Τα σημάδια κινδύνου αυξάνονται στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, πυροδοτώντας ανησυχίες για νέο σοκ σε όλες τις αγορές –οι οποίες έχουν ήδη βυθιστεί σε χαμηλά δύο ετών– καθώς οι κεντρικές τράπεζες διεθνώς συσφίγγουν με… μανία τη νομισματική πολιτική στη μάχη να δαμάσουν τον πληθωρισμό, δημιουργώντας ένα περιβάλλον που οι επενδυτές και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής λένε ότι είναι γόνιμο έδαφος για επεισόδια χρηματοπιστωτικής αστάθειας και sell-off.
Αυξανόμενη οικονομική πίεση
Οι επενδυτές πήραν μια γεύση από το σοκ που μπορεί να επιφέρουν τέτοια επεισόδια τον τελευταίο μήνα, όταν ο “θόρυβος” από το sell-off στα βρετανικά ομόλογα χρέους ακούστηκε σε όλες τις αγορές. Αν και η Τράπεζα της Αγγλίας παρενέβη για να σταθεροποιήσει την αγορά, ορισμένοι δείκτες όπως η αποστροφή κινδύνου στις πιστωτικές αγορές, εξακολουθούν να δείχνουν αυξανόμενη οικονομική πίεση, παρατηρεί το Reuters.
Ζοφερή έκθεση από το ΔΝΤ
Εντωμεταξύ, αυξάνονται οι προειδοποιήσεις για περισσότερες αναταραχές προσεχώς. Την περασμένη εβδομάδα, μια ζοφερή έκθεση από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επισήμανε τους κινδύνους “άτακτων ανατιμολογήσεων των assets” και “μετάδοσης στις χρηματοπιστωτικές αγορές”, ενώ ο επικεφαλής της JPMorgan, Jamie Dimon, προειδοποίησε ότι ένας “πολύ, πολύ σοβαρός” συνδυασμός γεγονότων είναι πιθανό να οδηγήσει τόσο την οικονομία των ΗΠΑ όσο και την παγκόσμια οικονομία σε ύφεση μέχρι τα μέσα του επόμενου έτους. Μεταξύ των δεικτών που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, ο Dimon ανέφερε τον αντίκτυπο του υψηλού πληθωρισμού, τα επιτόκια που αυξάνονται περισσότερο από το αναμενόμενο, τις άγνωστες επιπτώσεις της ποσοτικής σύσφιξης και τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ο επικεφαλής της JP Morgan προέβλεψε ότι ο S&P 500 θα μπορούσε να υποχωρήσει εύκολα ένα περαιτέρω 20% από τα τρέχοντα επίπεδα.
Ο Ray Dalio, ιδρυτής της Bridgewater, του μεγαλύτερου hedge fund στον κόσμο, δήλωσε ότι μια “τέλεια καταιγίδα” έρχεται για την οικονομία των ΗΠΑ. Για την καταπολέμηση του πληθωρισμού, η Fed θα συνεχίσει να αυξάνει τα επιτόκια “και φυσικά θα υπάρξει πραγματικός πόνος” για τις αγορές, όπως τόνισε, και επιτόκια άνω του 4,5% θα μπορούσαν να οδηγήσουν την οικονομία σε ύφεση.
Αυξήσεις επιτοκίων
Οι παγκόσμιες χρηματοοικονομικές συνθήκες, που αντικατοπτρίζουν τη διαθεσιμότητα χρηματοδότησης, αγγίζουν τα πιο “σφιχτά” επίπεδα από το 2009, σύμφωνα με σχετικό δείκτη της Goldman Sachs, λόγω των αυξήσεων των επιτοκίων, την πτώση των μετοχών και την άνοδο του δολαρίου.
Χαμηλή ρευστότητα αγοράς
Η Suzanne Hutchins, επικεφαλής επενδύσεων στη Newton Investment Management, δήλωσε στο πρακτορείο ότι το τρέχον περιβάλλον αυξάνει τον κίνδυνο “μαύρων κύκνων” ή απρόβλεπτων γεγονότων που έχουν συνήθως ακραίες συνέπειες. “Γνωρίζουμε ότι η αγορά έχει χαμηλή ρευστότητα αυτή τη στιγμή”, είπε. “Υπάρχει τεράστιος όγκος μόχλευσης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και τα επιτόκια είναι τώρα πολύ υψηλότερα, οπότε σίγουρα θα υπάρξουν θύματα εκεί έξω”.
Η χρηματοοικονομική σταθερότητα είναι “ένας άλλος τύπος κινδύνου με τον οποίο πλέον οι πελάτες είναι πιο συντονισμένοι”, δήλωσε στο Reuters η Βασιλική Παχατουρίδη, επικεφαλής της στρατηγικής σταθερού εισοδήματος iShares της BlackRock, με βάση πρόσφατες συναντήσεις με πελάτες. “Θα έλεγα ότι ο κλασικός πληθωρισμός είναι στην κορυφή της λίστας κινδύνων, μετά η γεωπολιτική και η χρηματοπιστωτική σταθερότητα”.
Μεγαλύτερη αστάθεια στις αγορές
Ο Άξελ Βέμπερ, πρόεδρος του Ινστιτούτου Διεθνών Χρηματοοικονομικών – IIF και πρώην πρόεδρος της γερμανικής Bundesbank, δήλωσε στην ετήσια συνεδρίαση του IIF την περασμένη εβδομάδα ότι αναμένει μεγαλύτερη αστάθεια στις αγορές καθώς οι κεντρικές τράπεζες σπεύδουν να αυξήσουν τα επιτόκια ενόψει του επίμονου πληθωρισμού. “Δεν έχω δει κάτι τέτοιο τα τελευταία 50 χρόνια”, είπε ο Weber. “Ο αντίκτυπος στις αγορές θα είναι πιο βάναυσος, θα είναι πιο εμπροσθοβαρής και θα είναι πολύ πιο μαζικός”, τόνισε χαρακτηριστικά.
