Πρωταγωνιστές της ζωής – οικογένειες δοτών οργάνων, λήπτες που έλαβαν μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή, γιατροί και συντονιστές μεταμοσχεύσεων που συνδέουν τους κρίκους αυτής της μεγάλης αλυσίδας – συναντήθηκαν στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, σε μια μοναδική για τη δημόσια υγεία της χώρας και συγκινητική εκδήλωση, με τίτλο «Δωρεά Οργάνων – Αλυσίδα Ζωής».
Καθημερινοί ήρωες, οι οποίοι μέσω της δωρεάς οργάνων προσέφεραν τη δεύτερη ευκαιρία στη ζωή, αλλά και επαγγελματίες υγείας που υπηρετούν αγόγγυστα τη δωρεά οργάνων και τις μεταμοσχεύσεις, μίλησαν για την αλυσίδα ζωής που τους ενώνει. Κοινός τους παρονομαστής ήταν η πίστη στην υπέρτατη αξία της δωρεάς, αλλά και η σημασία της εμπιστοσύνης και της σωστής ενημέρωσης για τις οικογένειες των δοτών και τους λήπτες, τις δύσκολες ώρες της αναμονής και των αποφάσεων στο νοσοκομείο. Η Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου έγινε ένας τόπος συνάντησης προσωπικών αφηγήσεων ανθρώπων με κοινό σημείο αναφοράς τους την υπέρβαση. Εκεί όπου ο πόνος, η απώλεια και η ασθένεια μετατρέπονται σε ζωή.
Δίπλα τους ήταν θεσμικοί εκπρόσωποι της Πολιτείας και του Ιδρύματος Ωνάση. Όλοι μαζί μοιράστηκαν ιστορίες και συναισθήματα, μίλησαν για τις αξίες και τις καλές πρακτικές και μετέφεραν το μήνυμα ότι η δωρεά οργάνων – ως υπέρτατο δώρο ζωής – μας αφορά όλους.
Στην κατάμεστη από κόσμο και συγκίνηση Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, η εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 30 Μαΐου αποτέλεσε και την κορύφωση του ενημερωτικού προγράμματος Organmeetings για την πρώτη χρονιά υλοποίησής του. Στόχος της δράσης, που οργανώνεται και υποστηρίζεται από το Ίδρυμα Ωνάση με την επιστημονική καθοδήγηση του Ελληνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων και του Ωνάσειου Νοσοκομείου, είναι η ευαισθητοποίηση των πολιτών γύρω από τη δωρεά οργάνων και τις μεταμοσχεύσεις, σε μια προσπάθεια να δημιουργηθεί μια μεγάλη αλυσίδα ενημέρωσης και ζωής.
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, την οποία συντόνισε ο δημοσιογράφος Μιχάλης Κεφαλογιάννης, επιβραβεύτηκαν οι συνολικά 86 επιχειρήσεις, φορείς, οργανισμοί και σύλλογοι – και μέσω αυτών, οι περισσότεροι από 1.200 άνθρωποι – που συμμετείχαν το 2023 στα τρία διαδικτυακά σεμινάρια του προγράμματος Organmeetings.
«Η μεταμόσχευση είναι ένα όραμα που μας περιέχει όλους. Ζητάει από τον καθένα και την καθεμία από εμάς το μερίδιο ευθύνης που τους αναλογεί, την απεριόριστη ελπίδα που μπορούν να προσφέρουν και την υπόσχεση για να αλλάξει μια ολόκληρη κοινωνία» ανέφερε κατά τον χαιρετισμό του στην εκδήλωση ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνης Παπαδημητρίου, και πρόσθεσε: «Στη διαδρομή αυτή θέλουμε να είναι παρούσα η κοινωνία που αλλάζει χωρίς να φοβάται. Γινόμαστε ένας κρίκος στη μεγάλη αλυσίδα ενημέρωσης, που αισιοδοξούμε ότι θα εξελιχθεί σε μεγάλη αλυσίδα ζωής».
