Έρχεται πακέτο μέτρων για την οικονομική στήριξη των συνταξιούχων της χώρας από την κυβέρνηση, το οποίο θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην αντιπροσωπεία των συνταξιούχων στην συνάντησή τους.
Πρόκειται για κυβερνητικές παρεμβάσεις που ήδη υλοποιούνται ή πρόκειται να εφαρμοστούν το 2023 σε μία προσπάθεια να υψωθεί ένα ανάχωμα στην ακρίβεια και στη συρρίκνωση των εισοδημάτων.
Τα μέτρα
Τα μέτρα τα οποία πρόκειται να εφαρμοστούν είναι δέκα και είναι τα εξής:
- Αύξηση συντάξεων έως 6% από 1-1-2023: Το ακριβές ύψος θα κλειδώσει μέσα στους επόμενους μήνες καθώς θα εξαρτηθεί από το ποσοστό της ανάπτυξης αλλά και του πληθωρισμού. Η αύξηση δεν θα δοθεί σε όσους συνταξιούχους παίρνουν τη λεγόμενη προσωπική διαφορά, εφόσον αυτή ξεπερνάει το ποσόν της αύξησης. Διευκρινίζεται ότι οι νεότεροι συνταξιούχοι, μετά το 2016 δεν παίρνουν προσωπική διαφορά.
- Κατάργηση εισφοράς αλληλεγγύης: Από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης θα επωφεληθούν συνταξιούχοι με συντάξεις πάνω από 12.000 ευρώ. Ο συντελεστής για εισοδήματα από 12.000,01 έως 20.000 ευρώ είναι 2,2%, ανεβαίνει στο 5% για ποσά 20.00,01 – 30.000 ευρώ, στο 6,5% για 30.000,01 – 40.000 ευρώ και στο 7,5% για 40.000,01 – 65.000 ευρώ, στο 9% για 65.000,01 – 220.000 και στο 10% για υψηλότερα εισοδήματα. Για παράδειγμα, ένας συνταξιούχος των 18.000 ευρώ θα δει ελάφρυνση 132 ευρώ τον χρόνο.
- Μόνιμες αυξήσεις σε συνταξιούχους με 30 χρόνια ασφάλισης και άνω με τον ν. 4670/2020 (νόμος Βρούτση). Πάνω από 225.000 συνταξιούχοι είδαν μόνιμες αυξήσεις λόγω της αναπροσαρμογής των ποσοστών αναπλήρωσης. Οι αυξήσεις κυμαίνονται από 0,56% έως 7,21% (αναλόγως των χρόνων ασφάλισης) στο ανταποδοτικό τμήμα της σύνταξης.
- Ακύρωση των περικοπών σε όσους είχαν άθροισμα μηνιαίας κύριας και επικουρικής άνω των 1.300 ευρώ. Συνολική αύξηση εισοδήματος για 235.000 συνταξιούχους, που ανέρχεται στα 200 εκατ. ευρώ ετησίως. Η μεσοσταθμική μηνιαία σύνταξη των νέων συνταξιούχων επικουρικής γήρατος αυξήθηκε από 196 ευρώ (τέλος 2018) σε 222 ευρώ στο τέλος του 2021.
- Μείωση του «πέναλτι παράλληλης εργασίας» από 60% σε 30% για όσους συνταξιούχους εργάζονται.
- Αύξηση των συντάξεων που καταβάλλονται στα ορφανά τέκνα, καθώς πλέον δικαιούνται σύνταξη και από τους δύο γονείς σε ποσοστό 50%.
- Σημαντική μείωση της λεγόμενης «προσωπικής διαφοράς» για 550.000 συνταξιούχους με πάνω από 30 χρόνια ασφάλισης. Πρόκειται για παλαιούς συνταξιούχους (που είχαν συνταξιοδοτηθεί προ του νόμου Κατρούγκαλου) και οι οποίοι δεν είδαν μεν αυξήσεις στις συντάξεις τους από τον επανυπολογισμό του νόμου Βρούτση, είδαν όμως χάρη σε αυτόν τον νόμο μείωση (ροκάνισμα) της προσωπικής τους διαφοράς με αυξήσεις που δόθηκαν για το ’20, το ’21 και το ’22.
- Μείωση στο 9% από 22% του φορολογικού συντελεστή για ετήσια εισοδήματα από συντάξεις και μισθούς έως 10.000 ευρώ και κατά 1% για εισοδήματα άνω των 20.000 ευρώ.
- Καταβολή αναδρομικών ποσών στους δικαιούχους συνταξιούχους. Ως γνωστόν εκκρεμεί η απόφαση του ΣτΕ για τα κομμένα δώρα και τις επικουρικές.
- Επίσπευση έκδοσης συντάξεων και εφάπαξ με παράλληλη αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών του ΕΦΚΑ.
