Αυξημένος σε σχέση με πέρυσι είναι κατά μέσο όρο ο φόρος που καλούνται να πληρώσουν φέτος οι φορολογούμενοι με χρεωστικό εκκαθαριστικό. Τα στοιχεία από τις φορολογικές δηλώσεις που έχουν υποβληθεί μέχρι στιγμής, δείχνουν ότι ο μέσος φόρος έχει «απογειωθεί» ήδη στα 1.200 ευρώ καταγράφοντας αύξηση πάνω από 30% σε σύγκριση με πέρυσι σε αντίστοιχο αριθμό χρεωστικών φορο-δηλώσεων.
Μέχρι στιγμής έχουν υποβληθεί 2.226.295 φορολογικές δηλώσεις σε σύνολο περίπου 6,6 εκατ. δηλώσεων που υπολογίζεται ότι θα υποβληθούν φέτος με την «ακτινογραφία» να δείχνει τα εξής:
– Για 636.498 φορολογικές δηλώσεις ή το 28,59% του συνόλου, τα εκκαθαριστικά είναι χρεωστικά με το ποσό του φόρου να ανέρχεται συνολικά σε 760,96 εκατ. ευρώ εκατ. ευρώ και το μέσο φόρο να διαμορφώνεται στα 1.195 ευρώ.
– Για 476.206 δηλώσεις ή το 21,93% του συνόλου το εκκαθαριστικό είναι πιστωτικό με τη συνολική επιστροφή φόρου να ανέρχεται σε 148,36 εκατ. ευρώ ή 311,59 ευρώ κατά μέσο όρο.
– Μία στις δυο δηλώσεις που έχουν υποβληθεί είναι μηδενική.
Αυτό που πρέπει να γίνει σαφές είναι ότι η προθεσμία της 26ης Ιουλίου δεν ισχύει για 1,3 εκατομμύρια μισθωτούς και συνταξιούχους, που έχουν περιθώριο μόλις τριών εβδομάδων για να υποβάλλουν οι ίδιοι αρχική δήλωση Ε1.
Χρονοδιάγραμμα φορολογικών δηλώσεων
Από τις 2 Ιουλίου, στην περίπτωση που δεν την καταθέσουν έως την προηγούμενη ημέρα, η ΑΑΔΕ θα υποβάλει αυτόματα γι’ αυτούς τη φορολογική δήλωση.
Κατά συνέπεια:
-Μέχρι και τη Δευτέρα 1 Ιουλίου 2024 οι φορολογούμενοι πολίτες μπορούν να υποβάλουν αρχική δήλωση.
-Από την Τρίτη 2 Ιουλίου έως την Παρασκευή 26 Ιουλίου μπορούν να υποβάλουν τροποποιητική δήλωση χωρίς κυρώσεις (επέχει θέση αρχικής δήλωσης)
-Εάν η τροποποιητική δήλωση υποβληθεί μετά τις 26 Ιουλίου και προκύπτει αυξημένος φόρος για καταβολή, τότε θα προκύψουν πρόστιμα και προσαυξήσεις.
Σύμφωνα με την ΑΑΔΕ, ο φορολογούμενος μετά την έκδοση της οίκοθεν πράξης διοικητικού προσδιορισμού του φόρου, δύναται να ζητά την έκδοση πράξης διόρθωσης αυτής, με την υποβολή τροποποιητικής δήλωσης.
Η Φορολογική Διοίκηση εκδίδει πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου μόνο εφόσον κάνει αποδεκτή τη δήλωση.
Πρόστιμα
Όσοι χάσουν την προθεσμία και υποβάλουν εκπρόθεσμα δήλωση θα βρεθούν αντιμέτωποι με πρόστιμα.
Πέρυσι, με διάταξη νόμου καταργήθηκε το πρόστιμο των 100 ευρώ για εκπρόθεσμη υποβολή δήλωσης για φυσικά και νομικά πρόσωπα με μηδενικές , πιστωτικές ή χρεωστικές δηλώσεις εφόσον ο φόρος δεν ξεπερνά τα 100 ευρώ.