Οι αγορές κινδυνεύουν από “άτακτο” sell-off, λέει το ΔΝΤ
Τα υψηλότερα επιτόκια και η χαμηλότερη ανάπτυξη απειλούν να εκθέσουν τις χρηματοοικονομικές αδυναμίες, σύμφωνα το ΔΝΤ. Όπως προειδοποίησε, οι κίνδυνοι για τη σταθερότητα του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος έχουν “επιδεινωθεί σημαντικά” και οι αγορές κινδυνεύουν από μια “άτακτη ανατιμολόγηση” που θα πλήξει πιο σοβαρά τις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες χώρες.
Πιο αναλυτικά, όπως σημείωσε, οι χρηματοοικονομικές συνθήκες έχουν επιδεινωθεί σημαντικά καθώς οι κεντρικές τράπεζες συνεχίζουν να αυξάνουν τα επιτόκια και τα κύρια ζητήματα που αντιμετωπίζουν τα χρηματοπιστωτικά συστήματα περιλαμβάνουν τον πληθωρισμό που είναι σε υψηλά πολλών δεκαετιών, τη συνεχιζόμενη επιδείνωση των οικονομικών προοπτικών σε πολλές περιοχές και τους επίμονους γεωπολιτικούς κινδύνους, όπως τόνισε το Ταμείο στην Έκθεση Παγκόσμιας Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Οι χρηματοοικονομικές ευπάθειες είναι αυξημένες για τις κυβερνήσεις, πολλές από τις οποίες είναι αντιμέτωπες με αυξανόμενο χρέος, καθώς και για μη τραπεζικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα όπως οι ασφαλιστικές εταιρείες, τα συνταξιοδοτικά ταμεία, τα hedge funds και τα αμοιβαία κεφάλαια, όπως σημείωσε το ΔΝΤ.
Πιέσεις στις παγκόσμιες αγορές
Ταυτόχρονα, η ευκολία και η ταχύτητα με την οποία μπορούν να διαπραγματεύονται τα assets έχουν επιδεινωθεί σε ορισμένες βασικές κατηγορίες, λόγω των ασταθών επιτοκίων και των τιμών των περιουσιακών στοιχείων. Αυτή η χαμηλή ρευστότητα της αγοράς, μαζί με τις προϋπάρχουσες ευπάθειες, θα μπορούσε να ενισχύσει την ταχεία, άτακτη ανατιμολόγηση του ρίσκου τους επόμενους μήνες, προειδοποίησε το Ταμείο
“Οι παγκόσμιες αγορές δέχονται πιέσεις, καθώς οι επενδυτές έχουν πρόσφατα γίνει περισσότερο risk-averse εν μέσω αυξημένης οικονομικής και πολιτικής αβεβαιότητας. Οι τιμές των assets έχουν μειωθεί λόγω της σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής, οι οικονομικές προοπτικές έχουν επιδεινωθεί, οι φόβοι για ύφεση έχουν αυξηθεί, ο δανεισμός έχει γίνει πιο ακριβός και το στρες στις επιχειρήσεις έχει επιταχυνθεί. Οι αποδόσεις των ομολόγων αυξάνονται, με το κόστος δανεισμού για πολλές χώρες και εταιρείες ήδη να κινείται στα υψηλότερα επίπεδα εδώ και μια δεκαετία ή περισσότερο”, τόνισε ο Tobias Adrian, επικεφαλής αγορών του ΔΝΤ.
Παράλληλα, όπως σημείωσε, αν και ο παγκόσμιος τραπεζικός τομέας έχει ενισχυθεί από τα υψηλά επίπεδα κεφαλαίου και τα άφθονα αποθέματα ρευστότητας, το stress test του ΔΝΤ προειδοποιεί ότι αυτά τα αποθέματα ασφαλείας μπορεί να μην είναι αρκετά για ορισμένες τράπεζες. Σε περίπτωση που μια απότομη σύσφιξη των χρηματοοικονομικών συνθηκών προκαλέσει παγκόσμια ύφεση το επόμενο έτος εν μέσω υψηλού πληθωρισμού, το 29% των τραπεζών των αναδυόμενων αγορών θα παραβιάσουν τις κεφαλαιακές απαιτήσεις, αν και οι περισσότερες τράπεζες στις ανεπτυγμένες οικονομίες θα τα πήγαιναν πολύ καλύτερα.
Το δύσκολο μακροοικονομικό περιβάλλον ασκεί επίσης πίεση και στις επιχειρήσεις. Τα πιστωτικά spreads έχουν διευρυνθεί σημαντικά και το υψηλό κόστος διαβρώνει τα εταιρικά κέρδη, ενώ σε ότι αφορά τις μικρές επιχειρήσεις, οι πτωχεύσεις έχουν ήδη αρχίσει να αυξάνονται λόγω του υψηλότερου κόστους δανεισμού και της μειωμένης δημοσιονομικής στήριξης, τόνισε ο Adrian.
“Είναι δυνατό να διασφαλιστεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα ενώ γίνεται αυστηρότερη η νομισματική πολιτική”, πρόσθεσε. “Θα πρέπει οι κεντρικές τράπεζες να στοχεύσουν σε ορισμένα τμήματα της αγοράς με ζητήματα χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, ενώ παράλληλα να ενισχύσουν τη συνολική στάση. Επισημαίνοντας τον ρόλο τους ως δανειστές έσχατης ανάγκης, ο Adrian είπε ότι οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να παρέμβουν όταν ένα σοκ γίνεται “συστημική ανησυχία”.