Απορρίφθηκαν οι προσφυγές
Παράλληλα το ΣτΕ απέρριψε τις προσφυγές των συνταξιούχων που ζητούσαν να ακυρωθεί η κυβερνητική απόφαση του 2020 και να εισπράξουν και τα αναδρομικά από τα Δώρα και τις επικουρικές.
Υπενθυμίζεται πως το 2020 η κυβέρνηση έδωσε τα αναδρομικά από τις μειώσεις των κύριων συντάξεων, οδηγώντας με την φόρμουλα αυτή σε απόσβεση τις αξιώσεις για τα αναδρομικά από Δώρα και επικουρικές.
Η απόφαση του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, που αναμενόταν ενάμιση χρόνο, κλείνει οριστικά και το τελευταίο μεγάλο κεφάλαιο του δικαστικού θρίλερ των αναδρομικών, που ξεκίνησε με τις περικοπές του 2012 και ολοκληρώνεται σήμερα, 10 χρόνια μετά.
Ελπίδες για όσους έχουν προσφύγει δικαστικά
Η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ δεν δίνει αναδρομικά από μειώσεις επικουρικών και κατάργηση Δώρων στους συνταξιούχους, παρά μόνο σε όσους είχαν προσφύγει δικαστικά μέχρι τις 31.7.2020, όταν και ψηφίστηκε η επίμαχη διάταξη που πλήρωσε τα αναδρομικά από τις κύριες, αποσβένοντας τις αξιώσεις για επικουρικές και δώρα.
Έτσι, διατηρούν ζωντανή την αξίωση για αναδρομικά 11μηνου από επικουρικές και δώρα μόνο όσοι είχαν προσφύγει δικαστικά γι αυτό το θέμα έως 31 Ιουλίου 2020. Σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών επί της κοινωνικής ασφάλισης, πρόκειται περίπου για 300.000 συνταξιούχους που είχαν προσφύγει δικαστικά έως τον Ιούλιο του 2020.
Χαμηλοσυνταξιούχοι
Παράλληλα, η Ολομέλεια του ΣτΕ εξαιρεί άλλη μια κατηγορία συνταξιούχων από την δικαστική… ταφόπλακα των αναδρομικών και αυτή η κατηγορία είναι οι χαμηλοσυνταξιούχοι που είχαν άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων κάτω από 1.000 ευρώ το 2012 και έτσι εξαιρέθηκαν από την πληρωμή των αναδρομικών των κύριων συντάξεων τον Οκτώβριο του 2020.
Όπως αναφέρει η απόφαση «διατηρούν τις αξιώσεις τους και μπορούν να διεκδικήσουν δικαστικά, εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές νόμιμες προϋποθέσεις, τα ποσά που αντιστοιχούν σε τυχόν περικοπές επικουρικών συντάξεων και στα καταργηθέντα επιδόματα εορτών και αδείας όσοι συνταξιούχοι δεν υπέστησαν περικοπή των κυρίων συντάξεών τους κατ’ εφαρμογή των νόμων 4051/2012 και 4093/2012 και, για το λόγο αυτό, δεν θα εισπράξουν με βάση το άρθρο 114 του ν. 4714/2020, αντίστοιχα ποσά».
Με άλλα λόγια οι χαμηλοσυνταξιούχοι που δεν πήραν το 2020 αναδρομικά από τις περικοπές των κύριων συντάξεων δεν έσβησαν τις διεκδικήσεις τους για αναδρομικά επικουρικών και Δώρων.
Ωστόσο στο τέλος του 2021 παραγράφησαν με τον κανόνα της 5ετίας οι αξιώσεις του 2016. Συνεπώς όσοι χαμηλοσυνταξιούχοι δεν έχουν προσφύγει έως τα τέλη του 2021 δεν μπορούν τώρα να διεκδικήσουν τα ποσά των Δώρων που έχασαν το 2012.
«Δημοσιεύτηκε από την Ολομέλεια του ΣτΕ η απόφαση που απέρριψε τις αιτήσεις ακυρώσεως των οργανώσεων των συνταξιούχων. Η απόφαση αυτή σημαίνει πως για το 11μηνο, αναδρομικά από την κατάργηση των δώρων και τις μειώσεις στις επικουρικές μπορούν πλέον να διεκδικήσουν μόνο όσοι είχαν ασκήσει δικαστικές αγωγές έως τον ιούλιο του 2020, πριν την ψήφιση του σχετικού νόμου», εξηγεί σε γνωστή ιστοσελίδα γνωστός εργατολόγος.
«Με τις αποφάσεις αυτές διαψεύστηκαν οι ελπίδες και οι προσδοκίες των συνταξιούχων και κατά την νομική μου άποψη πλέον τίθεται εν αμφιβόλω η σημασία και αξία μιας πιλοτικής δίκης», συμπληρώνει ο δικηγόρος.