Πρόστιμα
Τα πρόστιμα που υποβληθούν στις εκπρόθεσμες δηλώσεις είναι:
-100 ευρώ στις εκπρόθεσμες αρχικές δηλώσεις των φυσικών προσώπων, εάν το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης είναι χρεωστικό με φόρο μεγαλύτερο από τα 100 ευρώ,
-250 ευρώ για τις εκπρόθεσμες δηλώσεις φυσικών και νομικών προσώπων με απλογραφικά βιβλία οι οποίες είναι χρεωστικές, με φόρο πάνω από 100 ευρώ,
-500 ευρώ για τις εκπρόθεσμες δηλώσεις φυσικών και νομικών προσώπων με διπλογραφικά βιβλία οι οποίες είναι χρεωστικές, με φόρο πάνω από 100 ευρώ.
Εκπτώσεις φόρων
Όπως κάθε χρόνο, οι φορολογούμενοι δικαιούνται σημαντικές εκπτώσεις φόρου και φοροαπαλλαγές και τα κλειδιά βρίσκονται σε κωδικούς του βασικού εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης.
Οι φορολογούμενοι θα πρέπει να ελέγξουν αν είναι προσυμπληρωμένοι ή να τροποποιήσουν ή να συμπληρώσουν εξαρχής για να εξασφαλίσουν εκπτώσεις φόρου και απαλλαγές.
Απαλλαγή φόρου από ανείσπρακτα ενοίκια: Πρόκειται για τους κωδικούς 125-126 του πίνακα 4Δ2 που οδηγεί σε απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για τα ανείσπρακτα ενοίκια. Τα ποσά των οφειλόμενων ενοικίων τα οποία δεν κατάφερε να εισπράξει εντός του 2023 φορολογούμενος-ιδιοκτήτης εκμισθούμενων ακινήτων δεν θα συνυπολογιστούν στο συνολικό φορολογητέο εισόδημά του και δεν θα επιβαρυνθούν με φόρο εισοδήματος, εάν:
-μέχρι την προθεσμία υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, έχει εκδοθεί διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μισθίου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή έχει ασκηθεί εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων και έχει προσκομιστεί πριν από την υποβολή της δήλωσης το κατά περίπτωση ευκρινές αντίγραφο αυτών στη ΔΟΥ. Ο ιδιοκτήτης θα πρέπει, πριν από την υποβολή της δήλωσης, να προσκομίσει ή να αποστείλει ηλεκτρονικά στην αρμόδια ΔΟΥ ευκρινή φωτοαντίγραφα των διαταγών, δικαστικών αποφάσεων ή ασκηθεισών αγωγών που κατά περίπτωση υπάρχουν.
Στην περίπτωση που ο μισθωτής έχει πτωχεύσει, αρκεί η προσκόμιση ή αποστολή αντιγράφου του πίνακα αναγγελίας χρεών στον οποίο εμφανίζεται η απαίτηση του εκμισθωτή.
-δηλωθούν ξεχωριστά στο έντυπο Ε2 και στο έντυπο Ε1: Ειδικά, στο Ε2 τα ανείσπρακτα ενοίκια πρέπει να δηλωθούν στη στήλη 16 της πρώτης σελίδας, και στο Ε1 πρέπει να αναγραφούν στους κωδικούς 125-126 του πίνακα 4Δ2.
Μείωση για τεκμήρια διαβίωσης: Πρόκειται για τους κωδικούς 013-014 του πίνακα 2, που οδηγούν στη μείωση τεκμηρίων διαβίωσης κατά 30% για συνταξιούχους άνω των 65 ετών. Για όσους γεννήθηκαν μέχρι και την 31η-12-1958, προβλέπεται μείωση κατά 30% του συνολικού τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματός τους το οποίο προκύπτει από την εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης (για τη χρήση κατοικιών, Ι.Χ. κ.λπ.). Για να κατοχυρώσουν το δικαίωμα της σημαντικής αυτής έκπτωσης, η οποία μπορεί να μειώσει τις τελικές επιβαρύνσεις τους από τον φόρο εισοδήματος, θα πρέπει να είναι προσυμπληρωμένοι από την ΑΑΔΕ οι κωδικοί 013-014 του πίνακα 2 του Ε1. Εάν δεν έχουν προσυμπληρωθεί, θα πρέπει να τους συμπληρώσουν οι ίδιοι.
