Άνευ ουσιαστικού αποτελέσματος φαίνεται πως πραγματοποιήθηκε η χθεσινή συνάντηση του υπουργού Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα και των διοικήσεων των ελληνικών τραπεζών με τις δύο πλευρές να ανανεώνουν το ραντεβού τους για τις επόμενες εβδομάδες προκειμένου οι τράπεζες, αφού λάβουν υπ’ όψιν τους τις νέες, αυστηρές συστάσεις του οικονομικού επιτελείου να επανέλθουν με συγκεκριμένες προτάσεις για την στήριξη των συνεπών δανειοληπτών.
Εκείνο που προκάλεσε εντύπωση ωστόσο, ήταν το ψυχρό κλίμα που χαρακτήρισε την χθεσινή συνάντηση, καθώς κορυφαίο στέλεχος του Υπουργείου Οικονομικών, τόνισε μετά το πέρας της συνάντησης ότι «έχουμε κάνει ό,τι μπορούμε» αλλά οι τράπεζες «φαίνεται να μην έχουν αντιληφθεί το μέγεθος του προβλήματος» για να προσθέσει ότι «τα πράγματα δεν θα είναι εύκολα το επόμενο διάστημα γεγονός που οι τράπεζες θα πρέπει να το καταλάβουν».
Εξήγησε πως μπορεί η Ελλάδα να επιδεικνύει ανθεκτικότητα με την έννοια της πρόβλεψης για βραδύτερη μεν άνοδο του ΑΕΠ αλλά και θετικό πρόσημο το 2023, ωστόσο το επόμενο διάστημα λόγω της πορείας που θα έχει η παγκόσμια οικονομία και το κόστος δανεισμού η κατάσταση θα χειροτερεύσει και θα πρέπει να υπάρχει ετοιμότητα.
Διάσταση απόψεων
Πηγές με γνώση των όσων συζητήθηκαν κατά την χθεσινή συνάντηση κάνουν λόγο για διάσταση απόψεων μεταξύ ΥΠΟΙΚ – τραπεζών. Και αυτό γιατί το μεν υπουργείο φαίνεται να εξετάζει την υιοθέτηση, με τις απαραίτητες προσαρμογές, του «ισπανικού μοντέλου» που συμφωνήθηκε στις αρχές της εβδομάδας (αφορά χαμηλά εισοδήματα και προβλέπει περίοδο χάριτος ως πέντε έτη και επιμήκυνση αποπληρωμής μέχρι επτά χρόνια) οι δε τράπεζες αντιπροτείνουν ένα πρόγραμμα τύπου «Γέφυρα» που θα επιδοτεί το επιτόκιο.
Μάλιστα η επιχειρηματολογία από πλευράς των τραπεζών αναφέρει ότι λύσεις όπως το «πάγωμα» και η μακροχρόνια επιμήκυνση του δανείου, μπορεί να δίνει μια πρόσκαιρη ανάσα στον δανειολήπτη ωστόσο κατατάσσει αυτόματα τα ενήμερα δάνεια σε μη εξυπηρετούμενα γεγονός που αυτομάτως σημαίνει ότι οι τράπεζες θα πρέπει να σχηματίσουν νέες προβλέψεις «καίγοντας» σημαντικά κεφάλαια.
Αντίθετα η εφαρμογή ενός ακόμη προγράμματος Γέφυρα, στα πρότυπα των δύο πετυχημένων μοντέλων της πανδημίας, με επιδότηση από το κράτος, διατηρεί τα δάνεια ενήμερα, το πιστωτικό προφίλ των δανειοληπτών σταθερό και τους ισολογισμούς των τραπεζών ισχυρούς.
Το οικονομικό επιτελείο πάντως διεμήνυσε στην πλευρά των τραπεζών, ότι μέχρι να επιστρέψουν με συγκεκριμένες προτάσεις, θα πρέπει να προχωρήσουν σε συγκεκριμένες πράξεις που θα έχουν επίκεντρο τη στήριξη των ενήμερων δανειοληπτών μέσα από ρύθμιση δανείων, αλλά και δανείων που ενώ είχαν ρυθμιστεί, μπήκαν σε καθυστέρηση. Παράλληλα θα πρέπει να επανεξετάσουν και την τιμολογιακή τους πολιτική σε ότι αφορά τόσο στις χορηγήσεις όσο και στις καταθέσεις (αύξηση επιτοκίων) και στις προμήθειες. Επίσης απαιτείται επιτάχυνση και στο θέμα του εξωδικαστικού μηχανισμού, αλλά και των ρυθμίσεων δανείων.
Η πρωθυπουργική εξαγγελία
Η Σύσκεψη έγινε σε συνέχεια της προχθεσινής εξαγγελίας του Πρωθυπουργού για σχέδιο παρέμβασης σε ενήμερους δανειολήπτες, δίνοντας εντολή στον Υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα να ξεκινήσει συζητήσεις με τις τράπεζες για το εν λόγω πεδίο. Ο ΥΠΟΙΚ σε συνέντευξή του χθες αναφέρθηκε στις πιέσεις που δέχονται όχι μόνο οι ενήμεροι δανειολήπτες, αλλά και όσοι δεν είναι κακοπληρωτές αλλά έχουν καθυστερήσεις λόγω οικονομικών δυσκολιών γιατί έχει αυξηθεί το κόστος αποπληρωμής του δανείου τους αλλά όχι των εισοδημάτων.
Παρόλα αυτά, έκανε σαφές ότι οι συνθήκες δεν είναι ανάλογες με αυτές πανδημίας δημοσιονομικά και, κατά συνέπεια, η όποια απόφαση θα πρέπει να ληφθεί και ανάλογα με το αν υπάρχει το δημοσιονομικό περιθώριο. «Αξιολογούνται όλες οι δυνητικές παρεμβάσεις που μπορούμε να κάνουμε λαμβάνοντας υπόψη και τον υφιστάμενο δημοσιονομικό χώρο, γιατί δεν υπάρχει η δημοσιονομική ευελιξία του παρελθόντος» είπε.
«Οι τράπεζες να διευρύνουν την περίμετρο των δυνητικών των χρηματοδοτήσεων πελατών έτσι ώστε να στηρίξουν ακόμα περισσότερο τις επιχειρήσεις» επισήμανε. Ο υπουργός δήλωσε επίσης πως «οι τράπεζες έπρεπε να τρέξουν πιο γρήγορα τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης των οφειλών» και ανέφερε πως η κυβέρνηση συνεχίζει να πιέζει τα πιστωτικά ιδρύματα ώστε να τρέξει καλύτερα.
Περιγράφοντας την ατζέντα των συζητήσεων με τους τραπεζίτες αναφέρθηκε στα ζητήματα της πιστωτικής επέκτασης, του εξωδικαστικού μηχανισμού της τιμολογιακής πολιτικής των καταθέσεων και των προμηθειών αλλά και του ζητήματος της αύξησης του κόστους δανεισμού των πολιτών.
Εκτιμάται πάντως ότι πριν την επόμενη συνάντηση με το υπουργό Οικονομικών, οι διοικήσεις των Ελληνικών τραπεζών θα έχουν την ευκαιρία να συζητήσουν το θέμα με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον οικονομικό σύμβουλο του πρωθυπουργού Αλεξ Πατέλη στο περιθώριο του Ελληνικού Επενδυτικού Συνεδρίου που θα πραγματοποιηθεί στις 28 και 29 Νοεμβρίου 2022 στο Λονδίνο και το οποίο διοργανώνει το Χρηματιστήριο Αθηνών, σε συνεργασία με τις τέσσερις συστημικές τράπεζες.