Η κατανάλωση βενζίνης είναι αυξημένη κατά 6% σε σχέση με πέρυσι, ενώ για το ντίζελ η αύξηση κυμαίνεται στο 9%. Στην ηλεκτρική ενέργεια, τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου δείχνουν αύξηση 7,2%. Τι οδηγεί την άνοδο παρά την αύξηση τιμών.
Παρά την ενεργειακή κρίση και την εκτόξευση των τιμών οι καταναλώσειςτόσο για το ρεύμα όσο και για τα υγρά καύσιμα (βενζίνες και ντίζελ κίνησης) παραμένουν αυξημένες σε σχέση με πέρυσι, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία για το 7μηνο του 2022 σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.
Οι λόγοι της ανόδου
Στις αιτίες της ανόδου, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αγοράς, περιλαμβάνονται αφενός οι επιδοτήσεις στην κατανάλωση ρεύματος και υγρών καυσίμων (fuel pass) οι οποίες αντισταθμίζουν μεγάλο μέρος ή σε ορισμένες περιπτώσεις και το σύνολο της επιβάρυνσης για τους καταναλωτές, η αύξηση του τουρισμού που ωθεί προς τα πάνω της μετακινήσεις, η γενικότερη αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας (η ανάπτυξη στο πρώτο τρίμηνο σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ ήταν 7 %) αλλά και το γεγονός, ότι τους πρώτους μήνες του 2021 εξακολουθούσαν να ισχύουν ως ένα βαθμό περιορισμοί στις μετακινήσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Σύμφωνα με πηγές της αγοράς καυσίμων η κατανάλωση βενζίνης στο 7μηνο του 2022 είναι αυξημένη κατά 6% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, ενώ για το ντίζελ η αύξηση κυμαίνεται στο 9%.
Επιδοτήσεις
Διαφορετική είναι ωστόσο η εικόνα για τον Ιούλιο, οπότε καταγράφηκε αύξηση 2% στην κατανάλωση του πετρελαίου αλλά μείωση της τάξης του 12-13% στις βενζίνες. Πηγές του κλάδου αποδίδουν τη μείωση στις βενζίνες τον προηγούμενο μήνα, αφενός στο γεγονός ότι τότε η μέση τιμή έφθασε στα 2,4 ευρώ το λίτρο (και πάνω από 2,6 ευρώ σε νησιωτικές περιοχές) αλλά και στο γεγονός ότι δεν είχαν εκταμιευθεί ακόμη οι πληρωμές από το fuel pass.
Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι με την πληρωμή των επιδοτήσεων η εικόνα μπορεί να βελτιωθεί, κάτι που βέβαια μένει να αποδειχθεί από τα απολογιστικά στοιχεία και θα εξαρτηθεί μεταξύ άλλων από το αν οι καταναλωτές θα προτιμήσουν να διαθέσουν την επιδότηση για αγορά καυσίμων ή για άλλες ανάγκες.
Ο διευθύνων σύμβουλος των ΕΛΠΕ +0,29% Ανδρέας Σιάμισιης επιβεβαίωσε στο πλαίσιο της παρουσίασης των αποτελεσμάτων εξαμήνου ότι η κατανάλωση ντίζελ παραμένει ανθεκτική σε αντίθεση με τη βενζίνη που παρουσιάζει κόπωση τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Ο ίδιος παρατήρησε ότι ακόμη και σε αυτό το “δύσκολο” περιβάλλον, οι καταναλώσεις των premium προϊόντων διατηρούν τα μερίδιά τους καθώς και ότι τα περιθώρια του κλάδου παραμένουν “παγωμένα” και δεν προβλέπεται να αυξηθούν.
Ανανεώσιμες πηγές
Στην ηλεκτρική ενέργεια, τα επίσημα στοιχεία του Χρηματιστηρίου δείχνουν ότι η κατανάλωση στο 7μηνο αυξήθηκε κατά 7,2 % (34,5 γιγαβατώρες εφέτος έναντι 32,1 πέρυσι) με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης αλλά και το “κενό” που δημιούργησε η μείωση της ηλεκτροπαραγωγής από λιγνίτες και υδροηλεκτρικά κατά τους πρώτους μήνες του έτους.
Ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών
Από τα μεγαλύτερα προβλήματα στην Ελλάδα είναι ότι ένας πολύ μεγάλος αριθμός ακινήτων έχει κατασκευαστεί πριν από τη δεκαετία του 1980 με εντελώς διαφορετικές προδιαγραφές με αποτέλεσμα να έχουν μεγάλες απώλειες ψύξης και θέρμανσης, κάτι που έχει καταστεί εξαιρετικά κοστοβόρο την τελευταία περίοδο λόγω των τιμών της ενέργειας που αυξάνονται διεθνώς.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, εύστοχες παρεμβάσεις που γίνονται με τον σωστό τρόπο είναι πιθανό να μειώσουν παραπάνω από 30% την ενεργειακή απαίτηση της κατοικίας. Όπως εξηγεί ο πολιτικός μηχανικός Σπύρος Ρίζος, το ποσοστό της μείωσης της ενεργειακής απαίτησης μιας κατοικίας που φαίνεται στη συνέχεια και στους λογαριασμούς της ενέργειας έχει να κάνει με τα χρήματα που έχει κανείς διαθέσιμα για να επενδύσει στην ενεργειακή θωράκισή της. Υπό την ενεργειακή πίεση, το ενδιαφέρον είναι ήδη μεγάλο για αλλαγές στο σπίτι που μπορούν να αποκλιμακώσουν έστω και λίγο τους λογαριασμούς.
Παρεμβάσεις
Ξεκινώντας από τα απλά προς τα σύνθετα, ο κ. Ρίζος αναφέρει ποιες είναι οι διαθέσιμες παρεμβάσεις που μπορεί να κάνει κανείς στο σπίτι του: τοποθέτηση θερμοστατικών βαλβίδων, αλλαγή συμβατικών λαμπτήρων με LED, τοποθέτηση ηλιακού θερμοσίφωνα, αλλαγή κλιματιστικών μονάδων με πιο σύγχρονα, τοποθέτηση εξωτερικών συστημάτων σκίασης (πέργκολες, τέντες κτλ), αναβάθμιση συστημάτων θέρμανσης-ψύξης, τοποθέτηση συστημάτων θερμομόνωσης, αλλαγή κουφωμάτων με κουφώματα θερμοδιακοπής και αλλαγή υαλοπινάκων με ενεργειακούς. Οι παρεμβάσεις αυτές αφορούν κυρίως παλαιότερα σπίτια, καθώς όπως σημειώνει ο πολιτικός μηχανικός «σε ένα καινούργιο σπίτι δεν χρειάζεται να προτείνω κάτι γιατί είναι τέτοιες οι μελέτες που καλύπτουν τα πάντα. Όλα σχεδιάζονται με βιοκλιματική αρχιτεκτονική, όλα τα υλικά είναι νέα και σύγχρονα. Δηλαδή οι παρεμβάσεις που ανέφερα υπάρχουν ήδη στα νέα σπίτια. Ιδιαίτερα στα σπίτια της τελευταίας δεκαετίας».
Μείωση ενεργειακής απαίτησης
Οι παρεμβάσεις αυτές σε σπίτια παλαιότερα αν γίνουν στο σύνολό τους είναι πιθανό να μειώσουν την ενεργειακή απαίτηση ενός σπιτιού έως και 38% αν γίνουν στο σύνολό τους. Ο κ. Ρίζος τονίζει, ωστόσο: «Δεν θα δει κανείς 30-35% διαφορά στον συνολικό λογαριασμό, θα υπάρξει 30-35% μείωση στην ενέργεια που θα καταναλωθεί στο σπίτι, γιατί πρέπει να υπολογιστούν και τα πάγια κτλ» και προσθέτει: «Οι εργασίες που αναφέρθηκαν παραπάνω έχουν ένα κόστος περίπου 25-30.000 ευρώ περίπου. Όσο είναι περίπου και το μέγιστο ποσοστό που επιδοτείται από το Εξοικονομώ. Η απόσβεση για τα χρήματα αυτά γίνεται μετά από μία πενταετία περίπου, ωστόσο όλες αυτές οι εργασίες σε ένα ακίνητο που είναι προ της δεκαετίας του 1980 εκτός των άλλων θα αυξήσει και την αντικειμενική του αξία, δίνεις μια υπεραξία. Και με αυτό και μόνο κάνεις την απόσβεση έμμεσα. Είναι σίγουρο δηλαδή ότι ανεβάζεις την τιμή του».