Διαφορά εισοδήματος: Πρόκειται για τους κωδικούς 781-782 του πίνακα 6 που αφορούν ποσά που δεν θεωρούνται εισοδήματα και καλύπτουν προστιθέμενη διαφορά εισοδήματος λόγω τεκμηρίων. Οι συγκεκριμένοι κωδικοί αφορούν μεταξύ άλλων, έσοδα από πωλήσεις ακινήτων (αφαιρουμένων των δαπανών κτήσης των ακινήτων), έσοδα από πωλήσεις άλλων περιουσιακών στοιχείων, εφάπαξ παροχές ασφαλιστικών ταμείων, χρηματικές αποζημιώσεις για ηθική βλάβη, έσοδα από δάνεια, κληρονομιές, δωρεές ή γονικές παροχές χρηματικών ποσών, κέρδη από λαχεία, «ΠΡΟΠΟ», «Λόττο», «Τζόκερ», «Πάμε Στοίχημα», οι προνοιακές παροχές που χορήγησε ο ΟΠΕΚΑ σε άτομα με αναπηρίες κ.λπ.
Δαπάνες για αγορές αγαθών και λήψη υπηρεσιών: Πρόκειται για τους κωδικούς 049-050 του πίνακα 7. Όσοι είναι κάτω των 70 ετών, που δεν υπάγονται σε ειδικές κατηγορίες για τις οποίες ισχύουν εξαιρέσεις θα πρέπει να ελέγξουν εάν η ΑΑΔΕ έχει προσυμπληρώσει στον συγκεκριμένο κωδικό το συνολικό ποσό των δαπανών για αγορές αγαθών και λήψη υπηρεσιών που εξόφλησε το 2023 μέσω πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών ή άλλων ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής. Στην περίπτωση που δεν έχει προσυμπληρωθεί ο κωδικός, τότε πρέπει να τον συμπληρώσει ο ίδιος. Οι συνολικές δαπάνες που θα έχουν προσυμπληρωθεί ή θα χρειαστεί να δηλώσει ο φορολογούμενος θα πρέπει να καλύπτουν τουλάχιστον το 30% του συνολικού πραγματικού εισοδήματος που απέκτησε το 2023 από μισθούς, συντάξεις, επιχειρηματικές-αγροτικές δραστηριότητες και εκμετάλλευση ακινήτων.
Ειδικά οι δαπάνες που κατέβαλε ο φορολογούμενος για αμοιβές σε ιατρούς, οδοντίατρους, ορθοδοντικούς, οστεοπαθητικούς, χειροπράκτες, οφθαλμίατρους, χειροποδιστές και ποδολόγους υπολογίζονται εις διπλούν, στο 200% της αξίας τους.
Στον κωδικό 050 πρέπει να συμπληρωθεί ποσό δαπανών αγοράς αγαθών και λήψης υπηρεσιών για τη σύζυγο, εφόσον υποβάλλει από κοινού τη δήλωση με τον σύζυγο.
Εάν οι δαπάνες που θα αναγραφούν στον κωδικό 049 ή 050 δεν καλύπτουν το 30% του ετησίου ατομικού εισοδήματος από μισθούς, συντάξεις, ακίνητα και επιχειρηματικές δραστηριότητες, τότε ο φορολογούμενος θα κληθεί να καταβάλει επιπλέον φόρο 22% επί της «ακάλυπτης» διαφοράς. Το απαιτούμενο ποσοστό κάλυψης μειώνεται στο 20% για όσους φορολογούμενους εξόφλησαν με ηλεκτρονικά μέσα κατά τη διάρκεια του 2023 δαπάνες για ενοίκια, τοκοχρεωλυτικές δόσεις δανείων, φόρο εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ συνολικού ύψους τουλάχιστον 60% του ετησίου πραγματικού ατομικού εισοδήματος από μισθούς, συντάξεις, επιχειρηματικές-αγροτικές δραστηριότητες και εκμετάλλευση ακινήτων.
