Η συνεχής σεισμική δραστηριότητα στις Κυκλάδες ενδέχεται να πυροδοτήσει ισχυρότερες κατολισθήσεις, με σημαντικό κίνδυνο για τις υποδομές και την ανθρώπινη ζωή, σύμφωνα με το ΕΚΠΑ.
Από την αρχή του σεισμικού σμήνους στη ζώνη Σαντορίνης-Αμοργού στις 26 Ιανουαρίου 2025, το Εργαστήριο Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ έχει καταγράψει πάνω από 7.700 σεισμούς, εκ των οποίων πάνω από 6.100 είχαν μεγέθη Μ³1.0. Την 4η Φεβρουαρίου καταγράφηκαν πάνω από 1.300 σεισμοί, με τον μεγαλύτερο να φτάνει το μέγεθος Μ=5.0. Η σεισμική δραστηριότητα συνεχίζεται με μετατόπιση προς τα βορειοανατολικά, με πολλές δονήσεις να εντοπίζονται βόρεια της Ανύδρου. Στις πρώτες ώρες της 6ης Φεβρουαρίου, πάνω από 30 σεισμοί καταγράφηκαν, με 5 από αυτούς να φτάνουν το Μ³4.5.
Η Διεπιστημονική Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του ΕΚΠΑ προειδοποιεί για την πιθανότητα εντονότερων κατολισθητικών φαινομένων, ιδίως εάν εκδηλωθεί ισχυρότερος σεισμός στην περιοχή. Η Σαντορίνη είναι ιδιαίτερα επιδεκτική σε κατολισθήσεις λόγω των γεωλογικών και μορφολογικών χαρακτηριστικών της. Η περιοχή έχει ιστορικό κατολισθήσεων, με σημαντικά γεγονότα να καταγράφονται από το 1507 και μετά. Τα πρόσφατα σεισμικά γεγονότα που προέρχονται από τον υποθαλάσσιο χώρο βορειοανατολικά της Σαντορίνης έχουν προκαλέσει περιορισμένες κατολισθήσεις σε περιοχές όπως η Κόκκινη Παραλία, ο Όρμος Αθηνιού και η περιοχή Σκάρος στη Θηρασιά.
Οι κατολισθήσεις ενδέχεται να προκληθούν από τη συνεργία πολλών παραγόντων, όπως η γεωλογία της περιοχής, η μορφολογία της καλδέρας και οι εξωγενείς διεργασίες (ισχυροί άνεμοι, κυματική δράση, βροχόπτωση). Τα πρανή της καλδέρας, με κλίσεις έως και 80 μοίρες, είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε τέτοιες καταστάσεις. Η παρακολούθηση της σεισμικής δραστηριότητας και των γεωκινδύνων είναι απαραίτητη για την προστασία των υποδομών και της τοπικής οικονομίας, ιδιαίτερα στις περιοχές με υψηλή επισκεψιμότητα.
Για τη διαχείριση του κινδύνου κατολισθήσεων, προτείνεται η χρήση σύγχρονων τεχνολογιών παρακολούθησης, όπως Συστήματα Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (ΣμηΕΑ) και αισθητήρες LIDAR, καθώς και η εφαρμογή μη δομικών μέτρων πολιτικής προστασίας σε συνεργασία με τους φορείς πολιτικής προστασίας.
