Σημαντικές κατευθύνσεις για το μέλλον της τοπικής αυτοδιοίκησης έδωσε ο υπουργός Εσωτερικών Θοδωρής Λιβάνιος, μιλώντας στο ετήσιο συνέδριο της ΚΕΔΕ στην Αλεξανδρούπολη. Ο υπουργός παρουσίασε κεντρικά στοιχεία του νέου Κώδικα Αυτοδιοίκησης, αλλά και παρεμβάσεις στα οικονομικά των δήμων, τονίζοντας ότι η μεταρρύθμιση βρίσκεται μια ανάσα πριν από την ολοκλήρωσή της.
Όπως ανέφερε, ο νέος κώδικας αποτελεί ένα εκτενές θεσμικό πλαίσιο, που συγκροτείται από πέντε βιβλία και περίπου 1.000 άρθρα, απλωμένα σε πάνω από 1.600 σελίδες. Η επεξεργασία του, όπως είπε, ήταν ένα ιδιαίτερα απαιτητικό εγχείρημα, ωστόσο έχει ήδη προχωρήσει κατά 95% και εντός του μήνα θα αποσταλεί σε όλους τους δήμους πριν τεθεί σε δημόσια διαβούλευση. Στο επίκεντρο της ομιλίας του βρέθηκαν οι αλλαγές στο εκλογικό σύστημα.
Ο κ. Λιβάνιος δήλωσε ότι ο κώδικας θα προβλέπει εκλογή δημάρχων και περιφερειαρχών σε έναν γύρο και θεσμοθέτηση ηλεκτρονικής ψηφοφορίας στις διαδικασίες ανάδειξης των οργάνων της αυτοδιοίκησης. Παράλληλα, προανήγγειλε διορθώσεις στον νόμο περί εκλογικών δαπανών. Δεν ανέλυσε ωστόσο τον ακριβή τρόπο εφαρμογής ούτε το ποσοστό που θα απαιτείται για την εκλογή, τονίζοντας πως αυτά θα αποσαφηνιστούν με την ολοκλήρωση του κώδικα. Αναφερόμενος στο αίτημα της ΚΕΔΕ για καθιέρωση μητροπολιτικής διακυβέρνησης, ο υπουργός υπογράμμισε ότι, αν και υπάρχουν διεθνή παραδείγματα, όπως στο Παρίσι και στο Λονδίνο, η συζήτηση αυτή θα συνεχιστεί σε επόμενο στάδιο.
Έμφαση έδωσε και στη χαρτογράφηση των 1.200 αρμοδιοτήτων που αφορούν την αυτοδιοίκηση. Όπως τόνισε, για πρώτη φορά διαμορφώνεται ένας σταθερός μηχανισμός μεταφοράς αρμοδιοτήτων με ταυτόχρονη μεταφορά των αντίστοιχων πόρων, του απαραίτητου προσωπικού και των υποδομών. Παράλληλα, απλοποιούνται τόσο οι οικονομικές διαδικασίες όσο και οι κανονιστικές αρμοδιότητες των δήμων.
Στο οικονομικό σκέλος, ο κ. Λιβάνιος ανακοίνωσε ότι το 2026 οι ΟΤΑ θα λάβουν πρόσθετη ενίσχυση έως 110 εκατ. ευρώ, ενώ θα υπάρξει και επιδότηση 28 εκατ. ευρώ για τις λειτουργικές ανάγκες των σχολείων, καθώς και 50 εκατ. ευρώ για δικαστικές υποχρεώσεις. Σημαντική αύξηση προβλέπεται και στο πρόγραμμα για τα αδέσποτα, με το κονδύλι να τριπλασιάζεται στα 15 εκατ. ευρώ. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στις ανείσπρακτες οφειλές, οι οποίες φτάνουν τα 3 δισ. ευρώ, επισημαίνοντας ότι ένας στους τρεις δήμους δεν έχει προχωρήσει σε ουσιαστικές ενέργειες είσπραξης. Παράλληλα, επισήμανε ότι η απορροφητικότητα χρηματοδοτικών εργαλείων παραμένει χαμηλή, καθώς στο πρόγραμμα «Τρίτσης» έχει απορροφηθεί λιγότερο από το μισό του διαθέσιμου προϋπολογισμού.
Για τις ΔΕΥΑ ανακοίνωσε ευνοϊκό πλαίσιο ρύθμισης οφειλών και δυνατότητα δανεισμού, με κάλυψη έως 40% των ανεξόφλητων υποχρεώσεων. Ανοιχτό άφησε και το ζήτημα νέων μόνιμων προσλήψεων. Κλείνοντας, ο υπουργός προανήγγειλε επίδομα έως 3.000 ευρώ για κάθε νέο παιδί που γεννιέται στους δήμους, καθώς και διεύρυνση του επιδόματος στέγασης για νεοδιόριστους εκπαιδευτικούς σε ορεινές και νησιωτικές περιοχές
