Καταργήθηκε το πιστοποιητικό που βεβαιώνει ότι δεν υπάρχει οφειλή φόρου κληρονομιάς ή δωρεάς ή γονικής παροχής σε περιπτώσεις κατά τις οποίες μεταβιβάζονται με πώληση ακίνητα που αποκτήθηκαν από τους πωλητές με κληρονομιά ή δωρεά ή γονική παροχή.
Ήδη δόθηκε εντολή στις εφορίες να μην εκδίδουν πιστοποιητικό φόρου κληρονομιάς δωρεάς ή γονικής παροχής για συγκεκριμένες περιπτώσεις, περιορίζοντας με τον τρόπο αυτό τη γραφειοκρατία στις μεταβιβάσεις ακινήτων. Επιπλέον, προβλέπεται και παραγραφή όλων των υποθέσεων φορολογίας κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών για τις οποίες η φορολογική υποχρέωση γεννήθηκε πριν την 1η-1-2008.
Πρόκειται για δυο σημαντικές βελτιώσεις που έγιναν πρόσφατα στην φορολογική νομοθεσία που ανοίγουν τον δρόμος σε μπλοκαρισμένες μεταβιβάσεις ακινήτων. Δεν είναι όμως μόνο αυτές. Το σύνολο τους περιλαμβάνεται στην εγκύκλιο Ε.2020/2023 του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) Γεωργίου Πιτσιλή που προβλέπει τα εξής:
Καταργείται η υποχρέωση των συμβολαιογράφων για επισύναψη του πιστοποιητικού του άρθρου 105 του ν. 2961/2001 στα συμβόλαια μεταβίβασης ακινήτων κατά τις αγοραπωλησίες. Κατά τη σύνταξη συμβολαιογραφικού εγγράφου με το οποίο μεταβιβάζεται η κυριότητα ακινήτου ή συνιστώνται εμπράγματα δικαιώματα από πώληση ακινήτου το οποίο αποκτήθηκε αιτία θανάτου, δωρεάς ή γονικής παροχής, δεν απαιτείται πλέον προσάρτηση του πιστοποιητικού του άρθρου 105 (περί μη οφειλή φόρου κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής) στο συμβόλαιο, αλλά θα γίνεται αναφορά από τον συμβολαιογράφο στο συμβόλαιο ότι έχει υποβληθεί από τον υπόχρεο η σχετική δήλωση (φόρου κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής).
Καταργείται η διαδικασία παρακράτησης από τον συμβολαιογράφο του επιμεριστικά αναλογούντος φόρου κληρονομιάς και δωρεάς κατά την πώληση ακινήτου. Πλέον η οφειλή ενσωματώνεται στη συνολική οφειλή της φορολογικής ενημερότητας και ως εκ τούτου δεν χρειάζεται να γίνεται από τους συμβολαιογράφους.
Καταργείται η ευθύνη του τελευταίου κατόχου κληρονομιαίου ακινήτου, στον οποίο έχει περιέλθει το ακίνητο. Συγκεκριμένα ορίζεται ότι απαλλάσσεται από την αλληλέγγυα με τον αρχικό υπόχρεο ευθύνη, ο τελευταίος κάτοχος, ο οποίος έχει το βαρυνόμενο με φόρο κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής ακίνητο. Δηλαδή ο τελευταίος κάτοχος (αγοραστής του ακινήτου), δεν ευθύνεται πλέον για την πληρωμή του τυχόν φόρου κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής, ο οποίος έχει βεβαιωθεί εις βάρος του πωλητή του ακινήτου. Η ευθύνη του τελευταίου κατόχου εξακολουθεί να ισχύει στις λοιπές περιπτώσεις και ειδικότερα όταν ο τελευταίος κάτοχος έχει αποκτήσει το ακίνητο με σύμβαση δωρεάς ή γονικής παροχής.
Διευρύνονται οι περιπτώσεις απόδοσης κινητών περιουσιακών στοιχείων από τράπεζες, εταιρείες, λοιπές νομικές οντότητες κ.ά. με παρακράτηση του φόρου κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών από τα πρόσωπα αυτά και απόδοσή του στη φορολογική διοίκηση.
Παραγράφεται το δικαίωμα του Δημοσίου σε υποθέσεις φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και κερδών από τυχερά παίγνια με χρόνο φορολογίας μέχρι 31/12/2008, για τις οποίες δεν απαιτείται πιστοποιητικό του άρθρου 105 του ν. 2961/2001. Ειδικότερα, σε υποθέσεις με χρόνο γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης μέχρι και την 31-12-2008 το δικαίωμα του Δημοσίου για την επιβολή των φόρων κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και κερδών από τυχερά παίγνια έχει παραγραφεί. Για τις ανωτέρω υποθέσεις, εάν τυχόν εκκρεμούν στις ΔΟΥ δηλώσεις (αρχικές ή τροποποιητικές) φόρου κληρονομιάς, δωρεάς και γονικής παροχής, οι οποίες κατά την 28/3/2023 δεν έχουν διεκπεραιωθεί και δεν έχουν χρησιμοποιηθεί για τη σύνταξη συμβολαιογραφικής πράξης, καμία ενέργεια δεν γίνεται από τις εφορίες και οι σχετικές δηλώσεις τίθενται στο αρχείο. Επίσης, για τις ανωτέρω υποθέσεις από την 28/3/2023 δεν μπορεί να εκδοθεί εντολή ελέγχου ή να διενεργηθεί έλεγχος ή να κοινοποιηθούν πράξεις προσδιορισμού φόρου, ενώ οι υποθέσεις που τυχόν εκκρεμούν για φορολογικό έλεγχο τίθενται στο αρχείο.
