Ένα χρόνο μετά την πρώτη της εμφάνιση στην Ελλάδα, η ευλογιά των προβάτων επιστρέφει, προκαλώντας ανησυχία και επιπλέον πλήγμα στον ήδη ταλαιπωρημένο κτηνοτροφικό κλάδο της χώρας. Το δεύτερο κύμα της ζωονόσου έχει ήδη οδηγήσει πολλές περιοχές σε νέα καραντίνα, ενώ οι αρμόδιες αρχές και οι επιστημονικοί φορείς προσπαθούν να εξηγήσουν πώς επανεμφανίστηκε με τόση ένταση και διασπορά.
Η πρώτη επέλαση της νόσου το καλοκαίρι του 2024 είχε οδηγήσει σε μαζικούς θανάτους αιγοπροβάτων, με δραστικά μέτρα και απαγορεύσεις σφαγής σε ολόκληρες περιφέρειες όπως η Θεσσαλία, ο Έβρος και η Πελοπόννησος. Αν και τότε θεωρήθηκε ότι η κρίση είχε εκτονωθεί, η επιστροφή της νόσου αποκαλύπτει σοβαρές αδυναμίες στον μηχανισμό πρόληψης και αντιμετώπισης.
Όπως έγινε γνωστό από στοιχεία που παρουσίασε πρόσφατα στη Βουλή ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστας Τσιάρας, πολλές περιοχές βρίσκονται «στο κόκκινο». Ενδεικτικά:
-
Αιτωλοακαρνανία: 23 κρούσματα
-
Λάρισα: 12
-
Μαγνησία: 23
-
Ξάνθη: 36
-
Φωκίδα: 45
-
Χαλκιδική: 13
Κρούσματα έχουν επίσης καταγραφεί σε Έβρο, Εύβοια, Ηράκλειο, Θεσσαλονίκη, Καβάλα και Ροδόπη, με χαρακτηριστικές περιοχές όπως τα Κανάλια Μαγνησίας και ο Δήμος Τεμπών στη Λάρισα να βρίσκονται ξανά στο επίκεντρο, όπως και πέρυσι.
Ο Καθηγητής Κτηνιατρικής του ΑΠΘ, Γιώργος Αρσένος, εξηγεί πως η επανεμφάνιση της νόσου δεν προκαλεί έκπληξη από επιστημονικής πλευράς, καθώς είναι γνωστό πως η ευλογιά εκδηλώνεται σε δύο κύματα. Ωστόσο, εκφράζει προβληματισμό για την ένταση και τη γεωγραφική διασπορά της.
Σύμφωνα με τον καθηγητή, η βασική αιτία της αναζωπύρωσης είναι η πλημμελής εφαρμογή των μέτρων που είχαν ανακοινωθεί κατά το πρώτο κύμα. Η υποστελέχωση των κτηνιατρικών υπηρεσιών και η απουσία συντονισμένου σχεδίου έκτακτης ανάγκης δημιούργησαν πρόσφορο έδαφος για τη διατήρηση του ιού στο περιβάλλον. Ο ίδιος επισημαίνει πως ούτε οι απολυμάνσεις, ούτε οι θανάτωσεις ζώων εφαρμόστηκαν επαρκώς σε όλες τις περιπτώσεις, επιτρέποντας την επιβίωση του ιού σε εξοπλισμούς και εγκαταστάσεις.
Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το ενδεχόμενο εφαρμογής εμβολιασμού, που κατά τον ίδιο, ενδέχεται να οδηγήσει σε ενδημικότητα της ευλογιάς, όπως συνέβη στο παρελθόν με τη βρουκέλλωση, επηρεάζοντας σοβαρά τις εξαγωγές προϊόντων, όπως η φέτα, σε τρίτες χώρες.
Ο Γιώργος Αρσένος τονίζει πως η λύση βρίσκεται στη στενή συνεργασία όλων των εμπλεκομένων —κτηνιάτρων, κτηνοτρόφων, κρατικών φορέων— και την εφαρμογή στοχευμένων αλλά και καθολικών μέτρων βιοασφάλειας. Παράλληλα, καλεί την Πολιτεία να ενισχύσει άμεσα τις κτηνιατρικές υπηρεσίες με προσωπικό και εξοπλισμό, ώστε να εντοπίζονται έγκαιρα ύποπτα κρούσματα και να εφαρμόζονται οι απαραίτητες δράσεις.
Η επανεμφάνιση της ευλογιάς αναδεικνύει για άλλη μια φορά την ανάγκη για σοβαρό σχεδιασμό στη διαχείριση των επιζωοτιών, πριν η κατάσταση οδηγήσει σε πλήρη απώλεια ελέγχου και περαιτέρω αποδυνάμωση της ελληνικής αγροδιατροφικής παραγωγής.
