Η χρηματοδότηση μέσω δωρεάς, έργων αποκατάστασης αρχαιολογικών χώρων και πολιτιστικών υποδομών στη Θεσσαλία, είναι το αντικείμενο του Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ του υπουργείου Πολιτισμού και της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, που υπεγράφη από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και την πρόεδρο της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ) Μελίνα Τραυλού, την Τέταρτη 26 Ιουνίου, στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Φαλάνης, στη Λάρισα.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, το Μνημόνιο αφορά σε έργα αποκατάστασης χώρων ιδιαίτερης αρχαιολογικής, ιστορικής και θρησκευτικής σημασίας και τοπωνύμια συνυφασμένα με την πολιτιστική ταυτότητα της περιοχής και των κατοίκων της, όπως ο αρχαιολογικός χώρος Σέσκλου, ο Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου στη Φαλάνη, το Αθανασάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου και την Ιερά Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών Πηλίου, με εκτιμώμενο προϋπολογισμό που ανέρχεται στα 9,5 εκατ. ευρώ.
Η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών υποστηρίζει το ΥΠΠΟ στην υλοποίηση των αναγκαίων έργων αποκατάστασης στην Περιφέρεια της Θεσσαλίας, μετά την καταστροφική επέλαση του Daniel, και ταυτόχρονα ανταποκρινόμενη στο κάλεσμα του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, συγκέντρωσε χρηματικό ποσό άνω των 50 εκατ. από δωρεές των μελών του ελληνικού εφοπλισμού.
Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη μετά την υπογραφή του Μνημονίου δήλωσε: «Κυρία Τραυλού, θέλω ειλικρινά να σας ευχαριστήσω εκ μέρους του υπουργείου Πολιτισμού, της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λαρίσης, γιατί είστε σήμερα εδώ, πρωτίστως. Και είστε σήμερα εδώ για να προσφέρετε το φιλί της αποκατάστασης σε τέσσερα σημαντικά μνημεία. Είμαστε εδώ, στον ‘Αγιο Νικόλαο Φαλάνης, και σας υποδεχόμαστε όλους, μαζί με τον υφυπουργό, μαζί με τον βουλευτή Λαρίσης, τον Σεβασμιώτατο, τους ιερείς, τον δήμαρχο, όλες τις τοπικές αρχές, τη Γερόντισσα από το μοναστήρι των Ταξιαρχών, σε έναν τόπο που, πριν από μερικούς μήνες, όταν ήρθαμε εδώ, δεν είχε καμία σχέση με αυτό που βλέπετε σήμερα (…) Δεν είναι η πρώτη φορά που οι Έλληνες καραβοκύρηδες βοηθάνε τον τόπο, βοηθάνε την πατρίδα. Αυτό ξεκινά από την Ελληνική Επανάσταση (…) Οι Έλληνες εφοπλιστές, όλα αυτά τα χρόνια, δυο αιώνες και πάνω, έχουν συμβάλει στην αποκατάσταση της Ελλάδας στις δύσκολες στιγμές της. Κι αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάμε, όλοι μας, είναι ότι χάρη στην ελληνική σημαία στα καράβια η χώρα έχει μια τεράστια δύναμη και τεράστια επιρροή στον παγκόσμιο χώρο (…) Υπό την πρωθυπουργία του Κυριάκου Μητσοτάκη, το υπουργείο Πολιτισμού συνεργάζεται με τους Έλληνες επιχειρηματίες, με τους Έλληνες εφοπλιστές, σε μια σχέση έντιμη, διαφανή και ειλικρινή και με τη δική τους συμβολή καταφέρνουμε να κάνουμε πολύ πιο γρήγορα έργα (…) Σήμερα, λοιπόν, αισθανόμαστε μεγάλη χαρά γιατί, και με τη σύμπραξη του υπουργείου Πολιτισμού με την Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών και με τη γενναία χορηγία τους, μπορεί ο ‘Αγιος Νικόλας, προστάτης άλλωστε των ναυτικών μας, να αποκατασταθεί στο συντομότερο χρονικό διάστημα, Σεβασμιώτατε, και εύχομαι από καρδιάς να είμαστε όλοι εδώ, να έχουμε υγεία, για να τελέσετε τα θυρανοίξια».
