημόσιο όπου τα στοιχεία υπολογισμού της σύνταξης (χρόνος ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές) είναι κοινά και για τον υπολογισμό του εφάπαξ. Ειδικά για το Δημόσιο, το κλειδί για να υπολογίζεται το εφάπαξ μαζί με την οριστική σύνταξη βρίσκεται στην ηλεκτρονική απεικόνιση της υπαλληλικής πορείας των ασφαλισμένων μέσω του «ηλεκτρονικού ΔΑΥΚ» (Δελτίο Απεικόνισης Υπηρεσιακής Κατάστασης), το οποίο άρχισε να εφαρμόζεται στις συντάξεις του ΕΦΚΑ-Δημοσίου.
Τρόπος καταβολής
Ήδη για το 70% των αιτήσεων συνταξιοδότησης λόγω γήρατος στο Δημόσιο με χρόνο ασφάλισης σε ένα Ταμείο οι συνταξιούχοι πληρώνονται το εφάπαξ πριν κλείσουν δύο μήνες από την πληρωμή της οριστικής τους σύνταξης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Δεκεμβρίου 2021, στα Ταμεία Πρόνοιας του Δημοσίου 2.413 αιτήσεις ήταν σε αναμονή κάτω από 3 μήνες και 3.101 αιτήσεις ήταν σε αναμονή πάνω από 3 μήνες (ληξιπρόθεσμες). Αντίστοιχα, για τα Ταμεία Πρόνοιας των ΔΕΚΟ, τραπεζών και ιδιωτικού τομέα, 3.304 αιτήσεις ήταν σε αναμονή κάτω από 3 μήνες και 2.829 πάνω από 3 μήνες (ληξιπρόθεσμες).
Η μείωση της λίστας αναμονής φαίνεται στις πληρωμές που έγιναν το 2021, καθώς τα Ταμεία Πρόνοιας των ΔΕΚΟ και ιδιωτικού τομέα πλήρωσαν εφάπαξ σε 18.353 συνταξιούχους, ενώ το Δημόσιο πλήρωσε εφάπαξ σε 11.375 συνταξιούχους.
Κατηγορίες με προτεραιότητα
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι σήμερα το εφάπαξ καταβάλλεται κατά προτεραιότητα στις εξής 4 ειδικές κατηγορίες:
▪ Στους δικαιούχους που λόγω ασθενείας, χρόνιας πάθησης ή άλλης βλάβης έχουν ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50%.
▪ Στους δικαιούχους που είναι γονείς ή νόμιμοι κηδεμόνες ατόμων που έχουν ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50%.
▪ Στους δικαιούχους που λόγω τυφλότητας συνταξιοδοτούνται με σύνταξη γήρατος με μόνη προϋπόθεση τη 15ετή ασφάλιση.
▪ Στους δικαιούχους που λαμβάνουν επίδομα παραπληγίας ή τετραπληγίας.
Καθεστώς συνταξιοδότησης
Εντωμεταξύ, εναρμονίζεται το καθεστώς συνταξιοδότησης μεταξύ παλιών και νέων συνταξιούχων που παράλληλα εργάζονται, σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε τις προηγούμενες ημέρες ο e-ΕΦΚΑ.
Η ανακοίνωση
«Ο ΕΦΚΑ εναρμονίζει, όπως έχει υποχρέωση από την νομοθεσία, το καθεστώς συνταξιοδότησης μεταξύ των παλαιών συνταξιούχων, (δηλαδή εκείνων που συνταξιοδοτήθηκαν πριν από τον Μάιο του 2016) και των νέων συνταξιούχων (που συνταξιοδοτήθηκαν μετά τον Μάιο του 2016) που παράλληλα εργάζονται», διευκρινίζει ο Φορέας.
Στην ανακοίνωση επισημαίνεται ότι, «με βάση τον νόμο 4670/2020, για τους νέους συνταξιούχους προβλέπεται η καταβολή του 70% της σύνταξης για όσο διάστημα παράλληλα εργάζονται από 40% που προβλεπόταν, με βάση τον νόμο 4387/2016. Στον ίδιο νόμο υπήρχε η πρόβλεψη για αναπροσαρμογή της σύνταξης και καταβολή του 70% και στους παλαιούς συνταξιούχους που παράλληλα εργάζονται».
Παράλληλα αναφέρεται ότι, «δόθηκε μια μεταβατική περίοδος, η οποία εξέπνευσε στο τέλος Φεβρουαρίου 2022, (κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 27 του Ν. 4670/2020, όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν με τις διατάξεις του ‘Αρθρου 78 Ν. 4690/2020). Από την 1η Μαρτίου 2022, επομένως, ισχύει το ίδιο καθεστώς για όλους τους συνταξιούχους με παράλληλη εργασία, ασχέτως αν συνταξιοδοτήθηκαν πριν ή μετά τον Μάιο του 2016».
