Κλείνουν ένα μετά το άλλο τα παράθυρα φοροδιαφυγής, ενώ την ίδια στιγμή γίνεται πιο εύκολη η ζωή για τους συνεπείς φορολογούμενους, μέσα από τις προσυμπληρωμένες δηλώσεις φόρου εισοδήματος και ΦΠΑ.
Η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με POS μπορεί να έλαβε μία μικρή παράταση, απόρροια της ελληνικής νοοτροπίας … τα αφήνουμε όλα για την τελευταία στιγμή αλλά σε καμία περίπτωση δεν ματαιώνεται ένα έργο που μπορεί να αλλάξει πολλά στην ελληνική οικονομία, κόβοντας ένα σημαντικό «κεφάλι» από την Λερναία Ύδρα της φοροδιαφυγής.
Όμως άλλες δύο κομβικής σημασίας παρεμβάσεις αλλάζουν τα δεδομένα στις σχέσεις φορολογούμενου και Εφορίας. Η πρώτη αφορά τις προσυμπληρωμένες δηλώσεις ΦΠΑ και η δεύτερη την αυτόματη υποβολή δηλώσεως για μισθωτούς ή συνταξιούχους, εφόσον οι ίδιοι το θελήσουν. Μάλιστα από την επόμενη χρονιά οι 8,5 εκατ. φορολογούμενοι θα λαμβάνουν εκκαθαριστικό από την Εφορία, χωρίς να χρειάζεται να υποβάλλουν φορολογική δήλωση.
Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Ότι εφόσον οι ίδιοι το επιθυμούν ή στην περίπτωση που υπάρχει κάποια μεταβολή που δεν έχει έρθει εις γνώση της Εφορίας, τότε και μόνο τότε, μπορεί να ασχοληθούν με την φορολογική τους δήλωση.
Τα πάντα θα είναι προσυμπληρωμένα όχι μόνο στο βασικό έντυπο της φορολογικής τους δήλωσης (Ε1) αλλά και στο έντυπο Ε3 για όσους ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα καθώς και στο Ε2 για όσους έχουν εισοδήματα από ακίνητη περιουσία.
Βέβαια μέχρι να φτάσουμε στο 2025, μεσολαβεί η φετινή περίοδος, όπου πάνω από 1 εκατ. φορολογούμενοι (μισθωτοί και συνταξιούχοι), εφόσον το επιθυμούν, η δήλωσή τους θα αποσταλεί στην ΑΑΔΕ … αυτόματα. Μοναδική προϋπόθεση είναι να μην κάνουν απολύτως τίποτε. Βέβαια υπάρχει και η δυνατότητα, στην αντίθετη περίπτωση, να αποστείλουν χειροκίνητα την φορολογική τους δήλωση, είτε αλλάζοντας κάποια στοιχεία ή αφήνοντάς τα ως έχει.
Σημειώνεται ότι η φορολογική διοίκηση λαμβάνει στοιχεία σήμερα που αφορούν τα εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις, τόκους καταθέσεων, φόρους που έχουν παρακρατηθεί, τα στοιχεία για κατοικίες και οχήματα, δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων, δάνεια και πιστωτικές κάρτες, στοιχεία καταναλωτικών δαπανών που πραγματοποιήθηκαν καθώς και συναλλαγές με ηλεκτρονικά μέσα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η φορολογική διοίκηση από εφέτος προχωρά και στο κλείδωμα των δηλώσεων ΦΠΑ (εσόδων και εξόδων). Στην ΑΑΔΕ θα υπάρχουν όλα εκείνα τα δεδομένα που απαιτούνται για την πλήρη αυτοματοποίηση του εντύπου Ε3 για όσους έχουν επιχειρηματική δραστηριότητα.
Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι τα MyDATA (ηλεκτρονικά βιβλία) έχουν συμβάλει στην αυτοματοποίηση των δηλώσεων καθώς και στον καλύτερο έλεγχο των συναλλαγών των επιχειρήσεων.
Μέσα από την ηλεκτρονική τιμολόγηση, η οποία τείνει να γίνει υποχρεωτική από το επόμενο έτος, η Εφορία θα έχει όλα τα στοιχεία που απαιτούνται, βάζοντας ένα τέλος στη γραφειοκρατία.