Η πρόεδρος της ΕΕΕ Μελίνα Τραυλού δήλωσε: «Κυρία Υπουργέ, σας ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια και για την άριστη συνεργασία. Ο ελληνικός εφοπλισμός, όπως γνωρίζετε, διαχρονικά έχει θέσει – τόσο ατομικά, όσο και συλλογικά – τον πολιτισμό στο επίκεντρο της προσφοράς του στην πατρίδα. Για εμάς, η προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς αποτελεί ευθύνη εθνική. Η ανάδειξη της δύναμης του πολιτισμού μας από γενιά σε γενιά, δεν θωρακίζει μόνο το παρελθόν μας, αλλά κυρίως το μέλλον μας, το μέλλον των επόμενων γενεών Ελληνίδων και Ελλήνων.
Στο πλαίσιο αυτό, θα ήθελα, εδώ, στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Φαλάνης, να ανακοινώσω ότι το σχέδιο δράσης της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών για τη στήριξη της Θεσσαλίας θα ονομαστεί – τιμής ένεκεν – “Άγιος Νικόλαος”. Ο προστάτης ‘Αγιος των ναυτικών μας, που βρίσκεται πάντα πλάι μας, σε κάθε πλοίο μας, στις θάλασσες του κόσμου. Ο ‘Αγιος Νικόλαος, αποτελεί σύμβολο πίστης της Ναυτιλίας των Ελλήνων, άρα και το καλύτερο σύμβολο για έργα που κάνουν πράξη την πίστη μας στο κοινό καλό, στο όραμά μας “Ναυτιλία και Κοινωνία Πάντα Μαζί”».
Όπως αναφέρει η ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, κάθε έργο που θα υλοποιηθεί στο πλαίσιο της συνεργασίας θα αποτελέσει αντικείμενο αντίστοιχης διμερούς σύμβασης, με όρους και προϋποθέσεις κοινής αποδοχής εκ μέρους του υπουργείου Πολιτισμού και της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών. Τα έργα αφορούν σε:
Αρχαιολογικός χώρος Σέσκλου (ΠΕ Μαγνησίας)
Εκ των σημαντικότερων νεολιθικών οικισμών της Ευρώπης (7.000 π.Χ.) υπέστη σημαντικές φθορές από την κακοκαιρία Daniel. Διαπιστώθηκαν καταρρεύσεις τοίχων, ενώ έντονες νεροσυρμές δημιούργησαν υποσκαφές που απειλούν στην τω χρόνω τις νεολιθικές οικίες. Φθορές υπέστησαν και οι υποδομές του αρχαιολογικού χώρου για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών. Σημειωτέον ότι από τον ίδιο αρχαιολογικό χώρο «πέρασε» και η φωτιά του Αυγούστου 2023.
Ναός Αγίου Νικολάου στη Φαλάνη (ΠΕ Λάρισας)
Ο ναός του Αγίου Νικολάου στη Φαλάνη αποτελεί νεώτερο μνημείο, ιδιαίτερα αγαπητό στην τοπική κοινωνία, και χρονολογείται τον 19ο αιώνα. Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ο αγιογραφικός διάκοσμος του ναού, του 1862. Εξ αιτίας της κακοκαιρίας Daniel κατέρρευσε ο νότιος τοίχος του οικοδομήματος, ενώ καταστράφηκε μέρος της στέγης τους. Το μνημείο είναι πολύ αγαπητό στην τοπική κοινωνία.
Αθανασάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου (ΠΕ Μαγνησίας)
Το κτήριο του Μουσείου αντιμετώπισε προβλήματα με εισροή υδάτων κατά μήκος του αρμού ένωσης του παλαιού κτηρίου, του 1902, με το νεότερο, του 2004, τα οποία αποκαταστάθηκαν. Όμως, τα προβλήματα υφίστανται, καθώς στον αύλειο χώρο του Μουσείου παραμένουν οι εργοταξιακοί οικίσκοι, στους οποίους φιλοξενούνται προσωρινά εργαστήρια συντήρησης και αποθήκες. Παράλληλα, είναι επιτακτική η αντικατάσταση των μεγάλων πεύκων του προαύλιου χώρου του Μουσείου, με άλλα είδη πυράντοχων δέντρων. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά τα προβλήματα αυτα απαιτείται η δημιουργία χώρων για τις υποστηριχτικές λειτουργίες του Μουσείου και η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου του.
Ιερά Μονή Ταξιαρχών Πηλίου (ΠΕ Μαγνησίας)
Μεταβυζαντινό Μοναστήρι με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το παλαιό Καθολικό του και τις αντίστοιχες πτέρυγες. Στο Καθολικό, την άνοιξη 2023, ολοκληρώθηκε το έργο της στερέωσης και της ανακατασκευής του τρούλου του από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού. Παρά τα ακραία φαινόμενα του Daniel, το Καθολικό άντεξε, όχι όμως και οι παλαιές πτέρυγες.