Εγκαινιάζεται το Μουσείο Γαΐτη-Σίμωσι, στην Ίο. Τα εγκαίνια, που διοργανώνουν το Διοικητικό Συμβούλιο του Μουσείου Γαΐτη-Σίμωσι, ο Δήμος Ιητών και η Λορέττα Γαΐτη, θα γίνουν το Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου 2024, ώρα 19:00, από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, παρουσία της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη. Πριν την τελετή των εγκαινίων θα λάβει χώρα η ημερίδα «Γιάννης Γαΐτης – Πλουραλισμός και Πολυέργεια» με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του ζωγράφου, με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου, και με τη συμμετοχή της διευθύντριας της Εθνικής Πινακοθήκης – Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτσου Συραγώς Τσιάρα, του ιστορικού και κριτικού τέχνης Ντένη Ζαχαρόπουλου, του ζωγράφου Δημήτρη Αληθεινού και του ιστορικού τέχνης Γιάννη Μπόλη.
Το Μουσείο Γαΐτη-Σίμωσι δημιουργήθηκε μέσα από τη σύμπραξη του Δήμου Ιητών -με δήμαρχο τον Γκίκα Γκίκα- και της Λορέττας Γαΐτη, μοναδικής κληρονόμου του Γιάννη Γαΐτη και της Γαβριέλλας Σίμωσι. Όπως αναφέρει σχετική ανακοίνωση των διοργανωτών, μετά από συλλογικές προσπάθειες ετών, η κατασκευή του κτιριακού συγκροτήματος του μουσείου ολοκληρώθηκε το 2009, επί δημαρχίας Γεωργίου Πουσσαίου. Το έργο μελετήθηκε και κατασκευάστηκε από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου Ιητών, με χρηματοδότηση από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ». Πρόσθετες εργασίες συντήρησης έγιναν πρόσφατα (2022-2023) από τον Δήμο Ιητών με χρηματοδότηση από το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Ειδικού Σκοπού Ν. Αιγαίου. Το κτιριακό συγκρότημα του μουσείου ανήκει, κατά κυριότητα, στον Δήμο Ιητών, ο οποίος το έχει παραχωρήσει, κατά χρήση, στην εταιρεία του μουσείου. Τα έργα της μόνιμης συλλογής αποτελούν μακροχρόνια παραχώρηση της Λορέττας Γαΐτη. Το μουσείο λειτουργεί με τη μορφή Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας, η οποία ιδρύθηκε το 2017 και χρηματοδοτείται, για τα λειτουργικά του έξοδα, από τον Δήμο Ιητών.
Το Μουσείο Γαΐτη-Σίμωσι στεγάζεται σε ένα κτίριο επιφανείας 1.600 τμ, που σχεδιάστηκε από τους αρχιτέκτονες Λορέττα Γαΐτη και Jacques Charrat προκειμένου να στεγάσει τη μόνιμη έκθεση του μουσείου αλλά και παράλληλες, περιοδικές εκθέσεις και εκδηλώσεις. Είναι κτισμένο στην κορυφή ενός λόφου, στη θέση «Τσουκαλαριά», με πανοραμική θέα στη Χώρα και το λιμάνι της Ίου και τα νησιά Σίκινο, Πάρο και Νάξο, με φόντο το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου. Οι εκθεσιακοί χώροι αρθρώνονται εκατέρωθεν ενός υπαίθριου «δρόμου» που ξεκινά από τον φυσικό άξονα αυτής της μαγευτικής θέας και μοιάζει να αποτελεί προέκταση των στενών δρόμων που καταλήγουν στο ουσείο, ξεκινώντας από το λιμάνι του νησιού και διασχίζοντας τη Χώρα.
Μια σειρά υπερμεγέθη κεφάλια από «ανθρωπάκια» σηματοδοτούν την είσοδο στον «δρόμο» και προσκαλούν τον επισκέπτη στο μουσείο. Η μόνιμη συλλογή διαρθρώνεται σε δύο βασικά κτίρια. Στην αριστερή πλευρά συναντούμε το διώροφο «Κτίριο Γαΐτη», στο ισόγειο του οποίου βρίσκεται η υποδοχή του μουσείου. Η συλλογή εξελίσσεται χρονολογικά από τον κάτω όροφο, όπου παρουσιάζονται οι παλαιότερες περίοδοι του ζωγράφου, προς τον επάνω όροφο, ο οποίος είναι αφιερωμένος στους πίνακες, τις εγκαταστάσεις και τις κατασκευές γύρω από τα περίφημα «ανθρωπάκια». Αυτά συνεχίζουν να είναι παρόντα και στην αρχιτεκτονική του κτιρίου αφού, η καμπυλότητα της οροφής του Κτιρίου Γαΐτη βασίζεται στο σχέδιο των καπέλων τους, ενώ η πόρτα της εισόδου του στο σχέδιο ενός κεφαλιού ιδωμένου από μπροστά.
Εξερχόμενοι από την πτέρυγα του Γαΐτη, μας περιμένει ένα υπερυψωμένο προαύλιο με μια ελιά, απ’ όπου μπαίνουμε στο «Κτίριο Σίμωσι». Στη Σίμωσι άρεσε το λευκό. Τα γλυπτά είναι λευκά, οι τοίχοι είναι ασβεστωμένοι και λευκό μάρμαρο διατρέχει το δάπεδο και τα βάθρα. Παρουσιάζονται δώδεκα μνημειώδη γλυπτά από λευκή ρητίνη σε βάθρα, γύψινα γλυπτά παλαιότερων περιόδων, καθώς και κολάζ. Πέραν της μόνιμης συλλογής, το συγκρότημα του μουσείου ολοκληρώνεται με μια αίθουσα περιοδικών εκθέσεων και ανεξάρτητα κτίρια για το καφέ και τη διοίκηση του μουσείου. Στο τέλος του εσωτερικού «δρόμου» του μουσείου, ένα μικρό ημικυκλικό θέατρο επιτρέπει στους επισκέπτες να κάθονται και να ατενίζουν τη μοναδική θέα του νησιού της Ίου.
Έχοντας ως θεμελιώδη στόχο τη συγκρότηση και λειτουργία ενός μόνιμου μουσείου όπου θα εκτίθεται μέρος της πολυσχιδούς εικαστικής παραγωγής των Γιάννη Γαΐτη και Γαβριέλλας Σίμωσι, το Μουσείο Γαΐτη-Σίμωσι εστιάζει στην προώθηση και ανάδειξη του έργου των δύο καλλιτεχνών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Περαιτέρω, το Μουσείο Γαΐτη-Σίμωσι φιλοδοξεί να είναι ένας σύγχρονος, αειφόρος οργανισμός, συντεταγμένος με τον διευρυμένο ρόλο των μουσείων, συμπεριλαμβάνοντας στη δραστηριότητά του την κοινότητα χωρίς αποκλεισμούς, και προσφέροντας ένα σύνολο δράσεων και εμπειριών όπως περιοδικές εκθέσεις και εκδηλώσεις, αλλά και εκπαιδευτικά προγράμματα.