Απώτερος στόχος των Organmeetings, είναι να επιστρέψουν οι συμμετέχοντες το βράδυ στην οικογένειά τους και να ανοίξουν τη συζήτηση για τη δωρεά οργάνων μέσα στο σπίτι και έτσι να φύγουν οι αμφιβολίες και οι προκαταλήψεις.
Όπως ανέφερε η Συντονίστρια Μεταμοσχεύσεων του ΕΟΜ, κα Γιούλη Μενουδάκου, με τη συμμετοχή στο πρόγραμμα των Organmeetings, «ενδυναμώνεται ένα κοινό σύστημα αξιών, χτίζεται μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή και καλλιεργείται η αλληλεγγύη και η προσφορά προς τον άγνωστο συνάνθρωπο».
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, με πρωτοβουλία του Ιδρύματος Ωνάση τιμήθηκαν από την Πολιτεία τρεις οικογένειες δοτών του περασμένου έτους – και μέσω αυτών εκφράστηκε ένα μεγάλο «ευχαριστώ» στους 1.522 δωρητές οργάνων που περιλαμβάνει ο κατάλογος του ΕΟΜ και στις οικογένειές τους, αρκετές από τις οποίες παρακολούθησαν ζωντανά την εκδήλωση. Τους παραδόθηκε ένα μενταγιόν με δύο κρίκους, στον έναν από τους οποίους ήταν χαραγμένο το μικρό όνομα του δότη, ενώ ο δεύτερος κρίκος συμβόλιζε τον ανώνυμο λήπτη. Το ίδιο μενταγιόν δίνεται και στις 87 οικογένειες που συναίνεσαν στη δωρεά οργάνων του αγαπημένου τους προσώπου το 2023.
Οι ιστορίες που συγκίνησαν
Ο Μιχάλης Παλαιολόγος ταξίδεψε από τη Σύρο για να τιμηθεί και να μοιραστεί τη δική του ιστορία για το πώς πήρε την απόφαση να δωρίσει τα όργανα της γυναίκας του, Φλώρας, στο «Αττικό Νοσοκομείο». «Το είχαμε συζητήσει και έκανα πράξη την επιθυμία της. Είμαι πολύ υπερήφανος γιατί στην πιο δύσκολη στιγμή της ζωής μας δώσαμε μια καλή στιγμή σε κάποιους άλλους» είπε και τιμήθηκε από τον πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων, Κωνσταντίνο Τασούλα, ο οποίος σηματοδότησε τη συμβολική απαρχή αναγνώρισης από την Πολιτεία, της σπουδαιότητας της απόφασης των οικογενειών να δωρίσουν τα όργανα του αγαπημένου τους προσώπου.
Η Μαρία Καλογήρου δεν έκρυψε τα συναισθήματά της, καθώς περιέγραψε με λυγμούς τη στιγμή που της ανακοινώθηκε ότι ο γιος της, Παναγιώτης Ιππόλυτος, ήταν εγκεφαλικά νεκρός: «Είμαι ευγνώμων γιατί στο ‘Σωτηρία’, στη ΜΕΘ4 περιέθαλψαν το παιδί μου με τόση αγάπη και ανθρωπιά. Ένιωσα αγαλλίαση όταν αποφάσισα να δωρίσω τα όργανά του. Ο Παναγιώτης μου έφυγε αλλά έσωσε 6 ζωές». Η κ. Καλογήρου τιμήθηκε από τον πρόεδρο του Ιδρύματος Ωνάση, Αντώνη Παπαδημητρίου.
Ο Πασχάλης Δασκαλάκης τιμήθηκε από τον πρόεδρο του ΕΟΜ, Γεώργιο Παπαθεοδωρίδη, για την απόφαση του ίδιου και των αδελφών του να δωρίσουν τα όργανα του 79χρονου πατέρα τους, που κατέληξε στο νοσοκομείο «Παπανικολάου»: «Δεν είχαμε φανταστεί ποτέ πως ο πατέρας μας σε αυτή την ηλικία θα μπορούσε να είναι δότης οργάνων. Αμέσως μόλις μας το είπαν οι γιατροί, είπαμε ναι. Η δωρεά οργάνων είναι μόνο πράξη αγάπης» ανέφερε ο κ. Δασκαλάκης.