Βέβαια το μεγάλο και εμβληματικό έργο δεν είναι άλλο από την διασύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές. Πριν από λίγες ημέρες δόθηκε παράταση 1 συν 1 μήνα για την υποχρέωση των επιχειρήσεων να εμφανιστούν έτοιμες σε αυτή τους, την συμβατική υποχρέωση.
Σύμφωνα με την πρόσφατη ανακοίνωση από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών η πρόοδος του έργου μέχρι σήμερα είναι πολύ σημαντική, καθώς έχει αναβαθμιστεί το 85% των συστημάτων POS και ταμειακών, ενώ οι διασυνδέσεις ξεπέρασαν τις 60.000, με τα προγραμματισμένα ραντεβού τις αμέσως επόμενες ημέρες να ανέρχονται στις 20.000.
Οι νέες προθεσμίες
Όπως τονίζει το υπουργείο Οικονομικών, προκειμένου το έργο να ολοκληρωθεί χωρίς τεχνικά προβλήματα, δίνεται παράταση 1 μήνα, δηλαδή μέχρι την 31η Μαρτίου 2024, για όσες επιχειρήσεις δεν έχουν διασυνδέσει μέχρι σήμερα τα συστήματα τους. Μέσα σε αυτό το διάστημα, οι υπόχρεοι θα πρέπει να έρθουν σε επικοινωνία με τους εξουσιοδοτημένους τεχνικούς εγκατάστασης ταμειακών μηχανών προκειμένου να ολοκληρώσουν τη διαδικασία.
Σημειώνεται πως η παράταση αυτή μπορεί να επεκταθεί για έναν επιπλέον μήνα, δηλαδή μέχρι την 30η Απριλίου 2024:
* για εκείνες τις επιχειρήσεις που δεν κατάφεραν να βρουν διαθέσιμο ραντεβού εντός Μαρτίου, αλλά έχουν προγραμματισμένο ραντεβού με τεχνικό εγκατάστασης εντός Απριλίου. Τα ραντεβού θα πρέπει να δηλωθούν σε ειδική πλατφόρμα που θα τεθεί σε λειτουργία από την ΑΑΔΕ το δεύτερο 15νθήμερο του Μαρτίου.
* για τις επιχειρήσεις που θα δηλώσουν στο Μητρώο POS ότι πρόκειται να αντικαταστήσουν το ταμειακό τους σύστημα με κάποια από τις νέες διαθέσιμες λύσεις all in one, που δεν απαιτεί επιπλέον ενέργειες διασύνδεσης. Ήδη, έχουν εγκριθεί δύο πάροχοι ηλεκτρονικής τιμολόγησης με τέτοιες λύσεις και πολύ σύντομα αναμένονται πολύ περισσότερες.
Την ίδια στιγμή, το 2024 θα αυξηθεί η φορολογία σε ελεύθερους επαγγελματίες που δηλώνουν προκλητικά χαμηλά εισοδήματα, θα μειωθεί κατά 50% το τέλος επιτηδεύματος και θα πραγματοποιηθούν σαρωτικοί φορολογικοί έλεγχοι με νέα ηλεκτρονικά συστήματα και εκτεταμένες διασταυρώσεις.
Αύξηση αφορολόγητου
Η θεσμοθετημένη αύξηση του αφορολόγητου για τα παιδιά κατά 1.000 ευρώ δίνει οικονομική ανάσα μέσω φορολογικής ελάφρυνσης σε εκατομμύρια μισθωτούς και συνταξιούχους από 90 έως 220 ευρώ σε ετήσια βάση. Μάλιστα, λόγω της μειωμένης παρακράτησης φόρου σε μισθούς και συντάξεις, θα φανεί η εν λόγω φορολογική ελάφρυνση από τον πρώτο μήνα του νέου έτους. Η αύξηση του αφορολόγητου αφορά τα εισοδήματα που θα αποκτηθούν εντός του 2024. Κατά συνέπεια με εξαίρεση τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους που δουν αύξηση του μισθού λόγω της μειωμένης παρακράτησης φόρου, οι υπόλοιπες κατηγορίες φορολογουμένων, όπως είναι για παράδειγμα οι επαγγελματίες, θα πρέπει να περιμένουν το 2025 με την υποβολή της φορολογικής τους δήλωσης για να δουν την έκπτωση φόρου των 90 έως 220 ευρώ ανάλογα των αριθμό των τέκνων που προστατεύουν.