Φτωχά αποτελέσματα
«Μεγάλη η αναμονή, φτωχά τα αποτελέσματα. Ετεκεν όρος και έτεκεν μην. Η περίληψη των αποφάσεων της Ολομέλειας του ΣτΕ, για την επιστροφή αναδρομικών σε επικούρηση και δώρα, δικαιολογεί πλήρως τις ρυθμίσεις του ν. 4714/2020: Δηλαδή την απόσβεση των αξιώσεων όσων δεν έχουν ασκήσει αγωγές. Και δικαιολογείται η Διοίκηση ότι νομίμως δεν σέβεται και δεν εφαρμόζει στο σύνολο των αποφάσεων αλλά αρκείται στην επιλεκτική εφαρμογή» επισημαίνει ο Λουκάς Αποστολίδης, νομικός με ειδίκευση σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης και πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής στην ίδια ιστοσελίδα.
Ειδικότερα:
Όσοι είχαν εκκρεμείς δίκες κατά τη δημοσίευση του νόμου (31/07/2020) συνεχίζουν τον δικαστικό αγώνα στα δικαστήρια ουσίας για να λάβουν εντόκως αναδρομικά 11μήνου σε επικούρηση και δώρα.
Όσοι δεν είχαν ασκήσει αγωγές πριν τις 31/07/2020, οι αξιώσεις τους για επιστροφή επικούρησης και δώρων αποσβέννυνται δια νόμου.
Οι αιτιάσεις μας για σεβασμό στο δεδικασμένο και την εφαρμογή των αποφάσεων των πολιτικών δικών από την εκτελεστική εξουσία εις ολόκληρον, απορρίφθηκαν με εσφαλμένες και αμφισβητούμενες αιτιολογίες.
Οι αιτιάσεις μας περί αντισυνταγματικότητας των ρυθμίσεων περί αποσβέσεως των αξιώσεων των συνταξιούχων δια νόμου απορρίφθηκαν αναιτιολόγητα και κατά παράβαση της ΕΣΔΑ.
Συμπέρασμα
Οι 350.000 περίπου συνταξιούχοι του ιδιωτικού τομέα που είχαν ασκήσει αγωγές θα συνεχίσουν τον δικαστικό αγώνα παρά τις αποφάσεις του ΣτΕ επί των πιλοτικών αγωγών των ετών 2015, 2019, 2020. Δικαστικός αγώνας ακόμη πολλών χρόνων, χωρίς καμία πρόνοια Δικαιοσύνης και Διοίκησης.
Οι 1 εκ. 300 χιλιάδες συνταξιούχοι που δεν είχαν ασκήσει αγωγές μέχρι την 31.07.2020, σύμφωνα με τις αποφάσεις 1403-7/22, έχουν αποσβεσθεί δια νόμου οι αξιώσεις τους για λόγους έκτακτους ανάγκης.
«Η επιλεκτική εφαρμογή των αποφάσεων από την εκτελεστική εξουσία δυστυχώς εσφαλμένα δικαιολογείται από τις εκδοθείσες αποφάσεις, ότι δήθεν δεν ισχύει το διαδικαστικό δεδικασμένο των πολιτικών δικών 2015, 2019, 2020. Ο τύπος τρώει την ουσία. Ο περιορισμός των χορηγούμενων αναδρομικών, σε όλους τους συνταξιούχους που έλαβαν αναδρομικά 11μήνου μόνο για σύνταξη, δικαιολογείται από τις ως άνω αποφάσεις στα πλαίσια του δικαίου της ανάγκης και των «έκτακτων μέτρων» δημοσιονομικού χαρακτήρα. Υπήρξαν και οι μειοψηφίες δικαστών που καυτηρίασαν τις ρυθμίσεις αυτές.
Φαίνεται το πνεύμα των πιλοτικών αγωγών να εξανεμίζεται και ο τύπος να υπερισχύει της ουσίας. Η ταλαιπωρία όσων έχουν ασκήσει αγωγές θα συνεχισθεί για χρόνια και η αποσυμφόρηση των δικαστηρίων θα αποτελεί όνειρο θερινής νυκτός. Ευτυχώς που δεν προχώρησαν και στην δικαιολόγηση της κατάργησης των εκκρεμών δικών και αρκέσθηκαν στην παραγραφή αξιώσεων 1.300.000 και πλέον δικαιούχων. Έχω τονίσει πολλές φορές ότι πρέπει να αλλάξουμε σελίδα, ως Πολιτεία και Δικαιοσύνη και να μην επικαλούμαστε συνεχώς το δίκαιο της ανάγκης με τα έκτακτα μέτρα. Καιρός να γίνει στόχος και μέτρο μας το Κράτος Δικαίου. Θα επανέλθουμε με τη δημοσίευση των κειμένων των αποφάσεων».