Εάν έχουν κατασχεθεί οι τραπεζικοί λογαριασμοί του φορολογούμενου, το όριο των δαπανών που πρέπει να έχει εξοφλήσει με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής εντός του φορολογικού έτους 2023 περιορίζεται στις 5.000 ευρώ, ανεξαρτήτως του ύψους του ετήσιου πραγματικού εισοδήματος.
Έκπτωση χρηματικών δωρεών: Πρόκειται για τους κωδικούς 059-060 του πίνακα 7, που αφορά σε έκπτωση χρηματικών δωρεών. Το ποσό του φόρου εισοδήματος που προκύπτει από τη φορολογική κλίμακα μειώνεται κατά το 10% των χρηματικών δωρεών προς το Δημόσιο, προς φορείς του Δημοσίου (νοσοκομεία, πανεπιστημιακά ιδρύματα, γηροκομεία κ.λπ.), προς ιερούς ναούς, ιερές μονές, νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και λοιπούς μη δημοσίους φορείς που λειτουργούν για κοινωφελείς σκοπούς (ιδρύματα, κληροδοτήματα κ.λπ.). Προϋπόθεση είναι οι δωρεές αυτές να υπερβαίνουν στη διάρκεια του προηγούμενου έτους τα 100 ευρώ. Το ποσό των δωρεών δεν μπορεί να υπερβαίνει το 5% του φορολογητέου εισοδήματος.
Πρόσθετες εκπτώσεις λόγω τέκνων: Πρόκειται για τον πίνακα 8 και αφορά όσους απέκτησαν το 2023 εισοδήματα από μισθούς ή συντάξεις καθώς και όσους άσκησαν κατά τη διάρκεια του 2023 αγροτικές δραστηριότητες ως κατ’ επάγγελμα αγρότες. Η έκπτωση αυτή μπορεί να φθάσει μέχρι τα 777 ευρώ για κάθε άγαμο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, μέχρι τα 810 ευρώ για κάθε έγγαμο γονέα με 1 εξαρτώμενο τέκνο, μέχρι τα 900 ευρώ για κάθε έγγαμο γονέα με 2 εξαρτώμενα τέκνα και μέχρι τα 1.120 ευρώ για κάθε έγγαμο γονέα με 3 εξαρτώμενα τέκνα. Για κάθε εξαρτώμενο τέκνο πέραν των τριών, ισχύει επιπλέον έκπτωση φόρου 220 ευρώ. Όσοι μισθωτοί, συνταξιούχοι και κατ’ επάγγελμα αγρότες βαρύνονται με τέκνα δικαιούνται προσαυξημένης έκπτωσης φόρου. Για να την κατοχυρώσουν θα πρέπει τα στοιχεία των τέκνων τους είτε να είναι προσυμπληρωμένα είτε να τα συμπληρώσουν οι ίδιοι στον πίνακα 8, στην τελευταία σελίδα του εντύπου Ε1 της φορολογικής δήλωσης.
Μείωση φόρου για έχοντες αναπηρία: Πρόκειται για τους Κωδικούς 001-002, 005-006 και 009-010 του πίνακα 3 που οδηγεί σε μείωση φόρου εισοδήματος κατά 200 ευρώ για τους έχοντες αναπηρία 67% και άνω. Πρόσθετη μείωση φόρου ποσού 200 ευρώ προβλέπεται για τον φορολογούμενο και τα εξαρτώμενα μέλη της οικογενείας του εφόσον είναι:
-πρόσωπα με τουλάχιστον 67% αναπηρία βάσει γνωμάτευσης του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ) ή της Ανώτατης του Στρατού Υγειονομικής Υπηρεσίας (ΑΣΥΕ) για την πιστοποίηση αναπηρίας. Δεν λαμβάνεται υπόψη επαγγελματική ή ασφαλιστική αναπηρία,
-ανάπηροι αξιωματικοί και οπλίτες οι οποίοι έχουν αποστρατευτεί,
– θύματα πολέμου ή τρομοκρατικών ενεργειών που δικαιούνται να λαμβάνουν σύνταξη από πολεμική αιτία,
– πρόσωπα που δικαιούνται σύνταξη από το δημόσιο ταμείο ως ανάπηροι ή θύματα εθνικής αντίστασης ή εμφυλίου πολέμου.