Ο ξυλουργός, Γιάννης Κρεμμύδας, κατασκευαστής σκηνικών στο Εθνικό Θέατρο, μίλησε για την πιο δύσκολη περίοδο της ζωής του, όταν λόγω της καρδιακής ανεπάρκειας δεν είχε τη δύναμη να κρατήσει στην αγκαλιά του το νεογέννητο δεύτερο παιδί του: «Έμεινα 5 μήνες στο νοσοκομείο περιμένοντας την ευκαιρία να γυρίσω σπίτι μου, στην οικογένειά μου. Σήμερα η καρδιά μου χτυπάει πιο δυνατά και δεν φοβάμαι πια. Νιώθω μεγάλη ευγνωμοσύνη για αυτό το απίστευτο δώρο ζωής» είπε χαρακτηριστικά.
Η Ιωάννα Σαρρή-Μπαλάση, μητέρα της 17χρονης δότριας Νεκταρίας, που άφησε πίσω της ζωή σε πέντε ανθρώπους, ανέφερε: «Η ενημέρωση είναι σημαντική. Δεν πρέπει απλώς να περιορίζεται στο ότι η δωρεά οργάνων δίνει ζωή. Ο άνθρωπος που καλείται να πάρει μια τέτοια απόφαση χρειάζεται ενημέρωση για όλη τη διαδικασία, πώς βεβαιώνεται ο εγκεφαλικός θάνατος και τι δικλείδες ασφαλείας υπάρχουν. Για εμάς, το σημαντικό είναι ότι σήμερα υπάρχουν πέντε ακόμα άνθρωποι που κρατούν την ανάμνηση της Νεκταρίας ζωντανή».
Ο διευθυντής της ΜΕΘ Παίδων και Εφήβων του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Πατρών, Ανδρέας Ηλιάδης, ανεβαίνοντας συγκινημένος στη σκηνή, είπε: «Μοναδικός μας σκοπός είναι η διάσωση των μικρών ασθενών μας. Κάποιες φορές όμως, δεν θα τα καταφέρουμε. Πολλές φορές οι γονείς, αφού τους ακούσουμε και μας ακούσουν, μας λένε ‘ναι, εμείς θέλουμε να δώσουμε ζωή’ και τότε ως γιατροί, από ένα κρεβάτι της ΜΕΘ, εμείς πρέπει να διασώσουμε άλλους 5 μικρούς ασθενείς».
Άνθρωποι που απέκτησαν μια δεύτερη ευκαιρία να σπουδάσουν, να εργαστούν, να αθληθούν, να αγκαλιάσουν ξανά το παιδί τους και να το δουν να μεγαλώνει, ανέβηκαν στη σκηνή για να ευχαριστήσουν και να υποκλιθούν, όλοι μαζί, στις οικογένειες των δοτών που βρίσκονταν στο κοινό, αλλά και για να τιμήσουν συνολικά τους 1.522 δότες, χάρη στους οποίους έγινε πραγματικότητα η δεύτερη ευκαιρία στη ζωή. Νωρίτερα, εκπρόσωποι της Πολιτείας και του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου μίλησαν από τη δική τους σκοπιά για την κοινή προσπάθεια να δυναμώσει αυτή η αλυσίδα ζωής στη χώρα μας.
Ο ρόλος των συντονιστών μεταμοσχεύσεων
Σημαντικός κρίκος σε αυτή την αλυσίδα ζωής – που έχει συμβάλει σημαντικά στην αύξηση των δωρεών οργάνων και στις μεταμοσχεύσεις – είναι οι 7 συντονιστές μεταμοσχεύσεων, ένας νέος θεσμός που υποστηρίζεται από το Ίδρυμα Ωνάση στο πλαίσιο της Εθνικής Πρωτοβουλίας για τη Δωρεά Οργάνων και τις Μεταμοσχεύσεις.
