Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η διαδικασία οριστικοποίησης του Κτηματολογίου, με στόχο την ολοκλήρωσή του έως το τέλος του 2025. Ωστόσο, η επιτάχυνση των διαδικασιών μέσα από τη λεγόμενη Fast Track διαδικασία ελλοχεύει σοβαρούς κινδύνους για χιλιάδες ιδιοκτήτες, οι οποίοι κινδυνεύουν να χάσουν την περιουσία τους χωρίς καν να το γνωρίζουν. Τα προβλήματα συχνά αποκαλύπτονται κατά τη μεταβίβαση ενός ακινήτου ή την έκδοση οικοδομικής άδειας.
Η μετάβαση από το σύστημα των Υποθηκοφυλακείων στο σύγχρονο, ψηφιοποιημένο Κτηματολόγιο έχει πλέον ξεκινήσει σε πολλές περιοχές. Παράλληλα, τα νέα Κτηματολογικά Γραφεία έχουν τεθεί σε λειτουργία, συγκεντρώνοντας πλήθος ερωτημάτων από πολίτες που αδυνατούν να παρακολουθήσουν τη διαδικασία λόγω έλλειψης τεχνογνωσίας ή εξοικείωσης με την ορολογία.
Εκατοντάδες ιδιοκτήτες απευθύνονται σε δικηγόρους, μηχανικούς και συμβολαιογράφους ζητώντας διευκρινίσεις και βοήθεια, προκειμένου να προστατεύσουν αποτελεσματικά τα περιουσιακά τους δικαιώματα. Είναι κρίσιμο να γνωρίζει κάθε ιδιοκτήτης τι έχει καταχωρηθεί για το ακίνητό του, ώστε να διορθώσει έγκαιρα τυχόν λάθη.
Τι αλλάζει με την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης
Με το πέρας της κτηματογράφησης σε μια περιοχή, καταργείται το σύστημα των Υποθηκοφυλακείων και τίθεται σε πλήρη λειτουργία το ενιαίο σύστημα του Κτηματολογίου. Πλέον, η νομική και η τεχνική πληροφορία (όρια, εμβαδά, τοποθεσία ακινήτου) καταγράφονται σε μια κοινή ψηφιακή βάση δεδομένων: το Σύστημα Πληροφορικής Εθνικού Κτηματολογίου (ΣΠΕΚ).
Τα κρίσιμα σημεία που πρέπει να προσέξουν οι ιδιοκτήτες
Πολλά ακίνητα εξακολουθούν να εμφανίζονται ως «Αγνώστου Ιδιοκτήτη», είτε επειδή δεν δηλώθηκαν εγκαίρως είτε λόγω παραμέλησης «δευτερευόντων» δικαιωμάτων, όπως ο αέρας της οικοδομής, η δουλεία διόδου ή η θέση στάθμευσης. Επιπλέον, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου ένας κληρονόμος δεν υπέβαλε δήλωση, οδηγώντας στην έμμεση συνιδιοκτησία με το Δημόσιο.
Ειδική προσοχή απαιτείται και για το δικαίωμα υψούν (αέρας), το οποίο συχνά παραλείπεται, με συνέπεια να εγγράφεται το Δημόσιο ως συνιδιοκτήτης της πολυκατοικίας.
Πώς γίνονται οι διορθώσεις – Δικαστικά και εξωδικαστικά
Οι διορθώσεις εγγραφών μπορούν να πραγματοποιηθούν είτε εξωδικαστικά είτε με προσφυγή στα δικαστήρια:
Εξωδικαστικές διορθώσεις περιλαμβάνουν:
-
Σφάλματα σε προσωπικά στοιχεία, συμβόλαια ή εμβαδά.
-
Λανθασμένα γεωμετρικά χαρακτηριστικά (όρια, συντεταγμένες).
-
Νέες καταχωρίσεις λόγω μεταβίβασης ή δικαστικής/διοικητικής πράξης.
-
Διορθώσεις χαρακτηρισμών (π.χ. δασικού ακινήτου) μετά τους δασικούς χάρτες.
-
Αποφάσεις επιτροπών ενστάσεων.
Δικαστικές διορθώσεις απαιτούνται:
-
Όταν αμφισβητείται εμπράγματο δικαίωμα (π.χ. εγγραφή υπέρ τρίτου ή του Δημοσίου).
-
Όταν το ακίνητο καταχωρήθηκε ως «Αγνώστου Ιδιοκτήτη».
-
Όταν έχει καταχωρηθεί υπέρ του Δημοσίου και δεν υπάρχει συναίνεση για εξωδικαστική διόρθωση.
Στις περιπτώσεις αυτές, οι ιδιοκτήτες πρέπει να απευθυνθούν στο αρμόδιο Πρωτοδικείο και να κινηθούν είτε με αναγνωριστική/διεκδικητική αγωγή είτε μέσω της διαδικασίας Εκούσιας Δικαιοδοσίας.
Συμπέρασμα
Η σωστή καταγραφή της ιδιοκτησίας στο Κτηματολόγιο δεν είναι απλώς μια γραφειοκρατική υποχρέωση αλλά προϋπόθεση για την ασφαλή αξιοποίηση της περιουσίας. Όσοι ιδιοκτήτες δεν κινηθούν έγκαιρα, κινδυνεύουν να βρεθούν αντιμέτωποι με δυσάρεστες εκπλήξεις, ακόμα και με απώλεια περιουσιακών στοιχείων υπέρ του Δημοσίου.
Η έγκαιρη ενημέρωση και η αναζήτηση επαγγελματικής υποστήριξης είναι το «κλειδί» για την αποφυγή μελλοντικών νομικών και οικονομικών προβλημάτων.