Για να κατοχυρώσει μια οικογένεια με ανάπηρο των παραπάνω κατηγοριών το δικαίωμα έκπτωσης φόρου 200 ευρώ, ο υπόχρεος υποβολής της δήλωσης θα πρέπει:
-να συμπληρώσει την ένδειξη «Ναι» στον κωδικό 001 του πίνακα 3 στην 1η σελίδα του Ε1 εφόσον είναι ανάπηρος ο ίδιος,
-να συμπληρώσει την ένδειξη «Ναι» στον κωδικό 002 του ιδίου πίνακα εφόσον είναι ανάπηρη η σύζυγος του υπόχρεου και υποβάλουν από κοινού τη δήλωση.
Ελεύθεροι επαγγελματίες
Σχεδόν το 51% των επαγγελματιών ή 37.943 φορολογούμενοι εμπίπτουν στο τεκμήριο εισοδήματος. Δηλαδή τα φορολογητέα εισοδήματα που δήλωσαν είναι χαμηλότερα από το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα με αποτέλεσμα να φορολογηθούν με βάση το τεκμήριο και να καλούνται να πληρώσουν αυξημένα ποσά φόρου σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια που δήλωναν εισοδήματα «φτώχειας».
– Οι επαγγελματίες, παρά τα «φουσκωμένα» εκκαθαριστικά, κρατούν αποστάσεις από την πλατφόρμα της ΑΑΔΕ, μέσω της οποίας έχουν τη δυνατότητα να αμφισβητήσουν τα τεκμαρτό εισόδημα είτε για αντικειμενικούς λόγους είτε ζητώντας τη διενέργεια ελέγχου. Όπως δήλωσε χθες ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης (Σκάι) μέχρι στιγμής έχουν υποβληθεί 255 προθέσεις αμφισβήτησης του ελάχιστου τεκμηρίου εισοδήματος και έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες για 24 περιπτώσεις. «Δηλαδή αν μετρήσουμε τους επαγγελματίες που “πιάνει” το τεκμήριο έχουμε προθέσεις αμφισβήτησης από το 0,6 % των επαγγελματιών και ολοκληρωμένες αμφισβητήσεις από το 0,6 τοις χιλίοις. Αν μετρήσουμε στο σύνολο των επαγγελματιών, οι ολοκληρωμένες αμφισβητήσεις αντιστοιχούν στο 0,3 τοις χιλίοις» υπογράμμισε ο υπουργός.
Διενέργεια ελέγχου
Σημειώνεται ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες που θεωρούν ότι αδικούνται από το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν τη διενέργεια ελέγχου αποκαλύπτοντας ωστόσο αναλυτικά στοιχεία για την εισοδηματική και περιουσιακή τους κατάσταση καθώς και για τις δαπάνες διαβίωσης. Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να συμπληρώνουν ένα ερωτηματολόγιο για τις πηγές εισοδήματος, τραπεζικούς λογαριασμούς, χρεωστικές, πιστωτικές και προπληρωμένες κάρτες, κρυπτονομίσματα, ταξίδια στο εξωτερικό, δίδακτρα, μετρητά ακόμη και για τις δαπάνες για ασφάλιστρα, ρεύμα, νερό και τηλέφωνο.
– Σχεδόν οι μισοί επαγγελματίες έχουν εμφανίσει στη φορολογική τους δήλωση εισοδήματα πάνω από το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα. «Να μην ξεχνάμε αυτήν την κατηγορία ελευθέρων επαγγελματιών, τόνισε ο Κωστής Χατζηδάκης με αρμόδια στελέχη να εκτιμούν ότι φέτος οι επαγγελματίες θα δηλώσουν εισοδήματα τα οποία θα είναι σημαντικά αυξημένα σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια.
Σύμφωνα με τον Κωστή Χατζηδάκη το νέο σύστημα των ελεύθερων επαγγελματιών «ήταν μια παρέμβαση με χρώμα κοινωνικής δικαιοσύνης και τα τεκμήρια αυτά είναι μαχητά, είναι ανοιχτά δηλαδή σε αμφισβήτηση από τους ενδιαφερόμενους. Αν κάποιος προτείνει να συνεχίσουν να πληρώνει ο μέσος μισθωτός περισσότερα, ας βγει να το υποστηρίξει».