Μία από αυτούς, η Φανή Πλοιαρχοπούλου, τοπική συντονίστρια μεταμοσχεύσεων στα νοσοκομεία «Σωτηρία» και «Γεώργιος Γεννηματάς», από το βήμα της εκδήλωσης υπογράμμισε ότι τα τελευταία δύο χρόνια οι συντονιστές συμβάλλουν, όχι μόνο στο κομμάτι της δωρεάς, αλλά και στην καλλιέργεια σχέσης εμπιστοσύνης με τους γιατρούς: «Η ενημέρωση των γιατρών που ασχολούνται με τη δωρεά – και όχι μόνο αυτών – είναι κομμάτι του ρόλου μας».
Στο ίδιο μήκος κύματος, η Ειρήνη Κίτσου, συντονίστρια μεταμοσχεύσεων στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, ανέφερε: «Είμαστε οικογένεια με τους ασθενείς. Τους αγκαλιάζουμε και τους ενημερώνουμε για όλες τις διαδικασίες – συμμεριζόμαστε το άγχος, τον φόβο και την αγωνία τους. Χτίζουμε σχέσεις εμπιστοσύνης και ασφάλειας, που μας ενώνουν ακόμα και όταν έρχονται στο νοσοκομείο για το μεγάλο δώρο, αλλά η διαδικασία της μεταμόσχευσης δεν μπορεί να επιτευχθεί».
Επιδίωξη της Πολιτείας είναι η αύξηση των δωρητών οργάνων
Την εκδήλωση άνοιξε με χαιρετισμό του ο πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, Κωνσταντίνος Τασούλας, ο οποίος μεταξύ άλλων ανέφερε: «Η σωστή ενημέρωση βοηθάει να αποδραματοποιήσουμε το ζήτημα της δωρεάς οργάνων και να αντιληφθούμε ότι δεν είναι μόνο μια ανεκτίμητη πράξη αλτρουισμού, αλλά και μια πράξη αυτοσυντήρησης. Επιδίωξή μας είναι, σε δέκα χρόνια να φτάσουμε την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ιταλία σε ετήσιο αριθμό δωρητών οργάνων. Μπορούμε να τα καταφέρουμε, με τη ζωογόνο προσπάθεια του κοινωφελούς Ιδρύματος Ωνάση, την προσπάθεια του ΕΟΜ, των δωρητών, των γιατρών, των εταιρειών και των συλλογικοτήτων, οι οποίοι στηρίζουν αυτή την επιδίωξη».
Ο πρόεδρος του Ελληνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, Γεώργιος Παπαθεοδωρίδης, είπε: «Τα τελευταία τρία χρόνια οι δότες αυξάνονται, ενώ το 2024 καταγράφεται ήδη περαιτέρω αυξητικός ρυθμός στις δωρεές. H εμπιστοσύνη των πολιτών προς το σύστημα υγείας μπορεί να αποτελέσει τη στέρεα βάση για την αύξηση της δωρεάς οργάνων στη χώρα μας. Αυτή η εμπιστοσύνη μπορεί να ενδυναμωθεί με τη βέλτιστη οργάνωση, αλλά και την ενδυνάμωση του συστήματος με τους 28 νέους συντονιστές – οι θέσεις των οποίων έχουν ήδη προκηρυχθεί».
Ο πρόεδρος του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου, Ιωάννης Μπολέτης, υπογράμμισε: «Το Ωνάσειο έχει σημαντικό υπόβαθρο στις μεταμοσχεύσεις, έχοντας πραγματοποιήσει την πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς και υλοποιώντας από το 2020 πρόγραμμα μεταμοσχεύσεων πνεύμονα, στο πλαίσιο του οποίου έχουν γίνει ήδη 40 μεταμοσχεύσεις. Έχει μεγάλη σημασία να δείξουμε την ευγνωμοσύνη μας στους δότες και στις οικογένειες, βελτιώνοντας την ποιότητα και τα αποτελέσματα των μεταμοσχεύσεων στη χώρα μας. Η δωρεά δεν είναι μόνο μια πράξη αλτρουισμού. Στη διάρκεια της ζωής μας είναι πολύ πιθανότερο να χρειαστούμε μεταμόσχευση οργάνου παρά να κάνουμε εμείς δωρεά».