Οι εξαιρέσεις
Όπως αναφέρεται, από την εφαρμογή των παραπάνω προβλέψεων εξαιρούνται οι παρακάτω κατηγορίες συνταξιούχων, οι οποίοι θα συνεχίσουν να λαμβάνουν το σύνολο της σύνταξής τους, ανεξαρτήτως απασχόλησης:
α. Οι συνταξιούχοι του ΟΓΑ, εφόσον ασκούν απασχόληση υπακτέα στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ.
β. Συνταξιούχοι ψυχικά ασθενείς του άρθρου 23 του ν. 4488/ 2017 (Α’ 176) (ψυχικά ασθενείς που πάσχουν αναπηρίας, η οποία οφείλεται σε ψυχική πάθηση ή νοητική υστέρηση ή συμπαθολογία ψυχικής πάθησης και νοητικής υστέρησης, με ποσοστό 50% και άνω, εφόσον η ανάληψη μισθωτής απασχόλησης ή η αυτοαπασχόληση ενδείκνυται για λόγους ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης).
γ. Συνταξιούχοι με βάση τον ν. 612/1977 (Α’ 164) και τις διατάξεις που παραπέμπουν σε αυτόν (γήρατος, λόγω αναπηρίας του ιδιωτικού τομέα – βαριές αναπηρίες, όπως παραπληγία, τετραπληγία, κλπ, που παίρνουν σύνταξη γήρατος με 15 έτη ασφάλισης).
δ. Συνταξιούχοι του τετάρτου εδαφίου της περ. α’ της παρ. 1 των άρθρων 1 και 26 του π.δ. 169/2007 (Α’ 210) (γήρατος, λόγω αναπηρίας του δημοσίου τομέα (πολιτικοί και στρατιωτικοί υπάλληλοι) – βαριές αναπηρίες, όπως παραπληγία, τετραπληγία κλπ που παίρνουν σύνταξη γήρατος με 15 έτη ασφάλισης).
ε. Όσοι λαμβάνουν το εξωιδρυματικό επίδομα ή το αντίστοιχο επίδομα του άρθρου 54 του π.δ. 169/2007 (Α΄ 210) (όσοι λαμβάνουν το εξωιδρυματικό επίδομα ή το αντίστοιχο επίδομα του δημοσίου).
στ. Οι πολύτεκνοι, των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία.
ζ. Τα πρόσωπα που αναφέρονται στην παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4387/2016 (Α΄ 85) (όσοι λαμβάνουν σύνταξη από το ΥΠΟΙΚ πολεμικές, τιμητικές, λόγω θανάτου/αναπηρίας ένεκα της υπηρεσίας, κλπ).
η. Οι συνταξιούχοι άλλων φορέων και του Δημοσίου, εφόσον το ετήσιο εισόδημά τους από απασχόληση στον αγροτικό τομέα ως αγροτών, μελισσοκόμων, κτηνοτρόφων, πτηνοτρόφων και αλιέων, δεν υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ.
«Καμπάνα» ίση με 12 συντάξεις για όσους δεν δηλώσουν την παράλληλη εργασία τους
Προθεσμία
Υπενθυμίζεται, ότι μόνο οι παλαιοί συνταξιούχοι που παράλληλα εργάζονται και δεν το έχουν δηλώσει -μέχρι σήμερα- στον ΕΦΚΑ, καλούνται να το πράξουν, προσερχόμενοι στις αρμόδιες υπηρεσίες του Οργανισμού και για διευκόλυνσή τους δίνεται η δυνατότητα αυτή, μέχρι τις 31 Μαΐου. Υπάρχει η δυνατότητα να οριστεί ηλεκτρονικό ραντεβού, μέσω του ενιαίου αριθμού εξυπηρέτησης 1555. Συνταξιούχοι οι οποίοι είχαν ήδη δηλώσει την απασχόλησή τους, δεν απαιτείται να την ξαναδηλώσουν.
Όσοι δεν προσέλθουν, μέχρι τις 31 Μαΐου, για να δηλώσουν την παράλληλη εργασία τους, αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο προστίμου ίσο με 12 συντάξεις.
Τέλος, για τους συνταξιούχους που έχουν ήδη δηλώσει την παράλληλη εργασία τους, η αναπροσαρμογή της σύνταξής τους θα φανεί για πρώτη φορά στις καταβολές των συντάξεων Απριλίου, οι οποίες ξεκίνησαν ήδη να καταβάλλονται από το απόγευμα της 24ης Μαρτίου, λόγω της επετείου της 25ης Μαρτίου, ενώ η καταβολή τους, από όλα τα ταμεία, αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος της εβδομάδας που διανύουμε.