Μείωση τέλους επιτηδεύματος
Σημαντικά ανάσα θα λάβουν και οι ελεύθεροι επαγγελματίες καθώς με την υποβολή της εφετινής φορολογικής δήλωσης θα διαπιστώσουν μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 50% (στα 325 ευρώ από 650 ευρώ) ασχέτως αν δηλώνουν εισοδήματα υψηλότερα ή χαμηλότερα από το ελάχιστο τεκμαρτό καθαρό εισόδημα. Κατά το ίδιο ποσοστό μειώνεται το τέλος επιτηδεύματος και για κάθε υποκατάστημα των φυσικών προσώπων, (στα 300 ευρώ από 600 ευρώ που ίσχυε πέρυσι), ενώ από το 2025 το τέλος επιτηδεύματος αναμένεται να καταργηθεί.
Φορολογία ελεύθερων επαγγελματιών
Το νέο σύστημα φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών λαμβάνει ως σημείο αναφοράς τον κατώτατο μισθό, θεωρώντας ότι δεν μπορεί ένας ελεύθερος επαγγελματίας να έχει εισόδημα μικρότερο από έναν εργαζόμενο. Δηλαδή τα ποσά που υποχρεωτικά θα δηλώσουν εφέτος οι ελεύθεροι επαγγελματίες έως καθαρά κέρδη του 2023 δεν μπορεί να υπολείπονται των 10.920 ευρώ. Όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες δηλώνουν πάνω από το τεκμαρτό εισόδημα, θα έχουν ή μηδενική επίπτωση ή θα δουν μέχρι και μείωση των φορολογικών τους βαρών λόγω της σταδιακής κατάργησης του τέλους επιτηδεύματος. Να σημειωθεί ότι τα εισοδήματα από συντάξεις, όπως και από μισθωτή εργασία, αλλά και από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, συνυπολογίζονται για την κάλυψη του τεκμηρίου, ενώ προβλέπονται απαλλαγές, μειώσεις αλλά και εξαιρέσεις από το νέο τρόπο φορολογίας. Το ύψος του ελάχιστου εισοδήματος προσαυξάνεται ανάλογα με τα χρόνια της επαγγελματικής δραστηριότητας, το σύνολο της μισθοδοσίας και το ύψος του τζίρου της επιχείρησης με ανώτατο ποσό τις 50.000 ευρώ.
Αυστηρότερο καθεστώς στις βραχυχρόνιες μισθώσεις
Από 1.1.2024 τα φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν 3 ή περισσότερα ακίνητα σε βραχυχρόνια μίσθωση υποχρεούνται να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας (με ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές, τέλος επιτηδεύματος και ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο). Παράλληλα, επεκτείνεται το τέλος διαμονής παρεπιδημούντων σε όλους όσοι δραστηριοποιούνται στον κλάδο, ανεξαρτήτως πλήθους ακινήτων, ενώ επιβάλλεται νέο τέλος 1,5 ευρώ/ημέρα.Τέλος, τίθεται όριο 60 ημερών στη διάρκεια της μίσθωσης προκειμένου να λογίζεται ως βραχυχρόνια. Το όριο των 60 ημερών αφορά στη διάρκεια κάθε μίσθωσης ξεχωριστά.
Φορο-εκπτώσεις για ανακαινίσεις κατοικιών
Σημαντικές φορο-εκπτώσεις θα έχουν όσοι προχωρούν σε ανακαίνιση ή επισκευή του ακινήτου τους, καθώς πλέον θα λαμβάνονται υπόψη όχι μόνο το κόστος εργασίας αλλά και των υλικών. Όμως, η δαπάνη για τα υλικά που θα λαμβάνεται υπόψη για την φορο-έκπτωση θα περιορίζεται στο 1/3 της δαπάνης των εργασιών. Η συνολική έκπτωση φόρου μπορεί να ανέλθει σε 16.000 ευρώ και κατανέμεται σε πέντε έτη. Έτσι, για δαπάνη 13.000 ευρώ, όπου 4.500 ευρώ αφορούν υπηρεσίες και 8.500 ευρώ υλικά, η φορο-έκπτωση για τα υλικά περιορίζεται στα 1.500 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 1/3 της δαπάνης υπηρεσιών. Κατά συνέπεια, η συνολική φορο-έκπτωση φθάνει στο παραπάνω παράδειγμα στις 6.000 ευρώ ή 1.200 ευρώ τον χρόνο για τα επόμενο πέντε έτη.