Σε μικρή ή μεγαλύτερη αναθεώρηση βασικών μεγεθών του προσχεδίου του προϋπολογισμού του 2023 οδηγεί η ταχεία άνοδος του πληθωρισμού που έφτασε τον Σεπτέμβριο στο 12%, διαμορφώνοντας το μέσο ετήσιο “εθνικό” πληθωρισμό στο εννεάμηνο στο 8,7%.
Η πρόβλεψη που ενσωματώθηκε στο προσχέδιο του προϋπολογισμού για μέσο ετήσιο πληθωρισμό 8,8% αφορά όρους εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή, ο οποίος χρησιμοποιεί άλλη στάθμιση για τα καύσιμα και τα τρόφιμα από αυτήν του εθνικού δείκτη τιμών καταναλωτή, με αποτέλεσμα τα δύο μεγέθη να έχουν διαφορά έως και 1% από μήνα σε μήνα.
Ωστόσο, το τρίμηνο Ιουλίου – Σεπτεμβρίου, λόγω του γενικευμένου κύματος των αυξήσεων, η διαφορά των δύο μετρήσεων έχει μειωθεί στο 0,6%. Έτσι, ο μέσος ετήσιος δείκτης τιμών καταναλωτή για το εννεάμηνο Οκτωβρίου 2021 – Σεπτεμβρίου 2022 έχει φτάσει από τα τέλη Σεπτεμβρίου στο 8,7% σε όρους εθνικού δείκτη τιμών καταναλωτή και στο 8,1% σε όρους εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή.
Συνεχίζονται οι ανατιμήσεις
Οι προβλέψεις θέλουν το κύμα των ανατιμήσεων να συνεχίζεται τόσο στα καύσιμα, τα οποία μπαίνουν πλέον σε περίοδο υψηλής κατανάλωσης λόγω της αλλαγής των καιρικών συνθηκών, όσο και στα τρόφιμα, όπου αναμένονται διαδοχικές ανατιμήσεις. Συνεπώς, ίσως και από το τέλος Οκτωβρίου, ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός (σε όρους εναρμονισμένου ΔτΚ) να ξεπεράσει την πρόβλεψη του ΥΠΟΙΚ. Στους περίπου 2,5 μήνες μέχρι και το τέλος του χρόνου, ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός αναμένεται να ξεπεράσει σε μέσα επίπεδα το 9% με κορύφωση το Δεκέμβριο, όταν θα καταναλωθεί και το δώρο του ιδιωτικού τομέα.
Η αλλαγή του ετήσιου πληθωρισμού φέρνει αλλαγές στα βασικά μεγέθη του προϋπολογισμού του 2022, αλλά και προσαρμογές και σε μέτρα τα οποία είναι δρομολογημένα να υλοποιηθούν το 2023.
Οι αλλαγές για το 2022
Σε ό,τι αφορά το 2022, η αύξηση του πληθωρισμού θα αλλάξει κατ’ αρχή το ονομαστικό ΑΕΠ που διαμορφώνεται ως γνωστό, από το πραγματικό ΑΕΠ σε σταθερές τιμές συν τον πληθωρισμό. Αν μάλιστα επαληθευτεί τελικά ότι η πραγματική ανάπτυξη θα φτάσει ή και θα ξεπεράσει το 6%, το ονομαστικό ΑΕΠ θα έχει αύξηση μεγαλύτερη από 16%. Αυτό, θα επηρεάσει αυτόματα το ύψος του χρέους ως προς το ΑΕΠ, το οποίο θα το δούμε έως και 3,5-4% χαμηλότερα από το 169,1% του ΑΕΠ που προβλέπει το προσχέδιο του προϋπολογισμού. Η δε αύξηση του ΑΕΠ πάνω από 5,3% αναμένεται να βελτιώσει ακόμη περισσότερο το πρωτογενές ισοζύγιο του προϋπολογισμού με το πρωτογενές έλλειμμα να είναι χαμηλότερο από το 1,7% του ΑΕΠ.
Ο υψηλότερος πληθωρισμός καυσίμων θα αυξήσει το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών πάνω από το 7,1% που αναφέρει το προσχέδιο του προϋπολογισμού. Επίσης, με πληθωρισμό πάνω από το 9% θα έχει απαλειφθεί τελείως, λόγω εξωγενών παραγόντων, και η μεγάλη αύξηση κατά 9% που δόθηκε φέτος στους κατώτερους μισθούς.
Οι αλλαγές για το 2023
Σε ό,τι αφορά το 2023, ο υψηλότερος του προβλεπόμενου πληθωρισμός του 2022 θα αυξήσει την πίεση για νέα μέτρα που θα καλύψουν μέρος της αύξησης, σε όλα τα ενεργειακά προϊόντα για το χειμώνα 2022 -2023.
Επίσης, μπορεί να εξασφαλίσει (σε συνδυασμό και με το υψηλότερο πραγματικό ΑΕΠ) οριακά αυξημένη του 7% ποσοστιαία αύξηση για το περίπου 1 εκατομμύριο συνταξιούχων, χωρίς προσωπική διαφορά. Τούτο με δεδομένο, ότι το ποσοστό της αύξησης, θα διαμορφωθεί από το μισό της αύξησης του ΑΕΠ και το μισό της ετήσιας αύξησης του πληθωρισμού.
Σε πιο πρακτικό επίπεδο, ένα πληθωρισμός που θα έχει φτάσει το 9% θα χρειαστεί περισσότερο χρόνο για να αποκλιμακωθεί στο 3%, όπως προβλέπει το προσχέδιο του προϋπολογισμού που κατατέθηκε μια εβδομάδα νωρίτερα στην Βουλή.