Εξάλλου, με τις παρεμβάσεις που θωρακίζουν ενεργειακά ένα σπίτι γίνεται και πιο αποδοτική η θέρμανση του, γίνεται δηλαδή πιο ζεστό, κάτι που είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί σε παλιά σπίτια με κουφώματα δεκαετιών για παράδειγμα, ακόμα και αν δαπανήσει κανείς πολλά χρήματα.
Καθημερινότητα
Εκτός από αυτές όμως τις αλλαγές, υπάρχουν και κάποιες καθημερινές συνήθειες που μπορεί κανείς να κάνει προκειμένου να δει τους ενεργειακούς λογαριασμούς του να μειώνονται, έστω και ελάχιστα. «Για παράδειγμα το καλοκαίρι μπορούμε να αερίζουμε το σπίτι τις βραδινές ώρες που η θερμοκρασία είναι χαμηλότερη, ή μπορούμε να μην χρησιμοποιούμε συσκευές που παράγουν θερμότητα τις μεσημβρινές ώρες, όπως είναι το ηλεκτρικό σίδερο ή η κουζίνα. Ή μπορούμε να βάζουμε το ψυγείο να λειτουργεί, όχι στη μέγιστη κλίμακα αλλά στη μεσαία κλίμακα. Ή κάποιες συσκευές που θέλουμε να τις κλείσουμε, την τηλεόραση για παράδειγμα, ή τον υπολογιστή, να μην τις βάζουμε σε λειτουργία stand by αλλά να τις κλείνουμε εντελώς από το on/off. Επίσης τις μεσημβρινές ώρες, να χρησιμοποιούμε τα συστήματα σκίασης και τα εσωτερικά, δηλαδή να προσπαθούμε να έχουμε κλειστά και τα ρολά γιατί διατηρούν χαμηλότερη τη θερμοκρασία μέσα στο σπίτι. Αυτά είναι απλά πράγματα, που τα γνωρίζουν όλοι, αλλά δεν τα κάνει και κανένας και καλό θα ήταν».
Το πρόγραμμα «Εξοικονομώ»
Απέναντι στο μεγάλο ενδιαφέρον για «πράσινες» ανακαινίσεις σπιτιών στην Ελλάδα, το υπουργείο Περιβάλλοντος, ανακοίνωσε πρόσφατα ότι εντάσσονται ως καταρχήν επιλέξιμοι κι οι 47.433 επιλαχόντες.
Έτσι, ο προϋπολογισμός του «Εξοικονομώ 2021» αυξάνεται κατά 591,7 εκατ. ευρώ και ανέρχεται συνολικά σε 1,2 δισ. ευρώ (ποσοστό αύξησης 94%). Συνολικά οι δικαιούχοι του προγράμματος είναι πλέον 87.578 νοικοκυριά.
Όσοι από τους δικαιούχους έχουν ολοκληρωμένη ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου μπορούν να ξεκινήσουν τις παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης, που σχετίζονται με το ποσοστό της δικής τους συμμετοχής στο Πρόγραμμα.
Το «Εξοικονομώ 2021» είναι το πρώτο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων με ξεχωριστό προϋπολογισμό για τα ευάλωτα νοικοκυριά. Αυτή η στήριξη των οικονομικά ασθενέστερων αυξάνεται κατά 81,8 εκατ. ευρώ κι αφορά σε 5.890 νοικοκυριά. Έτσι οι συνολικά 14.246 πιο ευάλωτοι συμπολίτες μας ενισχύονται με 201,8 εκατ. ευρώ.